ഉൽകൃഷ്ടലോഹങ്ങൾ

ഉയർന്ന താപനിലയിൽ പോലും രാസ നശീകരണത്തിനെതിരെ മികച്ച പ്രതിരോധം കാണിക്കുന്ന ലോഹ മൂലകങ്ങളാണ് കുലീന ലോഹങ്ങൾ . രാസപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ തോത് സുഗമമാക്കുന്നതിനോ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനോ ഉള്ള ഉൽപ്രേരകഗുണങ്ങളും അനുബന്ധ ശേഷികളും ഇവയ്കുണ്ട്. ^[1] കുലീന ലോഹങ്ങളുടെ ചുരുക്കപട്ടികയിൽ (മിക്കവാറും എല്ലാ രസതന്ത്രജ്ഞരും അംഗീകരിക്കുന്ന മൂലകങ്ങൾ) റുഥീനിയം (Ru), റോഡിയം (Rh), പല്ലേഡിയം (Pd), ഓസ്മിയം (Os), ഇറിഡിയം (Ir), പ്ലാറ്റിനം (Pt), സ്വർണം (Au) എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ^[2]

ചെമ്പ് (Cu), വെള്ളി (Ag), റീനിയം (Re), മെർക്കുറി (Hg) എന്നിവയും കുലീനലോഹങ്ങളുടെ വിപുലീകരിച്ച പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

മിഷിഗനിലെ കെവീനാവ് പെനിൻസുലയിൽ നിന്നുള്ള പ്രാദേശിക ചെമ്പ് ഏകദേശം 2.5 ഇഞ്ച് (6.4) cm) നീളം
റുഥീനിയം ബാറിന്റെ പകുതി, വലുപ്പം ca. 40 × 15 × 10 മില്ലീമീറ്റർ, ഭാരം ca. 44 ഗ്രാം
റോഡിയം: 1 ഗ്രാം പൊടി, 1 ഗ്രാം അമർത്തിയ സിലിണ്ടർ, 1 ഗ്രാം പെല്ലറ്റ്.
പല്ലേഡിയം
സിൽവർ ക്രിസ്റ്റൽ, 11 ഗ്രാം
റീനിയം: താരതമ്യത്തിനായി ഒരു ക്രിസ്റ്റൽ, ഒരു ബാർ, 1 സെന്റിമീറ്റർ ³ ക്യൂബ്.
ഓസ്മിയം പരലുകൾ, 2.2 ഗ്രാം
ശുദ്ധമായ ഇറിഡിയത്തിന്റെ കഷണങ്ങൾ, 1 ഗ്രാം, വലുപ്പം: 1–3 മില്ലീമീറ്റർ വീതം
ശുദ്ധമായ പ്ലാറ്റിനത്തിന്റെ പരലുകൾ
ഓസ്‌ട്രേലിയയിൽ നിന്നുള്ള സ്വർണ്ണ നഗ്ഗെറ്റ്, 9,000 ഗ്രാം അല്ലെങ്കിൽ 64 z ൺസ്
മെർക്കുറി ഒരു പെട്രി വിഭവത്തിലേക്ക് ഒഴിക്കുന്നു

ഗുണസവിശേഷതകൾ

ഭൗമരാസപരമായി

കുലീന ലോഹങ്ങൾ സൈഡറോഫിലുകളാണ് (ഇരുമ്പ് സംസക്തിയുളളവ). ഖര ലായനികളായോ അല്ലെങ്കിൽ ഉരുകിയ അവസ്ഥയിലോ ഇരുമ്പിൽ അലിഞ്ഞുചേരുന്നതിനാൽ അവ ഭൂമിയുടെ കാമ്പിലേക്ക് താഴുന്നു. മിക്ക സൈഡറോഫൈൽ മൂലകങ്ങൾക്കും ഓക്സിജനുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ല: താപഗതികപരമായി, സ്വർണ്ണത്തിന്റെ ഓക്സൈഡുകൾ മൂലകങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് അസ്ഥിരമാണ്.

നാശന പ്രതിരോധം

നൈട്രിക് ആസിഡ്, ജലീയ പൊട്ടാസ്യം സയനൈഡ് എന്നിവ ചെമ്പിനെ ലയിപ്പിക്കും.

