Морето на мразот (Каспар Давид Фридрих)

Морето на мразот

германски: Морето на мразот
[[File:		alt=]]
Творец	Каспар Давид Фридрих
Година	1823–1824
Димензии	96.7 см × 126.9 см
Место	Кунстхале Хамбург, Хамбург, Германија

Морето на мразот , Das Eismeer (1823–1824), е слика во масло што прикажува бродолом во Арктикот од германскиот романтичарски сликар Каспар Давид Фридрих. Пред 1826 година оваа слика била позната како 'Поларното море'.^[1]

Делото за прв пат било изложено на изложбата на Академијата во Прага во 1824 година со наслов „Идеализирана сцена на арктичкото море, со уништен брод на натрупаните маси на мраз“. Се смета за едно од Ремек-делата на Фридрих, радикалната композиција и темата биле невообичаени за тоа време, а делото наишло на неразбирање. Сликата сè уште била непродадена кога Фридрих починал во 1840 година. Моментно е во Уметничка галерија во Хамбург, Германија.

Каспар Давид Фридрихе роден на 5 септември 1774 година во Грајфсвалд, Германија. Тој пораснал како протестант. Фридрих започнал да учи уметност кај учител по цртање од Универзитетот во Грајфсвалд по име Јохан Готфрид Квисторп. Тој продолжил да студира на Академијата за Skønne Kunster во Копенхаген, Данска од 1794–1798 година. По ова Фридрих студирал на Универзитетот за ликовни уметности во Дрезден, Германија. Фридрих одлучил да го живее остатокот од својот живот во Дрезден каде што починал на 7 мај 1840 година.

Романтичното движење се појавило на крајот на XVIII век. Романтизмот беше и уметничко движење и пристап кон животот. Ги отфрлило просветителството идеите за рационализам и интелект во корист на религијата, емоциите и културата. Главна тема во романтизмот е фокусот на природата како тема.

Во 19 век, многу Германци биле заинтересирани за Арктикот, вклучувајќи го и Фридрих. Во германскиот романтизам Северот се сметаше за позитивна работа додека класичниот југ беше негативна работа.

Како и многу други сликари во 19 век, Фридрих решил да се фокусира на пејзажите како главни теми на неговите слики. Стилот на Фридрих се смета дека се вклопува во категоријата романтизам поради неговите слики на природата. Неговата цел била да ги замисли сликите според неговото доживување, размислување. Преку своите слики, Фридрих се обидел да го прикаже духовното и религиозното значење на природата. Фридрих е познат по тоа што создава духовно значење во многу негови слики.

Колекционерот Јохан Готлоб фон Квант нарачал две слики кои требало да го симболизираат југот и северот. Јохан Мартин фон Роден доби налог да ја наслика „Јужна природа во нејзиниот изобилен и величествен сјај“, додека комисијата за Северната природа во целата нејзина застрашувачка убавина била доделена на Фридрих. Меѓутоа, како што Василиј Жуковски објави во писмо од 1821 година, Фридрих – ни самиот не знаел што ќе наслика; го чекал моментот на инспирација, кој (со негови зборови) повремено доаѓа во сон.

„Морето на мраз“ е компонирано во едно од ателејјата на Фридрих во близина на Дрезден. Оваа слика е јасно базирана на Арктикот, иако Фридрих никогаш не го посетил .Се претпоставува дека Фридрих го стекнал своето знаење за Арктикот од експедицијата на Вилијам Едвард Пари. Но, бидејќи имаше повеќе извештаи и написи за Арктикот во Германија, никогаш не беше потврдено дека Фридрих ја искористил експедицијата на Пари за да го наслика „Морето на мразот“. Фридрих исто така стекнал знаење за ледените брегови преку проучувањето на Елба.

„Морето на мразот“ го претставува она што Фридрих верува дека изгледа Арктикот. Во преден план на сликата има мал леден брег слоевит еден врз друг, ледените брегови се згмечени заедно за да формираат кула од мраз. Овие ледени брегови се многу големи и сугерираат дека нешто страшно се случило. Веднаш до овој масивен мраз е заробениот брод е мал детал што не е тема на сликата. Тоа е бродлом^[2].

Потонатиот брод во „Морето на мразот“ укажува на идејата дека природата секогаш ќе биде супериорна во однос на луѓето. Мразот е место на смртта и природата секогаш ќе го победи секој што ќе се обиде да навлезе во неа.

Како дете, Фридрих доживеал трауматично искуство во кое бил вклучен неговиот брат Јохан Кристофер, кој на 8 декември 1787 година паднал низ мразот на водена површина и починал. Некои научници шпекулираа дека искуството на Фридрих можело да влијае на оваа слика.

Постои теорија дека Фридрих го насликал ова парче како коментар за Германија. Исто како што бродот е замрзнат во мраз, Германија се смета за замрзната пустелија политички без надеж за подобрување.

Делото можеби е инспирирано од Теодор Жерико Сплавот на Медуза (1818–19). Работата на Фридрих ја дели со онаа на Жерико слична композициска рамка и мрачна метафорична перспектива во однос на непростливото море. Трагедијата претставена во „Медуза“ е човечка одговорност без разлика на околината, додека „Морето на мраз“ претставува попесимистичка порака, а трагедијата е резултат на дрскоста на човештвото во неговите обиди да ја совлада природата.

