Цироза

Цироза
	Цироза, заболување на црниот дроб
Специјалност	Гастроентерологија, hepatology
	[уреди на Википодатоци]

Цироза е болест на црниот дроб која се јавува како последица од оштетување на клетките во црниот дроб (хепатоцити). Вообичаено се јавува кај лица кои подолго време конзумираат алкохол во големи количини а црниот дроб не е способен да се ослободи брзо од тие штетни материи, и како последица на тоа се јавува оштетување на клетките кое води до цироза.^[1]^[2]^[3]

Етиологија

Црнодробната цироза е болест која е последица на широк спектар на хронични прогресивни болести на црниот дроб. Најчести причини за цироза се^[4]^[5]:

алкохолот
хепатотропни вируси (ХАБ, ХАЦ, бруцелоза и др.)
генетски нарушувања
автоимуни нарушувања
лекови
срцева декомпензација
долготрајна холестаза

Клиничка слика

Клиничката слика на црнодробната цироза има исти симптоми независно од етиолошкиот фактор. Болеста поминува низ два стадиума: компензиран и декомпензиран стадиум.

Компензиран стадиум

Компензираниот стадиум се манифестира со умор, омалаксаност, намален апетит. Се јавува и субиктерус, тапа болка, болка под десен ребрен лак поради хепатомегалија. Овој стадиум најчесто се открива со хистолошки преглед на материјал земен со биопсија на хепар.

Декомпензиран стадиум

Декомпензираниот стадиум освен што ги содржи опишаните симптоми доаѓа и до влошување на општата состојба. Главни клинички критериуми за постоење на декомпензирана цироза се следниве цвнодробни компликации:

жолтица
портална хипертензија
асцит
невропсихички пореметувања

Покрај овие главни симптоми кај овај вид цироза се јавуваат и:

знаци на промена на коагулацијата на крвта
ендокрини промени
знаци на кожни промени
палмарен еритем
знаци на хипертермија со септикемија
фактор хепатикус-се манифестира со непријатен мирис на мрша или изгорена земја

Дијагноза

клиничка слика
лабораториски испитувања

имаме ниски белковини во серум, намалување на албумините, а зголемување на гама глобулините, зголемени вредности на билирубин, ниска коагулација, анемија, зголемени некои ензими во серумот, LDH и др.

ултразвучен преглед
компјутерска томографија
ендоскопија
црнодробна биопсија со хистолошки преглед

Овие испитувања најчесто се користаат при поставување на дијагнозата.

Лекување

Лекувањето зависи од стадиумот на болеста и кои клинички знаци се присутни во моментот. Така што во компензираната фаза се применува:

хигиено-диететски режим на исхрана

Се препорачува одмор и исхрана богата со белковини и шеќери, а сиромашна со масти.

лекови кои влијаат врз регенерацијата на хепатоцитите

Во декомпензираната фаза болниот задолжително треба да се хоспитализира. Ако болниот е со асцит се препорачува мирување и несолена диета.

Наводи

↑ „Cirrhosis“. nhs.uk. 29 June 2020. Архивирано од изворникот 5 October 2017. Посетено на 16 July 2024.
↑ Tsochatzis EA, Bosch J, Burroughs AK (2014). „Liver cirrhosis“. The Lancet. 383 (9930): 1749–1761. doi:10.1016/S0140-6736(14)60121-5. PMID 24480518.
↑ Sharma B, John S (31 October 2022). „Hepatic Cirrhosis“. StatPearls [Internet]. Treasure Island, Florida: StatPearls Publishing. PMID 29494026. Bookshelf ID NBK482419. Посетено на 16 July 2024 – преку National Library of Medicine.
↑ Samji NS, Buggs AM, Roy PK (2021-10-17). Anand BS (уред.). „Viral Hepatitis: Background, Pathophysiology, Etiology“. Medscape. WebMD LLC.
↑ Perz JF, Armstrong GL, Farrington LA, Hutin YJ, Bell BP (October 2006). „The contributions of hepatitis B virus and hepatitis C virus infections to cirrhosis and primary liver cancer worldwide“. Journal of Hepatology. 45 (4): 529–538. doi:10.1016/j.jhep.2006.05.013. PMID 16879891.