Лигнит  Лигнит и брикет од лигнит
Лигнит[1][2], често наречен кафеав или мрк јаглен[3] — мека, кафеава, запалива, седиментна карпа образувана од природно набиен тресет. Се смета за најнизок ранг на јаглен заради неговата релативно мала содржина топлина. Содржи околу 60-70 проценти јаглерод.[4] Се ископува низ целиот свет, се користи речиси исклучиво како гориво за производство на електрична енергија. Особени Лигнитот има кафеаво-црна боја и се состои од околу 60-70 проценти јаглерод, висока изворна содржина на влага понекогаш и до 75 проценти,[4] и содржина на пепел од 6-19 проценти во споредба со 6-12 проценти кај битуменозниот јаглен.[5]  Енергетската содржина на лигнитот се движи од 10 до 20 MJ/kg на влажна основа, без минерални материи. Енергетската содржина на лигнитот што се троши во САД во просек изнесува 15 MJ/kg додека енергетската содржина на лигнитот што се троши во Викторија, Австралија, е во просек 8,4 MJ/kg. Лигнитот има висока содржина на испарливи материи, што го олеснува претворањето во гас и течни нафтени производи отколку јаглен од повисок ранг. За жал, неговата висока содржина на влага и подложност на спонтано согорување може да предизвикаат проблеми при превозот и складирањето. Сега е познато дека ефикасни процеси кои ја отстрануваат латентната влага заклучена во структурата на лигнитот ќе го намалат ризикот од спонтано согорување на исто ниво како црниот јаглен, ќе ја променат калориската вредност на лигнитот во гориво еквивалентно на црниот јаглен и значително ќе го намалат профилот на емисија. на „згуснат“ лигнит до ниво слично или подобро од повеќето кафеави јаглени.[6] Сепак, сушењето на јагленот значително ја зголемува цената на крајниот извор на енергија. Употреба Заради неговата мала енергетска густина и обично високата содржина на влага, лигнитот е неефикасен за превоз и не се продава на светскиот пазар во споредба со повисоките категории јаглен. Често се гори во електрани во близина на рудници, како што е РЕК Битола, долината Латроб во Австралија и фабриката Луминант во Монтичело, Тексас. Првенствено поради високата содржина на латентна влага и ниската густина на лигнит, емисиите на јаглерод диоксид од традиционалните електрани на лигнит се генерално многу повисоки по произведен мегават од електраните на лигнит, при што најголема емисија во светот имала централата Хазелвуд[7] до нејзиното затворање во март 2017 година.[8] Работењето на традиционалните фабрики за кафеав јаглен, особено во комбинација со површинско ископување, е политички спорно заради грижата за животната средина.[9][10] Во 2014 година, околу 12 отсто од германската енергија и, конкретно, 27 отсто од германската електрична енергија доаѓала од електрани на лигнит,[11] додека во Грција во 2014 година, лигнитот обезбедувал околу 50 проценти од потребите на електрична енергија. Еколошки корисна употреба на лигнитот може да се најде во неговата употреба во одгледувањето и дистрибуцијата на биолошки контролни микроби кои ги потиснуваат микробите што предизвикуваат болести кај растенијата. Јаглеродот ја збогатува органската материја на почвата, додека биолошките контролни микроби обезбедуваат алтернатива на хемиските пестициди.[12] Со реакција со кватернарен амин се образува производ наречен лигнит обработен со амин (АТЛ), што се користи како течност за дупчење за да се намали загубата на течност за време на дупчењето. Геологија Лигнитот започнува како натрупување на делумно распаднат растителен материјал, или тресет. Закопувањето на другите седименти доведува до зголемување на температурата, во зависност од месниот геотермален градиент и тектонското нагодување, и зголемувањето на притисокот. Ова предизвикува набивање на материјалот и губење на дел од водата и испарливите материи (главно метан и јаглерод диоксид). Овој процес, наречен коалификација, ја зголемува содржината на јаглерод, а со тоа и содржината на топлина во материјалот. Подлабоко закопување и текот на времето резултираат со понатамошно исфрлање на влагата и испарливите материи, што на крајот го променува материјалот во јаглен од повисок ранг, како што се битуменозниот и антрацитниот јаглен. Наслагите на лигнит обично се помлади од јагленот од повисок ранг, а повеќето од нив се образувани во терцијарното раздобје. РесурсиГерманија има најголеми наоѓалишта на лигнит, по што следат Кина, Русија и САД. ВидовиЛигнитот може да се класифицира во два вида. Првиот облик е ксилоиден лигнит или фосилно дрво, а вториот облик е компактен лигнит или совршен лигнит. Иако ксилоидниот лигнит понекогаш има цврстина и изглед на обично дрво, може да се види дека запалливото дрвено ткиво претрпело голема промена. Со процесот на тритурација може да се сведе до ситна прашина, а доколку се подложи на дејство на слаб раствор од калиумова сол, се добива значителна количина на хуминска киселина.[13] Леонардит е оксидиран облик на лигнит, што исто така содржи високо ниво на хуминска киселина.[14] Гагат е стврднат облик на лигнит, со облик на скапоцен камен, што се користи во разни видови накит. Производство
Наводи
Поврзано |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