ഹൈഡ്രോക്ലോറിക് ആസിഡിന്റെയും നൈട്രിക് ആസിഡിന്റെയും സാന്ദ്രത കൂടിയ മിശ്രണമായ അക്വാ റീജിയയിൽ ഓക്സിജന്റെ സാന്നിദ്ധ്യത്തിൽ മാത്രം റുഥീനിയത്തെ ലയിപ്പിക്കാൻ കഴിയും, എന്നാൽ റോഡിയം ആകട്ടെ നന്നായി പൾ‌വൈറൈസ് ചെയ്ത രൂപത്തിലാണെങ്കിൽ മാത്രമേ ലയിക്കുകയുളളു. പല്ലേഡിയവും വെള്ളിയും നൈട്രിക് ആസിഡിൽ ലയിക്കുന്നവയാണ്, സിൽവർ ക്ലോറൈഡ് അവക്ഷിപ്തം ഉണ്ടാകുന്നതിനാൽ വെള്ളിയുടെ ലായകത പരിമിതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ^[3]

ഓക്സിഡൈസിംഗ് ആസിഡുകൾ, ഹൈഡ്രജൻ പെറോക്സൈഡ് എന്നിവയുമായി റിനിയം പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുന്നു, മാത്രമല്ല ഈർപ്പമുള്ള വായു മൂലം അത് ദൂഷ്യപ്പെടുകയും ചെയ്യും. ഓസ്മിയവും ഇറിഡിയവും സാധാരണ അന്തരീക്ഷത്തിൽ രാസപരമായി നിർജ്ജീവമാണ്. ^[4] പ്ലാറ്റിനവും സ്വർണ്ണവും അക്വാ റീജിയയിൽ ലയിപ്പിക്കാം. ^[5] മെർക്കുറിയാകട്ടെ, ഓക്സിഡൈസിംഗ് ആസിഡുകളുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുന്നു.

ഇലക്ട്രോണികമായി

ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിൽ, "നോബിൾ മെറ്റൽ" എന്ന പ്രയോഗം പലപ്പോഴും ചെമ്പ്, വെള്ളി, സ്വർണ്ണം എന്നിവയിൽ മാത്രമായി പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു, എന്തെന്നാൽ അവയുടെ പൂർണ്ണമായ ഡി-സബ്ഷെലുകൾ അവരുടെ കുലീന സ്വഭാവത്തിന് കാരണമാകുന്നു. ഇതിനു വിപരീതമായി, മറ്റ് കുലീന ലോഹങ്ങളെ, പ്രത്യേകിച്ച് പ്ലാറ്റിനം ഗ്രൂപ്പ് ലോഹങ്ങളെ, ഭാഗികമായി പൂരിപ്പിച്ച ഡി-സബ്ഷെലുകളുടെ സാന്നിദ്ധ്യം മൂലം അവയെ ഉൽപ്രേരകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയും. ^[6]

വളരെ ഉയർന്ന ശൂന്യതയിൽ ശുദ്ധമായ ലോഹ പ്രതലങ്ങൾ തയ്യാറാക്കുമ്പോൾ ലോഹങ്ങളുടെ ക്രിയാശീലതയിലെ വ്യത്യാസം കാണാൻ കഴിയും: "ഭൗതികശാസ്ത്രപരായി നിർവചിക്കപ്പെട്ട" കുലീന ലോഹങ്ങളുടെ (ഉദാ. സ്വർണ്ണം) ഉപരിതലങ്ങൾ വൃത്തിയാക്കാനും വളരെക്കാലം വൃത്തിയായി സൂക്ഷിക്കാനും എളുപ്പമാണ്, അതേസമയം പ്ലാറ്റിനം അല്ലെങ്കിൽ പല്ലേഡിയം എന്നിവയിൽ വളരെ വേഗത്തിൽ കാർബൺ മോണോക്സൈഡ് മൂടുന്നത് കാണാം. ^[7]

