Мизар (ѕвезда)

Мизар

Местоположба на Мизар (заокружено)
Податоци од набљудување Епоха J2000      Рамноденица J2000
Соѕвездие	Голема Мечка
Мизар
Ректасцензија	13ч 23м &1000000000555404800000055,54048с[1]
Деклинација	+54° 55′ &1000000000031267100000031,2671″[1]
Привидна величина (V)	2.04[2]
ζ1 UMa
Ректасцензија	13ч 23м &1000000000005554300000055,543с[3]
Деклинација	+54° 55′ &1000000000000313000000031,30″[3]
Привидна величина (V)	2.23[3]
ζ2 UMa
Ректасцензија	13ч 23м &1000000000005633000000056,330с[3]
Деклинација	+54° 55′ &1000000000000185600000018,56″[3]
Привидна величина (V)	3.88[3]
Особености
ζ1 UMa
Спектрален тип	A2Vp/A2Vp[4]
U−B Боен показател	−0.01[5]
B−V Боен показател	+0.02[5]
ζ2 UMa
Спектрален тип	kA1h(eA)mA7IV-V[6]
U−B Боен показател	+0.09[5]
B−V Боен показател	+0.13[5]
Астрометрија
Радијална брзина (Rv)	−6.31[7] км/с
Сопствено движење (μ)	Рект: 119.01[1] млс/г Дек.: −25.97[1] млс/г
Паралакса (π)	39.36 ± 0.30[8] млс
Оддалеченост	82,9 ± 0,6 сг (25,4 ± 0,2 пс)
Апсолутна величина (MV)	+0.32/+1.96[9]
Орбита
Главна	Мизар Aa
Придружник	Мизар Ab
Период (P)	20.5386 days[10]
Голема полуоска (a)	9,83 ± 0,03[11] mas
Занесеност (e)	0,5415 ± 0,0016[10]
Наклон (i)	60,5 ± 0,3[10]°
Должина (Ω)	106,0 ± 0,4[11]°
Перицентарска епоха (T)	RJD 54536.9904[10]
Аргумент на перицентарот (ω) (споредна)	105,27 ± 0,23[10]°
Полузамав (K1) (главна)	66,478 ± 0,153[10] км/с
Полузамав (K2) (споредна)	66,019 ± 0,177[10] км/с
Орбита
Главна	Мизар Ba
Придружник	Мизар Bb
Период (P)	175,55[12]
Голема полуоска (a)	29.849 mas
Занесеност (e)	0.46[12]
Податоци
Мизар Aa
Маса	2,2224 ± 0,0221[10] M☉
Полупречник	2.4 ± 0.1[11] R☉
Сјајност	33.3 ± 2.1[11] L☉
Температура	9,000 ± 200[11] K
Mizar Ab
Маса	2,2381 ± 0,0219[10] M☉
Полупречник	2.4 ± 0.1[11] R☉
Сјајност	33.3 ± 2.1[11] L☉
Температура	9,000 ± 200[11] K
Податоци
ζ2 UMa
Површ. грав. (log g)	4.40[13]
Температура	8,425[13] K
Вртежна брзина (v sin i)	61[13] км/с
Други ознаки
ζ Голема Мечка, ζ UMa, Зета UMa, 79 Ursae Majoris, БП+55 1598, ККДЅ J13240+5456, ХИП 65378, ВКД J13239+5456
Наводи во бази
SIMBAD	— Mizar
	— ζ1 UMa
	— ζ2 UMa

Мизар /ˈmaɪzɑr/ ^[14] — ѕвезда со втора величина во рачката на астеризмот на Голема Мечка во соѕвездието Голема Мечка. Ја има Баерската ознака ζ Голема Мечка (латинизирано како Zeta Ursa Major). Таа формира добро позната двојна ѕвезда со голо око со побледата ѕвезда Алкор, и самиот е четирикратен ѕвезден систем. Системот Мизар и Алкор се наоѓа на околу 83 светлосни години од Сонцето, мерено со сателитот за астрометрија Хипаркос и е дел од Движечката група Голема Мечка.

ζ Голема Мечка (латинизирано во Zeta Ursae Majoris и скратено ζUMa или Зета UMa) е Бајерово означување на Мизар. Ја има и Флемстидовата ознака 79 Голема Мечка.

Традиционалното име Мизар потекнува од арапското المئزر, miʼzar што значи „престилка; обвивка, покривка, корица.^[15] Во 2016 година, Меѓународниот астрономски сојуз организирал Работна група за имиња на ѕвезди (РГИЅ)^[16] за да ги каталогизира и стандардизира соодветните имиња за ѕвездите. Првиот билтен на РГИЅ од јули 2016 година^[17] вклучил табела со првите две групи на имиња одобрени од РГИЅ; кој го вклучувал Мизар за ζUMa.^[18] Според правилата на МАС, името Мизар строго се однесува единствено на компонентата Аа, иако традиционално и популарно се користи за сите четири ѕвезди што ја сочинуваат единствената ѕвезда со голо око.^[19][20]