Теоријата за возвишеното ги комбинира емоцијата на ужас и задоволство.Главните теоретичари на возвишеното се Едмунд Бурк, Имануел Кант, и Фридрих Шилер. Природата отсекогаш била поврзана со идејата за возвишеното. Кон крајот на 18 век, сликите на Арктикот биле поврзани со возвишеното. Сепак, имало дебата за тоа дали сликата „Море од мраз“ припаѓа или не на категоријата на возвишеното. Парчињата мраз може да пренесат опасност, но можат да се гледа како убавина. Една од причините зошто се водеше дебата за тоа дали оваа слика одговара или не на возвишеното е тоа што не е јасно дали гледачот навистина може да биде дел од сликата, што е главна елемент на возвишеното.

Сликата била поздравена од критичарот Расел Потер како клучен пример на „Арктичко возвишено“ и влијание врз подоцнежните поларни слики од деветнаесеттиот век.

Сликата го инспирираше делото на Пол Неш од 1941 година Мртво Море (Мртво Море).

Архитектот Томас Мејн упатува на „Море од мраз“ како основно влијание врз неговиот пристап кон динамичниот однос помеѓу архитектурата, пејзажот и природата. Можеби послужи како инспирација за Операта во Сиднеј.

Надворешната, слободно лебдечка скулптура „Таа лежи“ од Моника Бонвичини е тридимензионална интерпретација на оригиналната слика на Фридрих инсталирана во Фјордот Осло до Осло Операта^[3].

• Hinrichs, Nina (2008-02-01). „Das Eismeer – Caspar David Friedrich and the North“. Nordlit. 12 (1): 131–160. doi:10.7557/13.1194. ISSN 1503-2086.
• Moritz, Reiner (2012). „Masterworks: Hamburger Kunsthalle, Caspar David Friedrich - The Sea of Ice“.
• Chu, Petra ten-Doesschate. (2012). Nineteenth-century European art (3. изд.). Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall. ISBN 978-0-205-70799-7. OCLC 624045291.
• Heuer, Christopher P. (3 May 2019). Into the white : the Renaissance Arctic, the end of the image. Brooklyn, NY. ISBN 978-1-942130-29-1. OCLC 1100419496.

• Helmut Börsch-Supan, Karl Wilhelm Jähnig: Caspar David Friedrich. Gemälde, Druckgraphik und bildmäßige Zeichnungen. Prestel Verlag, München 1973, ISBN 3-7913-0053-9 (Werkverzeichnis)
• Johannes Grave: Caspar David Friedrich und die Theorie des Erhabenen. Friedrichs „Eismeer“ als Antwort auf einen zentralen Begriff der zeitgenössischen Ästhetik. VDG-Verlag, Weimar 2001, ISBN 3-89739-192-9
• Werner Hofmann (Hrsg.): Caspar David Friedrich 1774–1840. Kunst um 1800. Ausstellung der Hamburger Kunsthalle 14. September bis 3. November 1974. Prestel Verlag, München 1974, ISBN 3-7913-0095-4 (Ausstellungskatalog zur gleichnamigen Ausstellung)
• Werner Hofmann: Caspar David Friedrich. Naturwirklichkeit und Kunstwahrheit. C.H. Beck Verlag, München 2000, ISBN 3-406-46475-0
• Helmut R. Leppien: Caspar David Friedrich in der Hamburger Kunsthalle, Gerd Hatje Verlag, Stuttgart 1993, ISBN 3-7757-0455-8
• Peter Rautmann: Caspar David Friedrich. Das Eismeer. Durch Tod zu neuem Leben. Fischer Verlag, Frankfurt a. M. 2001, ISBN 3-596-10234-0 (Monografie)
• Wieland Schmied: Caspar David Friedrich. DuMont Verlag, Köln 1992, ISBN 3-8321-7207-6
• Staatliche Kunstsammlungen Dresden (Hrsg.): Caspar David Friedrich und sein Kreis. Ausstellung im Albertinum vom 24. Dezember 1974 bis 16. Februar 1975, VEB Verlag der Kunst, Dresden 1974, ohne ISBN (Ausstellungskatalog zur gleichnamigen Ausstellung)
• Wolfgang Stechow: Caspar David Friedrich und der ‚Griper‘. In: Festschrift für Herbert von Einem zum 16. Februar 1965. Gebrüder Mann Verlag, Berlin 1965, S. 241–246.
• Norbert Wolf: Caspar David Friedrich. Taschen-Verlag, Köln 2003, ISBN 978-3-8228-1958-6.

п р у Каспар Давид Фридрих Список на дела Одбрани слики „Калуѓер крај морето“ (1808–10)  • „Опатија во дабовата шума“ (1809–10)  • „Планински предел со виножито“ (1809-10)  • „Талкач над морето од магла“ (1818)  • „Варовните карпи на Риген“ (1818)  • „Море од мраз“ (1823–24)  • „Гавранско дрво“ (1822) „Фази во животот“ (1835)