വിദ്യുത് രാസപരമായി

Electrochemical properties of some metals and metalloids
Element	Z	G	P	Reaction	SRP(V)	EN	EA
Gold ✣	79	11	6	Au³⁺ + 3 e⁻ → Au	1.5	2.54	223
Platinum ✣	78	10	6	Pt²⁺ + 2 e⁻ → Pt	1.2	2.28	205
Iridium ✣	77	9	6	Ir³⁺ + 3 e⁻ → Ir	1.16	2.2	151
Palladium ✣	46	10	5	Pd²⁺ + 2 e⁻ → Pd	0.915	2.2	54
Osmium ✣	76	8	6	OsO ₂ + 4 H⁺ + 4 e⁻ → Os + 2 H ₂O	0.85	2.2	104
Mercury	80	12	6	Hg²⁺ + 2 e⁻ → Hg	0.85	2.0	−50
Rhodium ✣	45	9	5	Rh³⁺ + 3 e⁻ → Rh	0.8	2.28	110
Silver ✣	47	11	5	Ag⁺ + e⁻ → Ag	0.7993	1.93	126
Ruthenium ✣	44	8	5	Ru³⁺ + 3 e⁻ → Ru	0.6	2.2	101
Tellurium^MD	52	16	5	TeO ₂ + 4 H⁺ + 4 e⁻ → Te + 2 H ₂O	0.53	2.1	190
Rhenium	75	7	6	Re³⁺ + 3 e⁻ → Re	0.5	1.9	6
Water	75	7	6	H ₂O + 4 e⁻ +O ₂ → 4 OH⁻	0.4
Copper	29	11	4	Cu²⁺ + 2 e⁻ → Cu	0.339	2.0	119
Bismuth	83	15	6	Bi³⁺ + 3 e⁻ → Bi	0.308	2.02	91
Arsenic^MD	33	15	4	As ₄O ₆ + 12 H⁺ + 12 e⁻ → 4 As + 6 H ₂O	0.24	2.18	78
Antimony^MD	51	15	5	Sb ₂O ₃ + 6 H⁺ + 6 e⁻ → 2 Sb + 3 H ₂O	0.147	2.05	101
Z atomic number; G group; P period; SRP standard reduction potential; EN electronegativity; EA electron affinity

ഇതും കാണുക

ചെറിയ ലോഹങ്ങൾ

കുറിപ്പുകൾ

അവലംബം

↑ Hämäläinen, J; Ritala, M; Leskelä, M (2013). "Atomic layer deposition of noble metals and their oxides". Chemistry of Materials. 26 (1): 786–801. doi:10.1021/cm402221y.
↑ A. Holleman, N. Wiberg, "Lehrbuch der Anorganischen Chemie", de Gruyter, 1985, 33. edition, p. 1486
↑ W. Xing, M. Lee, Geosys. Eng. 20, 216, 2017
↑ Parish RV 1977, The metallic elements, Longman, London, p. 53, 115
↑ A. Holleman, N. Wiberg, "Inorganic Chemistry", Academic Press, 2001
↑ Hüger, E.; Osuch, K. (2005). "Making a noble metal of Pd". EPL. 71 (2): 276. Bibcode:2005EL.....71..276H. doi:10.1209/epl/i2005-10075-5.
↑ S. Fuchs, T.Hahn, H.G. Lintz, "The oxidation of carbon monoxide by oxygen over platinum, palladium and rhodium catalysts from 10⁻¹⁰ to 1 bar", Chemical engineering and processing, 1994, V 33(5), pp. 363–369

