Дрвосечач

Дрвосечач или дрвар^[1]^[2] — работник, чија работа е да сече дрвја и да ги подготвува за превоз.^[3]^[4]

Историја

Дрварот работел во кампови за дрвари и водел номадски начин на живот, постојано преместувајќи се од едно место за сеча на шума на друго. Работата на дрварот била сезонска. Обично живеел во бараки или шатори. Неговите основни алатки биле секирата и бичкијата.

Дрвосечачите можеле да се сретнат каде и да имало шуми и побарувачка за дрво, особено во Скандинавија, Канада и САД. Во САД, многу дрвари биле со скандинавско или финско потекло, продолжувајќи ја традицијата на своите родители и дедовци. На почеток работеле во североисточните држави, а потоа постепено се преместувале кон запад. Нивниот живот и патувања ги документирал Стјуарт Холбрук во своите бројни книги, опишувајќи ги дрварите како силни, жилави луѓе што често пиеле и живееле диво.

Поделбата на трудот во камповите довела до постепена специјализација на работните екипи. Се основале групи како „свиркачи“ и „качувачи“. Задачата на „свиркачот“ била да ги предупреди останатите со свирка кога дрвото што се сечело почнувало опасно да се ниша. Добар свиркач требало да биде остроумен и брз, бидејќи животите на целата екипа зависеле од неговата будност. „Качувачот“ користел челични куки и јаже за да се искачи на дрвото и да ги отстрани гранките и врвот. Пред пронајдокот на современите моторни машини, за пренос на стеблата до најблиската железничка станица или пилана се користеле парни машини или животинска сила. Друг начин на пренос бил пловењето — стеблата се фрлале во реките и се пуштале да пловат по струјата сѐ до местото каде што биле собирани.

Работа на дрвосечачот

Пред да се собори дрвото, околу него се расчистува грмушката или снегот. Дрвосечачот ги соборува дрвјата во процепи меѓу други дрвја или на места слободни од шума, бидејќи не е дозволено да се соборува дрво врз ѕидот на шумата. Дрвјата со пречник поголем од 8 см се соборуваат во насока на природниот наклон на стеблото, насоката на ветрот или кон страната со најголема маса на крошната (со претходно засекување на стеблото). Откако ќе се собори дрвото, се отсекуваат гранките: од коренот кон врвот, при што дрвосечачот стои од спротивната страна на стеблото од гранката. Напрегнатите гранки се отсекуваат дури откако ќе бидат отстранети сите соседни. Ако дрвото се наоѓа на падина (по падина со наклон од 20° и повеќе, или попречно со наклон од 15° и повеќе), најпрво се обезбедува, а потоа се отсекуваат гранките, при што дрвосечачот стои на повисоката страна од падината. Забрането е сечење гранки стоејќи врз соборено дрво или врз него. Потоа стеблата се редат во купови.

Стеблата се превезуваат по подготвени технолошки коридори или влечни канали (со отстранети камења и засипани дупки), во полуобесена или целосно обесена положба, со влечни трактори. Понекогаш за влечење се користат коњи — потковани и смирени. Типичното упатство за заштита при работа „Нега на шуми и селективни санитарни сечи“ пропишува дека не е дозволено влечење со коњи на падини со наклон поголем од 30°.

Потоа сечиштата се чистат од гранки и остатоци од сечата. Постои и занимање на подводен дрвосечач, чие задолжение е сечење на потопените тропски шуми во Панамскиот Канал.

Денешни дрвосечачи

Современата технологија значително ја изменила работата на дрвосечачот. Иако основната задача — сечењето дрвја — останала иста, начините и алатките доживеале голема модернизација. Денес се користат моќни машини што можат да сечат и пренесуваат огромни дрвја. Се обрнува и многу поголемо внимание на безбедноста и заштитата на животната средина. Меѓутоа, според The Wall Street Journal, занимањето дрвосечач се смета за едно од најлошите во светот поради опасностите што ги носи и ниската плата.

Дрвосечачите во Македонија

Во Македонија, дрвосечачите се ангажирани преку јавни претпријатија како „Национални шуми“, кои управуваат со околу 90 % од државните шуми. Работата е сезонска и често се врши во селски и планински региони. Дрвосечачите користат моторни пили од марки како Stihl, Husqvarna и Dolmar, а за превоз на дрвјата се користат земјоделски влечни трактори, камионетки или товарни возила, бидејќи специјализирана шумарска механизација е ретка.^[5]

Поради стрмниот терен со наклон од 25 до 30 %, работата е физички напорна и бара вештини и искуство. Безбедноста е важна, но често се соочуваат со недоволна опрема и заштитни средства.