Врабча (Пирин)

Врабча

Врабча било бившо село во Југозападна Бугарија, расположено на територијата на Струмјани, и Благоевградската област.

Селото се наоѓало во западното подножије на планината Пирин во земјиштето на денешното село Белица. Било распространето на површина од 5 километри североисточно од селото Илинденци и на 11 километри североисточно од општинскиот центар на селото Струмјани.

Селото настанало првично од постоењето на чифлик во Отоманско Царство и било составено од две маала Горно Врабче и Долно Врабче. После Македонско востание, во коешто неговите жители учествувале, селото било изгорено и дел од жителите избегалех во Слободна Бугарија. Десет жителите на Врабча потпишале молба до британскиот генерален конзул да бидат ослободени од османската власт.^[1]

Во „Етнография на вилаетите Адрианопол, Монастир и Салоника“, издадена во Константинопол во 1878 година и статистиката, којашто одразува на населението од 1873 година, Врабци (Врабци) било посочено како село во Мелнишка кажа со 30 домаќинства и 100 жители бугари.^[2]

Кон 1900 година според статистиката на Васил К'нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во Вранци живеат 220 човеци, сите бугари христијани.^[3]

Во почетокот на XX век селото е под администрација на Бугарската егзархија. По податоци на секретари на екзархијата Димитар Мишев („Македонија и нејзиното население Кретиен“) во 1905 година во Врапча (Врапча) имало 176 жители.^[4]

Селото било ослободено од османска власт пред октомври 1912 година по време на Балканската војна од Седма рилска дивизиа. Луѓе од Врабча се вклучувале како доброволци во Македоно-одринското ополчение.^[5]

По меѓусојузничката војна селото останало во Бугарија. По Првата светска војна нејзиното население се намалило поради иселување во соседното село Белица. Во 1920 година имало 195 жители, а во 1926 година – 130. По 1926 година жителите на Врабча конечно се иселиле и селото било иселено и напуштено во 1937 година. Во центарот на Врабча има мермерна чешма.

Родени во Врабча

• Вангел Димитров Панев (1888 –?), македоно-одрински доброволец, четата на Дончо Златков, четата на Миладин Тренчев^[6]
• Илија Панов, доброволец во четата на Иван Атанасов – Инджето през Сръбско-българската война в 1885 година^[7]
• Јане Цветков (1881 –?), Македонско-јадрански доброволец, 14-та Воденска чета^[8]

• Како една гранична крепост се превръща во град

1. ↑ Енциклопедия „Пирински край“, том I. Благоевград: Редакция „Енциклопедия“. 1995. стр. 158–159. ISBN 954-90006-1-3.
2. ↑ Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 142–143. ISBN 954-8187-21-3.
3. ↑ Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 189. ISBN 954430424X.
4. ↑ Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 192–193.
5. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. : Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“ (PDF). София: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, Архивни справочници № 9. 2006. стр. 835. ISBN 954-9800-52-0.
6. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. : Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“ (PDF). София: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, Архивни справочници № 9. 2006. стр. 533. ISBN 954-9800-52-0.
7. ↑ Македонцитѣ въ културно-политическия животъ на България: Анкета отъ Изпълнителния комитетъ на Македонскитѣ братства (PDF). София: Книгоиздателство Ал. Паскалевъ и С-ие, Държавна печатница. 1918. стр. 45.
8. ↑ Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. : Личен състав по документи на Дирекция „Централен военен архив“ (PDF). София: Главно управление на архивите, Дирекция „Централен военен архив“ В. Търново, Архивни справочници № 9. 2006. стр. 790. ISBN 954-9800-52-0.