ប្រថពី

Prithvi ( សំស្រ្កឹត : पृथ्वी, Pṛthvī,ប្ឬថវី, also पृथिवी, Pṛthivī, ប្ឬថិវី, ក៏បកប្រែថា មាតាប្រថពី ) គឺជាឈ្មោះភាសា សំស្រ្កឹត សម្រាប់ ផែនដី ក៏ដូចជាឈ្មោះនៃទេវៈនៃ សាសនាហិណ្ឌូ ។ ទេពធីតា ប្រថពី គឺជា ព្រះមាតានៃ បុព្វបុរស ហើយរួមជាមួយ ឧសស និង អទិតិ នាងគឺជាទេពធីតាដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៅក្នុង សាសនាវេទ ហិណ្ឌូ ។ ^[១]

នាង​ត្រូវ​បាន​គេ​បង្ហាញ​ថា​ជា​វត្តមាន​ដ៏​ស្ថិតស្ថេរ មាន​ជីជាតិ និង​សប្បុរស​ក្នុង ​អក្សរសិល្ប៍វេទ។ នាងត្រូវបានគេហៅជាញឹកញយថាជាមាតា និងជាទេពធីតាដ៏សប្បុរសដែលចិញ្ចឹមសត្វដែលផ្តល់អាហារដល់សត្វទាំងអស់ដែលរស់នៅលើទីវាលដ៏ធំទូលាយរបស់នាង។ ខណៈពេលដែល រិគវេទភាគច្រើនភ្ជាប់នាងជាមួយ ដ្យុសបិតា ('Father Sky') អថ៍វវេទ និងអត្ថបទក្រោយៗទៀតបង្ហាញពីនាងជាអាទិទេពឯករាជ្យ។ ^[១]

នៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូក្រោយៗមក រូបរបស់ ប្រថពី ត្រូវបានជំនួសដោយព្រះនាង ភូមិ ខណៈដែលពាក្យ ប្រថពី ដើរតួជាតួអង្គមួយរបស់នាង។ ព្រះនាងមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងសំខាន់ជាមួយ ព្រះវិស្ណុ ដែលជាព្រះដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៅក្នុងសាសនាហិណ្ឌូនៅពេលក្រោយ ហើយអវតាររបស់គាត់គឺ វរហនិង ប្រិថុ។ ^{[១] [២]}

ក្រៅពីសាសនាហិណ្ឌូ ប្រថពី មានតួនាទីសំខាន់ក្នុង ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលជានិមិត្តរូបនៃភាពធំធេង និងការគាំទ្រដែលផែនដីផ្តល់ដល់ជីវិតទាំងអស់។ ការបង្ហាញខ្លួនរបស់នាងនៅក្នុងប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនាគឺត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងពេលវេលានៃការត្រាស់ដឹងរបស់ ព្រះពុទ្ធ ហើយនាងត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាព្រះនាងដំបូងបង្អស់នៅក្នុង ពុទ្ធសាសនា ។ ^[៣]

1. ↑ ^{១,០ ១,១ ១,២} Kinsley, David (1987). Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions. Motilal Banarsidass. ល.ស.ប.អ. 81-208-0379-5.  Cite error: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
2. ↑ Dalal, Roshen (2014-04-18) (ជាen). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin UK. ល.ស.ប.អ. 978-81-8475-277-9. https://books.google.com/books?id=zrk0AwAAQBAJ&q=bhumi+prithvi+vedic. 
3. ↑ Shaw, Miranda Eberle (2006). Buddhist Goddesses of India. Princeton University Press. ល.ស.ប.អ. 978-0-691-12758-3. https://archive.org/details/buddhistgoddesse00shaw.