സെഫീദ്-റഡ്
വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ഇറാനിലെ തെക്ക് തെക്ക്-കിഴക്ക് ഏകദേശം പടിഞ്ഞാറൻ കാസ്പിയൻ കടൽ വരെ നീണ്ട് കിടക്കുന്ന ആൽ‌ബോർസ് പർവതനിരയിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് വടക്കുകിഴക്ക് ഒഴുകി റാഷ്തിലെ കാസ്പിയൻ കടലിൽ പ്രവേശിക്കുന്ന ഏകദേശം 670 കിലോമീറ്റർ (416 മൈൽ) നീളമുള്ള ഒരു നദിയാണ് സെഫീദ്-റഡ്. (Persian: Sefidrud, pronounced: [sefiːdruːd]) കരുണിനുശേഷം ഇറാനിലെ ഏറ്റവും ദൈർഘ്യമേറിയ രണ്ടാമത്തെ നദിയാണിത്. പദോല്പത്തിസെപോഡ്-റഡ്, സെഫിഡ്രഡ്, സെഫിഡ്രൂഡ്, സെപിഡ്രൂഡ്, സെപിഡ്രഡ് എന്നിവയാണ് മറ്റ് പേരുകളും കൈയെഴുത്തുപ്രതികളും. മഞ്ജിലിൽ, "ലോംഗ് റെഡ് റിവർ" എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.[1][2] അമർഡസ് (പുരാതന ഗ്രീക്ക്: Ἀμάρδος) അല്ലെങ്കിൽ മർഡസ് (Μάρδος) എന്നീ പേരുകളിൽ പുരാതന നദിയായും ഈ നദി അറിയപ്പെടുന്നു. [3] തുർക്കികളും അസേരിസും ഇതിനെ കിസിൽ ഓസിയൻ എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്.[4] ഈ നദി അതിലെ മത്സ്യത്തിന്റെ അളവിന് പ്രത്യേകിച്ച് കാസ്പിയൻ ട്രൗട്ട്, യൂറോപ്പിലേയും ഏഷ്യയിലേയും ജലാശയങ്ങളിൽ വ്യാപകമായി കാണപ്പെടുന്ന സാൽമോ ട്രൗട്ട് കാസ്പിയസ് തുടങ്ങിയവയ്ക്ക് ചരിത്രപരമായി പ്രസിദ്ധമാണ്.[5] ഭൂമിശാസ്ത്രംഅൽബോർസ് പർവതനിരയിലൂടെയുള്ള മഞ്ജിൽ വിടവിലൂടെ സെഫീദ്-റഡ് [6] നദിയുടെ അത്യുന്നതഭാഗത്തുള്ള രണ്ട് പോഷകനദികളായ ക്വസിൽ ഉസാൻ, ഷാഹ്രൂദ് എന്നീ നദികളിലേയ്ക്ക് ജലമെത്തുന്നു. ഇത് പിന്നീട് തലേഷ് കുന്നുകൾക്കും പ്രധാന ആൽ‌ബോർസ് ശ്രേണിക്കും ഇടയിലുള്ള താഴ്‌വരയെ വിശാലമാക്കുന്നു. ടെഹ്‌റാനും ഗെലാൻ പ്രവിശ്യയ്ക്കും ഇടയിലുള്ള കാസ്പിയൻ താഴ്ന്ന പ്രദേശങ്ങളുമായി ഈ വിടവ് ഒരു പ്രധാന വഴി നൽകുന്നു.[6] വിശാലമായ താഴ്‌വരയിൽ സെഫിഡ്-റൂഡ് കാസ്പിയൻ കടലിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് നിരവധി ഗതാഗത, ജലസേചന കനാലുകൾ മുറിച്ച് കടക്കുന്നു. [7] ഡാമും റിസർവോയറും1962-ൽ വടക്കൻ ഇറാനിലെ ഗിലാൻ പ്രവിശ്യയിലെ മഞ്ജിലിനടുത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ആൽ‌ബോർസ് പർവതനിരയിലെ സെഫീദ്-റഡ് നദിയിൽ ഷഹബാനു ഫറാ ഡാം (പിന്നീട് മഞ്ജിൽ ഡാം എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു) നിർമ്മിക്കുകയുണ്ടായി. [8] ജലസേചനത്തിനായി വെള്ളം സംഭരിക്കുന്നതിനും ജലവൈദ്യുതി ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്നതിനുമായാണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്. ഇത് 1.86 ക്യുബിക് കിലോമീറ്റർ (0.45 ക്യു മൈൽ) ജലസംഭരിക്കുകയും 2,380 കിലോമീറ്റർ 2 (919 ചതുരശ്ര മൈൽ) അധിക ജലസേചനം അനുവദിക്കുകയും ചെയ്തു. [8] ജലസംഭരണി ചില വെള്ളപ്പൊക്കത്തിന് മധ്യസ്ഥത വഹിക്കുകയും സെഫിഡ് റൂഡ് ഡെൽറ്റയിലെ അരി ഉൽപാദനം ഗണ്യമായി വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്തു. [9][10] അണക്കെട്ടിന്റെ ജലവൈദ്യുത ഘടകം 87,000 കിലോവാട്ട് വൈദ്യുതി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നു. [8] അണക്കെട്ടിന്റെ പൂർത്തീകരണം നദിയുടെ മത്സ്യബന്ധനത്തെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു. നീരൊഴുക്ക് കുറയുകയും (വഴിതിരിച്ചുവിടൽ കാരണം), ജലത്തിന്റെ താപനില വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്തതിനാൽ മത്സ്യങ്ങൾക്ക് ഭക്ഷണ ലഭ്യത കുറയുകയും ചെയ്തു. പ്രത്യേകിച്ച് സ്റ്റർജന് മാത്രമല്ല കാസ്പിയൻ ട്രൗട്ടിനെയും ഇത് സാരമായി ബാധിച്ചു.[11] 1990 ലെ ഏറ്റവും വിനാശകരമായ 1990 മഞ്ജിൽ-രുദ്ബാർ ഭൂകമ്പം ഡാമിന് സമീപം സംഭവിക്കുകയും അതിന്റെ കോൺക്രീറ്റിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ പൊട്ടുകയും ചെയ്തു. അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ 1991-ൽ നടത്തി.[12][13]
 ചരിത്രം പുരാതന കാലത്ത് മർഡോസ് (ഗ്രീക്ക്: Μαρδος; ലാറ്റിൻ: മർഡസ്), അമർഡോസ്[2] (ഗ്രീക്ക്: Αμαρδος; ലാറ്റിൻ: അമർഡസ്) എന്നീ പേരുകളിൽ ഈ നദി അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു. [2] ഹെല്ലനിസ്റ്റിക് കാലഘട്ടത്തിൽ സെഫീദിന്റെ വടക്ക് ഭാഗത്ത് (അന്ന് മർഡസ്) പർവ്വത ഗോത്രക്കാരായ കാഡൂസി കൈവശപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.[14] ബ്രിട്ടീഷ് ഈജിപ്റ്റോളജിസ്റ്റും [15] 1980 മുതൽ പാരമ്പര്യേതര സിദ്ധാന്തങ്ങൾ മുന്നോട്ട് വച്ച ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ സ്റ്റഡി ഓഫ് ഇന്റർ ഡിസിപ്ലിനറി സയൻസസിന്റെ (ഐസിസ്) മുൻ ഡയറക്ടറുമായ[16] ഡേവിഡ് റോൾ സെഫീദ്-റഡിനെ ബൈബിളിലെ പിഷൺ നദിയായി കാണുന്നു. ചിത്രശാലകുറിപ്പുകൾ
പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ
37°28′09″N 49°56′32″E / 37.4692°N 49.9422°E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
