Кога падна на Пирина

Кога падна на Пирина — патриотска, родољубива песна која го слави ликот и делото на големиот македонски револуционер Јане Сандански.

Автор на песната е Венко Темеќаров — македонски композитор и деец од Пиринска Македонија, роден во 1942 г. во село Мусомишта, Неврокопско.^[1][2]

Податоци за оваа песна за првпат се објавени во книгата „Жестокоста на бугарскиот национализам и неговите слуги против Македонците“ од неодамна починатиот Јордан Костадинов (1932 – 2019), кој бил еден од основачите на ОМО „Илинден“ и кој своевремено трипати бил затворан заради Македонија од страна на бугарскиот комунистички режим. Се претпоставува дека песната е настаната во 1960-те години на 20 век.^[2]

Песната е веќе обнародена и прифатена како народна песна. Некои изведувачи кои ја имаат препеано се: Васка Илиева, Гоце Арнаудов, Борис Трајанов, Казухиро Котецу и многу други.

Песната ги опева последните мигови од животот на Јане Сандански преку негов симболичен разговор со три сокола, кои ги претставуваат трите делови на етничка Македонија (Вардарска, Егејска и Пиринска). Секој сокол му нуди да појде со него да најде лек. Едниот сокол сака да го носи горе в Пирин Планина, вториот долу до Белото Море, додека третиот да го однесе крај Вардарот. Јане Сандански, ги замолил да го остават да си умре, а неговата мајка Македонија, се надева дека ќе роди други синови кои ќе ја ослободат.

Кога падна на Пирина,

ранет Јане Сандански,

полетаа три сокола

и на Јане збореа:

- Ајде Јане со нас појди,

ние лек ќе најдеме.

Мајка Македонија

за таков јунак лек ќе најде.

Први сокол проговара:

- Ој ти Јане Сандански,

ајде Јане со нас појди,

горе в' Пирин Планина.

Белким ти ќе оздравиш,

Македонија да ослободиш.

Втори сокол проговара:

- Ој ти Јане Сандански,

ајде Јане со нас дојди,

дур' до белото море.

Белким ти ќе оздравиш,

Македонија да ослободиш.

Трети сокол проговара:

- Ој ти Јане Сандански,

ајде Јане со нас појди,

долу крај Вардара.

Белким ти ќе оздравиш,

Македонија да ослободиш.

- Ој те вие три сокола,

в' срце сум ранет.

Оставај мене тук' да умрам,

лек мене не лекува.

Македонија други ќе роди,

кој ќе ја ослободи.

1. ↑ „МАКЕДОНСКА НАЦИЈА: Автор на песната „Кога падна на Пирина ранет Јане Сандански" е Македонец од Пиринска Македонија“. Denesen.mk.
2. ↑ ^{2,0 2,1} „КОЈ Е АВТОРОТ НА ПЕСНАТА „КОГА ПАДНА НА ПИРИНА РАНЕТ ЈАНЕ САНДАНСКИ"?“. Македонска нација.
3. ↑ „Кога падна на Пирина | Koga padna na Pirina“. Pesna.org (англиски). Архивирано од изворникот на 2018-08-15.

• Верзија на Гоце Арнаудов
• Верзија на Васка Илиева
• Верзија на Борис Трајанов и Зоран Џорлев
• Верзија на Казухиро Котецу

• Ноти на песната — портал „Пелистер“, проф. д-р Гоце Митревски