Вија де ла Плата

Вија де Ла Плата (Сребрен пат) — древна комерцијална и аџилак патека што го преминува западниот дел на Шпанија од север кон југ, поврзувајќи ја Мерида со Асторга. Продолжениот облик започнува појужно во Севиља и стигнува на север до Бискајскиот Залив во Хихон. Патеката се користи од современите автопати А-66 и АП-66, како и од постариот магистрален пат N-630.

Името Вија де ла Плата вообичаено се смета дека потекнува од современиот шпански збор за сребро, плата. Името всушност потекнува од арапскиот збор ал-балат, што значи калдрма и го опишувал патот како што бил проектиран од Римјаните.^[1]

Сребрениот пат, и покрај неговото име, никогаш не бил пат по кој се одвивала трговија со сребро. Таквата деноминација се должи, како и во други прилики, на популарната еволуција поради фонетска конфузија. Во периодот на Андалусија, оваа рута се нарекувала ал-Балат (асфалтиран пат), збор многу чест и во други области на Шпанија и збор од кој потекнуваат имињата на местата како Албалат и Албалате.^[2] Можно е овој изговор да ги навел луѓето да го пренесат звукот на благородниот метал и затоа почнал да се нарекува Вија де ла Плата на неодреден датум, но пред 1504 и 1507 година, кога за првпат бил документиран од Кристофер Колумбо и Антонио де Небрија, соодветно. Во првата се појавува едноставно како Плата^[3], а во втората во овој облик:

Est praeterea eiusdem Lusitanie via nobilissima: Argentea vulgo dicitur. Quod Licinius pontifex primum stravit, deinde Traianus Caesar refecit, et deinceps Aelius Pertinax aliiqui imperatores restituerunt, id quod ex lapidibus intelligitur: quibus millia passuum distinguuntur.

Друга хипотеза за името е дека тоа можело да дојде од доцната Вија Делапидата,^[4] иако истата отвора одредени прашања, како што е на пример тоа што на патот нема камења, т.е. калдрма, истите не биле вообичаени на неградски патишта.^[5] За да се реши оваа тешкотија, нова хипотеза го објаснува значењето на последната Вија Делапидата како „пат обележан со милјокази“ (од класичниот и средновековниот латински, „милјоказ“).

Историското потекло на овој пат е неизвесно. За време на протоисториското раздобје, што се совпаѓа со присуството на културата Тартес на југот на полуостровот, има извештаи за постоење на комерцијални контакти со шпанскиот запад благодарение на различни археолошки откритија, по патека позната од некои научници како „Вија де ла Естањо“, бидејќи се претпоставува дека голем дел од овој метал би циркулирал на полуостровот.

Во следните векови тој продолжил да се користи, без притоа да биде посебно именуван, станувајќи, до доаѓањето на Рим, еден од главните патишта на комуникација на шпанските градови, веднаш по таканаречената Вија Хераклеја, која минувала низ целата територија. на Левант, од Кадис до преминот на Пиринеите.

Соодветноста на поставеноста на трасата се демонстрира и денес. Се користи од современите автопати А-66 и АП-66, како и од постариот магистрален пат N-630. Некои делови, сепак, минуваат низ урбаните области како Севиља, каде што Вија де ла Плата поминува покрај Гвадалкивир. Вија де ла Плата станала сè попопуларна како алтернатива на францускиот пат за аџиите кои пешачат, возат велосипед или возат до Сантјаго де Компостела. Големи делови се горе-долу исти како и пред две илјади години.

• Камино де Сантјаго

• Walking La Via de la Plata - a short video
• Vía de la Plata route website
• Guide to walking the Vía de la Plata
• La Vía de la Plata

п р у Римско Царство – Римски патишта Вија Агрипа – Вија Адријана – Вија Америна – Вија Аникија – Вија Анија – Вија Апија – Вија Аквилија – Вија Аквитанија – Вија Астурика Бурдигалам – Вија Августа – Вија Августа Преторија – Вија Аврелија – Вија Бракара Астурикам – Вија Валерија – Вија Валеспири Вија Галика – Вија Гемина – Вија Делапидата – Вија Девана – Вија Домиција – Вија Домицијана – Вија Деција – Вија Егнација – Вија Емилија – Вија Емилија Скаури – Вија Јулија Августа – Вија Касија – Вија Клавдија Августа – Вија Клодија – Вија Конфлуентана – Вија Корзика – Вија Корнелија – Вија Лабикана – Вија Латина – Вија Лузитанорум – Вија Мала – Вија Марис – Вија Милитарис – Вија Остиензис – Вија Понтика – Вија Попилија – Вија Портуензис – Вија Пренестина – Вија Постумија – Вија Саларија – Вија Трајана – Вија Трајана Нова – Вија Феноленција – Вија Фламинија –