Канонаме за селата битолски

Канонаме за селата битолски санки закон за чифлигарите и чифчиите што сет под по'ела Битолска (во оригинал ζα σελατα Μπιτωλσκοι Κανοναμε σανκι ζακον ζα τζιφλιγαριτε ι τζιφτζιοιτε στο σετ ποτ ποελα Μπιτολσκα)^[1] — османлиски закон од 25 јули 1851 година, со намена да ги регулира чифлигчииските односи во Битолскиот Вилает. Законот е отпечатен на 2 август 1851 година на битолски говор со грчки букви во градот Солун, најверојатно во печатницата на Киријак Држилович.^[2] Законот е важен извор на општествено-политичките и економските односи во Битолско во средината на XIX век.^{[3] [4]}

Збирката е дел од серијата закони за Танзимат чија цел е подобрување на севкупната економска состојба на поданиците на царството кои страдаат од корупција во администрацијата. За таа цел Саами-паша бил испратен во Македонија и Албанија. Во Солун, пашата усно и писмено им ги соопштувал прописите на управителите и претставниците на народот од округот што ги свикал. Правилникот за битолските села бил отпечатен на 2 август 1851 година на македонски - јазикот на мнозинството во околијата.^[5] Законот му претходел на Саферската уредба од 1859 година и на Лесковачкиот закон од 1860 година, кои исто така се занимавале со чифлигчииските односи.^[6]

Текстот на законот го објавил Љубомир Милетиќ во „Зборникот на народни приказни, наука и литература“, Книга XV, Софија, 1898, стр.356-389. Стилот на текстот е тежок и понекогаш мислата е тешко да се следи. Текстот е исполнет со турцизми и персизми, како и со веќе изумрени дијалектизми.^[6]

Став 7 од законот во оригинал со грчки букви и на кирилица:

Σελιάνιτε νὰ σέλατα ἰ τζιφλίτζιτε ὁτ κάζατα νὰ μεμλέκετοτ Μπίτολσκι (Ῥούμελι ἀγιαλετί), ζὰ κόλκου πάροι ἴμαατ κρένατοι νά ζαεμ μνόγου ἡ μάλου ἰ ζὰ κόλκου μοῦ πάδνιτ ἴχτιζα δὰ ζέματ νά ζαεμ ὁτ σέγα βάμο, κιά δάβατ φάϊδε ζά τίε ὄσουμ νὰ στότο ζὰ ΄γοδινα βρέμε. φάϊδε νὰ φάϊδε νὲ ἴε δέξανο ἴτζ δὰ σὲ ΄δάατ, σάνκι φάϊδε νὰ φάϊδε ΄δὰ νὲ σὲ ῥάποτᾳτ. ἄμα ἄκο νέκοϊ μαμελέτζια στόριτ ΄δάβια ἰ ΄πόπαρατ φάϊδε πόεκε ὁτ ὄσουμ νὰ στότο ζά ΄γοδίσανο βρέμε, κόϊ στὸ ΄δὰ πίδιτ μαμελετζίατα ΄δὰ νὲ μοῦ σὲ σλόυσατ ΄δαβίατα. σὸ ἔδεν σπὸρ ἔδνα πάρα ὄτ ὄσοθμ νὰ στότου πόεκε ΄δὰ νὲ σὲ ΄δάατ.

Селаните на сѐлата и чифлѝците от ка̀зата на мемлѐкетот Бѝтолски (Румели ејалети), за ко̀лку па̀ри ѝмаат крѐнати на̀ заем мно̀гу и ма̀лу и за ко̀лку му па̀днит ѝхтиза да зѐмат на̀ заем от сѐга ва̀мо, кја да̀ват фа̀јде за тие о̀сум на сто̀то за го̀дина врѐме; фа̀јде на фа̀јде нѐ је дѐксано ич да се да̀ат, са̀нки фа̀јде на фа̀јде да не се ра̀ботат; ама а̀ко нѐкој мамелѐџиа сто̀рит да̀виа и по̀барат фа̀јде по̀еке от о̀сум на сто̀то за годѝнашно врѐме, кој што да бидит мамелеџѝата, да нѐ му се слу̀шат давѝата; со ѐден сбор ѐдна па̀ра от о̀сум на сто̀ту по̀еке да нѐ се да̀ат.^[7]