Спектар-РГ (руски: Спектр-РГ) или Спектар-Рендген-Гама (Спектр-Рендген-Гамма) — руско-германска вселенска опсерваторија за високоенергетска астрофизика пуштена на 13 јули 2019 г.[4] надоврзувајќи се на сателитскиот радиотелескоп „Спектар-Р“ пуштен во 2011 г.[5]
Историја
Идејата за сателитска рендгенска опсерваторија над Земјината атмосфера (која ги филтрира ваквите зраци) се појавила во 1980-тите, по предлог на астрофизичарот Рашид Сјуњаев од Институтот за вселенски истражувања на РАН (ИКИ) во Москва. Решено е да се проектира голема опсерваторија со пет телескопи, на која работеле дваесет установи од дванаесет земји. Со распадот на Советскиот Сојуз, проектот е запрен поради недостиг на средства и бил во мирување сè до 2003 г. кога е обновен, но во намалени размери.[6]
Замислата за мисијата „Спектар-РГ“ е објавена во 2005 г.[10] Изградбата завршила во 2016, а во средината на 2018 г. е извршено ускладување на составниците и испробување на апаратот. Пуштањето било предвидено за јуни 2019 г. но одложен за 12 јули, а потоа, во последен миг, презакажан за 13 јули 2019 г., кога е пуштен од космодромот „Бајконур“ (плоштатка 81/24).[1] Опсерваторијата е поставена на сателитската подлога „Навигатор“,[11] изработена од НПО „Лавочкин“.[12]
Профил на мисијата и орбита
Леталото влегува орбита околу Сонцето, кружејќи околу системот Сонце-Земја со Лагранжова точка L2
во орбитата „хало“, на околу 1,5 милиони километри од Земјата. Патувањето дотаму трае околу три месеци, а во меѓувреме се вршат проверки и баждарење на телескопите. Следните четири години се вршат осум осмотрувања на целото небо.
Целта на опсерваторијата во наредните три години е да се набљудуваат извесни галактички јата и
активни јадра.[13]
↑ART-XC / SRG overview. M. Pavlinsky; V. Levin; V. Akimov; A. Krivchenko; A. Rotin; M. Kuznetsova; I. Lapshov; A. Tkachenko; R. Krivonos; N. Semena; M. Buntov; A. Glushenko; V. Arefiev; A. Yaskovich; S. Grebenev; S. Sazonov; A. Lutovinov; S. Molkov; D. Serbinov; M. Kudelin; T. Drozdova; S. Voronkov; R. Sunyaev; E. Churazov; M. Gilfanov; B. Ramsey; S. L. O'Dell; J. Kolodziejczak; V. Zavlin; D. Swartz. Proceedings Volume 10699, Space Telescopes and Instrumentation 2018: Ultraviolet to Gamma Ray; 106991Y doi:10.1117/12.2312053 6 јули 2018.