കൂടുതൽ വായനയ്ക്ക്

ബാൽഷാ എൽ 2020, " നോബിൾ ലോഹങ്ങൾ അക്വാ റീജിയ ഇല്ലാതെ അലിഞ്ഞുപോയി ", കെമിസ്ട്രി വേൾഡ്, സെപ്റ്റംബർ 1
ബാമിഷ് എഫ്ഇ 2012, നോബിൾ ലോഹങ്ങളുടെ അനലിറ്റിക്കൽ കെമിസ്ട്രി, എൽസെവിയർ സയൻസ്, ബർലിംഗ്ടൺ
ബ്രാസർ ആർ, മോജ്‌സിസ് എസ്ജെ 2017, "ഒരു വലിയ സ്വാധീനം ചൊവ്വയുടെ ആവരണത്തെ മാന്യമായ ലോഹങ്ങളാൽ സമ്പുഷ്ടമാക്കി", ജിയോഫിസ്. റെസ്. ലെറ്റ്., വാല്യം. 44, പേജ് 5978–5985, doi:10.1002/2017GL074002
ബ്രൂക്സ് ആർ‌ആർ (എഡി.) 1992, നോബിൾ ലോഹങ്ങളും ബയോളജിക്കൽ സിസ്റ്റങ്ങളും: വൈദ്യശാസ്ത്രം, ധാതു പര്യവേക്ഷണം, പരിസ്ഥിതി എന്നിവയിൽ അവരുടെ പങ്ക്, സിആർ‌സി പ്രസ്സ്, ബോക രേടോൺ
ബ്രൂബക്കർ പി‌ഇ, മൊറാൻ ജെ‌പി, ബ്രിഡ്‌ബോർഡ് കെ, ഹ്യൂട്ടർ എഫ്ജി 1975, "നോബിൾ ലോഹങ്ങൾ: പുതിയ പാരിസ്ഥിതിക മലിനീകരണത്തിന്റെ വിഷാംശം വിലയിരുത്തൽ", പരിസ്ഥിതി ആരോഗ്യ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ, വാല്യം. 10, പേജ് 39–56, doi:10.1289/ehp.751039
ഡു ആർ മറ്റുള്ളവരും. 2019, " എമർജിംഗ് നോബിൾ മെറ്റൽ എയറോജലുകൾ: സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ആർട്ട് ആൻഡ് എ ലുക്ക് ഫോർവേഡ് ", മാറ്റർ, വാല്യം. 1, പേജ് 39–56
Hämäläinen J, Ritala M, Leskelä M 2013, "നോബിൾ ലോഹങ്ങളുടെയും അവയുടെ ഓക്സൈഡുകളുടെയും ആറ്റോമിക് ലെയർ ഡിപോസിഷൻ", കെമിസ്ട്രി ഓഫ് മെറ്റീരിയൽസ്, വാല്യം. 26, നമ്പർ. 1, പേജ് 786–801, doi:10.1021/cm402221
കെപ്പ് കെ 2020, "മെറ്റൽ കുലീനതയുടെ രാസ കാരണങ്ങൾ", ചെംഫിഷെം, വാല്യം. 21 നമ്പർ. 5. പേജ് 360−369, doi:10.1002/cphc.202000013
ലാൽ എച്ച്, ഭഗത് എസ്എൻ 1985, "തെർമോ ഇലക്ട്രിക് പ്രോപ്പർട്ടികളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ നോബിൾ ലോഹങ്ങളുടെ ലോഹ സ്വഭാവത്തിന്റെ തരംതിരിവ്", ഇന്ത്യൻ ജേണൽ ഓഫ് പ്യുർ ആൻഡ് അപ്ലൈഡ് ഫിസിക്സ്, വാല്യം. 23, നമ്പർ. 11, പേജ് 551–554
ലിയോൺ എസ്‌ബി 2010, "3.21 - കുലീന ലോഹങ്ങളുടെ നാശം", ബി കോട്ടിസ് മറ്റുള്ളവയിൽ. (eds. ), ശ്രീറിന്റെ കോറോൺ, എൽസെവിയർ, പേജ് 2205-2223, doi:10.1016/B978-044452787-5.00109-8
മെഡിസി എസ്, പീന എം‌എഫ്, സോറോഡ്ഡു എം‌എ 2018, "നോബൽ ലോഹങ്ങൾ ഇൻ ഫാർമസ്യൂട്ടിക്കൽസ്: ആപ്ലിക്കേഷനുകളും പരിമിതികളും", എം റായ് എം, ഇംഗ്ലി, എസ് മെഡിസി (എഡിറ്റുകൾ). ), ലോഹങ്ങളുടെ ബയോമെഡിക്കൽ ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ, സ്പ്രിംഗർ, doi:10.1007/978-3-319-74814-6_1
പാൻ എസ് മറ്റുള്ളവരും. 2019, "നോബിൾ-നോബിൾ സ്ട്രോംഗ് യൂണിയൻ: നോബിൾ ഗ്യാസ് ആറ്റവുമായി ഒരു ബോണ്ട് ഉണ്ടാക്കാൻ സ്വർണം ഏറ്റവും മികച്ചത്", കെമിസ്ട്രി ഓപ്പൺ, വാല്യം. 8, പി. 173, doi:10.1002/open.201800257
റസ്സൽ എ 1931, "നോബിൾ ലോഹങ്ങളിൽ റിയാക്ടീവ് ലോഹങ്ങളുടെ ലളിതമായ നിക്ഷേപം", നേച്ചർ, വാല്യം. 127, പേജ് 273–274, doi:10.1038/127273b0
സെന്റ് ജോൺ ജെ തുടങ്ങിയവർ 1984, നോബിൾ ലോഹങ്ങൾ, ടൈം-ലൈഫ് ബുക്സ്, അലക്സാണ്ട്രിയ, വി.എ.
വാങ് എച്ച് 2017, "ചാപ്റ്റർ 9 - നോബിൾ മെറ്റലുകൾ", എൽ വൈ ജിയാങ്ങിൽ, എൻ ലി (eds. ), മെറ്റലർജിയിലെ മെംബ്രൻ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വേർതിരിക്കലുകൾ, എൽസെവിയർ, പേജ് 249-272, doi:10.1016/B978-0-12-803410-1.00009-8