Труење со јаглерод моноксид

Класификација	П · Р · П МКБ-10: T58; МКБ-9-CM: 986; MeSH: D002249;
Надворешни извори	eMedicine: article/819987; Patient UK: Труење со јаглерод моноксид;

Труење со јаглерод моноксид
	Јаглерод моноксид
Специјалност	Токсикологија, ургентна медицина
Симптоми	Главоболка, вртоглавица, слабост, повраќање, градна болка, конфузија
Компликации	Губиток на свест, аритмија, конвулзии
Причинители	Вдишување на јаглерод моноксид
	[уреди на Википодатоци]

Труење со јаглерод моноксид вообичаено се случува поради вдишување на поголемо количество на јаглерод моноксид (CO).^[3] Симптомите често се опишуваат како „слични на грип“ и вообичаено вклучуваат главоболка, вртоглавица, слабост, повраќање, градна болка, и конфузија.^[1] Изложеност на поголеми количини може да резултира со губиток на свест, аритмија, напади, и смрт.^[1]^[2] Класично опишуваната „црвена како цреша кожа“ ретко се случува.^[2] Долготрајните компликации вклучуваат чувство на замор, проблеми со меморијата и движењето.^[4] Кај лица изложени на чад, предвид треба да се земе труење со цијанид.^[2]

Труење со јаглерод моноксид може да настане случајно или како обид за самоубиство.^[5] CO е гас без боја и мирис, кој првично не предизвикува иритација.^[4] Се создава при нецелосно согорување на органската материја.^[4]

Знаци и симптоми

Јаглерод моноксидот не е токсичен за сите форми на живот. Неговите штетни ефекти се должат на врзувањето со хемоглобинот, па неговата токсичност кај организми кај кои не е присутен хемоглобинот е нејасна. На тој начин нема влијание врз растенијата кои вршат фотосинтеза.^[6] Лесно се апсорбира од белите дробови.^[7] Вдишување на гасот може да доведе до хипоксична повреда, оштетување на нервниот систем, па дури и смрт. Различни луѓе и популации можат да имаат различни нивоа на толеранција на јаглерод моноксид.^[8] Во просек, изложеноста на 100 ppm или повеќе е опасна по здравјето на луѓето.^[9]

Ефектите на јаглерод моноксид во однос на неговата концентрација во делови во милион во воздухот:^[10]^[11]
Концентрација	Симптоми
35 ppm (0.0035%), (0.035‰)	Главоболка и вртоглавица во рок од шест до осум часа при константна изложеност
100 ppm (0.01%), (0.1‰)	Мала главоболка во рок од два до три часа
200 ppm (0.02%), (0.2‰)	Мала главоболка во рок од два до три часа; губиток на расудувањето
400 ppm (0.04%), (0.4‰)	Фронтална главоболка во рок од еден до два часа
800 ppm (0.08%), (0.8‰)	Вртоглавица, гадење, и конвулзии во рок од 45 min; губење на осет во рок од 2 часа
1,600 ppm (0.16%), (1.6‰)	Главоболка, тахикардија, вртоглавица, и гадење во рок од 20 min; смрт за помалку од 2 часа
3,200 ppm (0.32%), (3.2‰)	Главоболка, вртоглавица и гадење во рок од пет до десет минути. Смрт за 30 минути.
6,400 ppm (0.64%), (6.4‰)	Главоболка и вртоглавица за една до две минути. Конвулзии, респираторен застој, и смрт за помалку од 20 минути.
12,800 ppm (1.28%), (12.8‰)	Несвестица после 2–3 вдишувања. Смрт за помалку од три минути.

Акутно труење

Главни манифестации на труење со јаглерод моноксид се јавуваат во органските системи кои најмногу зависат од кислородот, централниот нервен систем и срцето.^[12] Првични симптоми се главоболка, наузеа, малаксаност и замор.^[13]

Хронично труење

Хроничната изложеност на релативно ниски нивоа на јаглерод моноксид може да предизвика постојана главоболка, замаеност, депресија, конфузија, губиток на меморија, гадење, нарушување на слухот и повраќање.^[14]^[15] Не е познато дали хроничната изложеност на ниски нивоа може да предизвика трајно невролошко оштетување.^[16] Вообичаено, по прекинување на изложеноста на јаглерод моноксид, симптомите исчезнуваат, освен доколку нема епизода на сериозно акутно труење.^[14]

Наводи

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име CDC2015FAQ.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Guzman, JA (October 2012). „Carbon monoxide poisoning“. Critical care clinics. 28 (4): 537–48. doi:10.1016/j.ccc.2012.07.007. PMID 22998990.
↑ ^3,0 ^3,1 Schottke, David (2016). Emergency Medical Responder: Your First Response in Emergency Care (англиски). Jones & Bartlett Learning. стр. 224. ISBN 978-1284107272. Архивирано од изворникот на 10 September 2017. Посетено на 2 July 2017.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Bleecker, ML (2015). „Carbon monoxide intoxication“. Handbook of clinical neurology. Handbook of Clinical Neurology. 131: 191–203. doi:10.1016/B978-0-444-62627-1.00024-X. ISBN 978-0444626271. PMID 26563790.
↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Buck2011.
↑ „Carbon monoxide“. ernet.in. Архивирано од изворникот на 2014-04-14.
↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Ernst.
↑ Raub JA, Mathieu-Nolf M, Hampson NB, Thom SR (April 2000). „Carbon monoxide poisoning-a public health perspective“. Toxicology. 145 (1): 1–14. doi:10.1016/S0300-483X(99)00217-6. PMID 10771127.
↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Prockop.
↑ Goldstein M (December 2008). „Carbon monoxide poisoning“. Journal of Emergency Nursing. 34 (6): 538–42. doi:10.1016/j.jen.2007.11.014. PMID 19022078.
↑ Struttmann T, Scheerer A, Prince TS, Goldstein LA (Nov 1998). „Unintentional carbon monoxide poisoning from an unlikely source“. The Journal of the American Board of Family Practice. 11 (6): 481–4. doi:10.3122/jabfm.11.6.481. PMID 9876005.
↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Kao.
↑ Hardy KR, Thom SR (1994). „Pathophysiology and treatment of carbon monoxide poisoning“. Journal of Toxicology. Clinical Toxicology. 32 (6): 613–29. doi:10.3109/15563659409017973. PMID 7966524.
↑ ^14,0 ^14,1 Fawcett TA, Moon RE, Fracica PJ, Mebane GY, Theil DR, Piantadosi CA (January 1992). „Warehouse workers' headache. Carbon monoxide poisoning from propane-fueled forklifts“. Journal of Occupational Medicine. 34 (1): 12–15. PMID 1552375.
↑ Johnson, Ann-Christin (2009). The Nordic Expert Group for criteria documentation of health risks from chemicals. 142, Occupational exposure to chemicals and hearing impairment. Morata, Thais C. Göteborg: University of Gothenburg. ISBN 978-9185971213. OCLC 939229378.
↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име goldfranks.