Мизар е визуелен двојник со одвојување од 14,4 лачни секунди, од кои секоја е спектроскопска бинарна. Нејзината комбинирана привидна величина е 2,04. Двете видливи ѕвезди се нарекуваат ζ ¹ и ζ ² Голема Мечка или Мизар A и B. Спектроскопските компоненти генерално се нарекуваат Мизар Aa, Ab, Ba и Bb. Сите ѕвезди споделуваат една Хипокрос ознака на HIP 65378, но одвоени записи од каталогот на светли ѕвезди и каталог на „Хенри Дрејпер“. Мизар, заедно со Алкор и многу други светли ѕвезди во Големата Мечка, е член на Подвижната група на Голема Мечка.^[21]

Мизар можеби бил првиот телескопски бинарен систем познат на Европејците; Бенедето Кастели во 1617 го замолил Галилео Галилеј да го набљудува. Галилео потоа направил детален запис за двојната ѕвезда^[22]. Подоцна, околу 1650 година, Ричоли напишал дека Мизар се појавува како двојник^[23]. Секундарната ѕвезда (Мизар B) доаѓа на 380 АЕ од примарната (Мизар A) и на двете им требаат илјадници години да се вртат една околу друга.^[24]

Мизар А бил првиот спектроскопски бинарен систем кој бил откриен, како дел од работата за спектрална класификација на Антонија Мори, а орбитата била објавена во 1890 година. Некои спектроскопски бинарни броеви не можат визуелно да се решат и се откриваат со проучување на спектралните линии на сомнителниот систем во долг временски период. Двете компоненти на Мизар А се околу 35 пати посветли од Сонцето и се вртат една околу друга за околу 20 дена 12 часа и 55 минути. Во 1908 година, било откриено дека Мизар Б е исто така спектроскопски бинарна, нејзините компоненти завршуваат орбитален период на секои шест месеци.^[8] Во 1996 година, 107 години по нивното откритие, компонентите на бинарниот систем Мизар А биле снимени во исклучително висока резолуција со помош на оптичкиот прототипен интерферометар на морнарицата.^[25]

Двете компоненти на ζ ¹ Голема Мечка (Мизар Aa и Ab) биле забележани дека се идентични, со исклучок на малку различни варијации на радијалната брзина кои укажуваат на многу малку различни маси.

Спектралните линии на двете ѕвезди може да се набљудуваат одделно и на двете им е даден спектрален тип на A2Vp. Тие се Ап-ѕвезди, хемиски карактеристични поради стратификацијата на некои тешки елементи во фотосферата на бавно ротирачките врели ѕвезди. Во овој случај, тие покажуваат зголемено изобилство на стронциум и силициум.^[26]

Со претпоставка за идентични физички својства за двете ѕвезди, и двете имаат температури од 9.000 К, полупречници од 2.4 R_☉ и булометриска сјајност од 33.3 L_☉.^[11] Се смета дека се стари околу 370 милиони години.^[27]

ζ ² Голема Мечка е еднослојна спектроскопска бинарност, а видливиот спектар е од Ам-ѕвезда, именувана по нивните невообичаено силни линии на некои метали. Спектралниот тип на kA1h(eA)mA7IV-V е во форма што се користи за ѕвезди со метална обвивка: типот е A1 врз основа на линиите на калциум K, раниот A врз основа на линиите на водород и A7 врз основа на линиите на други метали. Класата на сјајност е рангирана помеѓу главната низа и подџин.

Врз основа на орбиталните својства на системот, вкупната маса на двете ѕвезди е приближно 2,1 сончеви маси, од кои најголем дел придонесува примарната ѕвезда.^[28]

Мизар е позната како Вашиста, еден од Саптаришите, во традиционалната индиска астрономија.^[29] Кинескиот таоизам ја персонифицира како ζ Голема Мечка како ѕвезда Лу.^[30]

На кинески, 北斗што значи Северна Мечка, се однесува на астеризам еквивалент на Големата Мечка. Следствено, кинеското име за самата ζ Голема Мечка е北斗六 (Шестата ѕвезда на Северна Мечка) и開陽 (Ѕвезда на Отворачот на топлината).

Во митот за Микмак за големата мечка и седумте ловци^[31], Мизар е Чикади, а Алкор е неговиот сад за готвење.^[32]

• USS Mizar е товарен и патнички брод претворен во брод на американската морнарица
• USNS Mizar, брод на американската морнарица

Бендот Steely Dan се повикува на Мизар во нивната песна „Sign In Stranger“ од нивниот албум The Royal Scam.^[33]

Мизар е домашен систем на раса пријателски, сферични вонземјани со кои контактирал бродот „Звездена прашина “ на Земјата во научно-фантастичниот расказ „Мечката со јазолот на опашката“ од Стивен Тал од 1971 година.

• Mizar at Jim Kaler's Stars website
• A New View Of Mizar (a comprehensive article about the system)
• Мизар (ѕвезда) на WikiSky: DSS2, SDSS, GALEX, IRAS, Водород α, Рендгенски, Астрофото, Ѕвездена карта, Статии и слики