ടുവോൾ സ്ലെങ്ങ് ജെനോസൈഡ് മ്യൂസിയം

ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം

https://ml.wikipedia.org/wiki/Tuol_Sleng_Genocide_Museum

Tuol Sleng
Former school used as killing field by the Santebal
The exterior of the Tuol Sleng Genocide Museum, Phnom Penh
Location of Tuol Sleng within Cambodia
Coordinates	11°32′58″N 104°55′04″E / 11.54944°N 104.91778°E / 11.54944; 104.91778
Other names	S-21
Known for	Internment, interrogation and extermination camp used by the Khmer Rouge
Location	Phnom Penh
Operated by	Khmer Rouge
Original use	High school
Operational	S-21 as institution = August 1975, The buildings of the former high school = beginning 1976[1]
Number of inmates	18,145 prisoners, probably more
Killed	18,133 (source: ECCC list of the inmates by the co-prosecutors in Case 001/01)
Liberated by	People's Army of Vietnam
Notable inmates	Chum Mey
Website	www.tuolsleng.gov.kh/en/

കംബോഡിയയുടെ തലസ്ഥാനമായ നോം പെനിലെ കംബോഡിയൻ വംശഹത്യയുടെ ചരിത്രമുള്ള ഒരു മ്യൂസിയമാണ് ടുവോൾ സ്ലെങ്ങ് ജെനോസൈഡ് മ്യൂസിയം. ഈ നിർദിഷ്ടസ്ഥലം മുൻ സെക്കണ്ടറി സ്കൂളാണ്. സെക്യൂരിറ്റി പ്രിസൺ 21 (എസ് -21) ആയി ഖമർ റൂഷ് ഭരണകൂടം 1975-ൽ അധികാരത്തിൽ വന്നതുമുതൽ 1979 ലെ പതനം വരെ ഇവിടം ഉപയോഗിച്ചു. 1976 മുതൽ 1979 വരെ 20,000 പേരെ ടുവോൾ സ്ലെങ്ങിൽ തടവിലാക്കി (യഥാർത്ഥ സംഖ്യ അജ്ഞാതമാണ്). ടുവോൾ സ്ലെങ്ങ് (Khmer: ទួល h Khmer ഉച്ചാരണം: [tuəl slaeŋ]) എന്നാൽ "വിഷവൃക്ഷങ്ങളുടെ മല" അല്ലെങ്കിൽ "സ്ട്രൈക്നൈൻ ഹിൽ" എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ഖമർ റൂഷ് സ്ഥാപിച്ച കുറഞ്ഞത് 150 പീഡന, വധശിക്ഷാ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ടുവോൾ സ്ലെംഗ്, ^[2] മറ്റ് സ്രോതസ്സുകൾ 196 ജയിൽ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഈ കണക്കുകൾ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 2010 ജൂലൈ 26 ന്, കംബോഡിയയിലെ കോടതികളിലെ അസാധാരണ അറകൾ, മനുഷ്യരാശിക്കെതിരായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്കും 1949 ലെ ജനീവ ഉടമ്പടികളുടെ ഗുരുതരമായ ലംഘനങ്ങൾക്കും ടുവൽ സ്ലെങ് ജയിലിലെ മേധാവി കാങ് കെക്ക് ല്യൂവിനെ ജീവപര്യന്തം തടവിന് ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു.^[3]

മുമ്പ് നോറോഡാം സിഹാനൗക്കിന്റെ രാജകുടുംബത്തിൽപ്പെട്ട പൂർവ്വികന്റെ പേരിലുള്ള ടുവോൾ സ്വേ പ്രേ ഹൈസ്കൂൾ ^[4]സമുച്ചയത്തിലെ അഞ്ച് കെട്ടിടങ്ങൾ 1976 മാർച്ച് / ഏപ്രിൽ മാസങ്ങളിൽ ജയിലും ചോദ്യം ചെയ്യൽ കേന്ദ്രമായും മാറ്റി. പട്ടണത്തിലെ മറ്റ് കെട്ടിടങ്ങൾ ഇതിനകം ജയിൽ എസ് -21 ആയി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഖമർ റൂഷ് സമുച്ചയത്തിന് "സെക്യൂരിറ്റി പ്രിസൺ 21" (എസ് -21) എന്ന് പുനർനാമകരണം ചെയ്തു. ജയിലിൽ തടവുകാർക്ക് അനുയോജ്യമായ രീതിയിൽ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു. കെട്ടിടങ്ങൾ വൈദ്യുതീകരിച്ച മുള്ളുവേലികളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ടു, ക്ലാസ് മുറികൾ ചെറിയ ജയിലായും പീഡന അറകളായും മാറ്റി. എല്ലാ ജാലകങ്ങളും രക്ഷപ്പെടലും ആത്മഹത്യയും തടയാൻ ഇരുമ്പ് ബാറുകളും മുള്ളുവേലികളും കൊണ്ട് മൂടിയിരുന്നു.

1975 മുതൽ 1979 വരെ 17,000 ത്തോളം പേരെ തുവാൾ സ്ലെങിൽ ജയിലിലടച്ചു എന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു (ചില കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത് 20,000 ത്തോളം എണ്ണം ആണെങ്കിലും യഥാർത്ഥ എണ്ണം അജ്ഞാതമാണ്). ഏതാണ്ട് 1,000–1,500 നും ഇടയിൽ തടവുകാർ ഒരേസമയം ജയിലിലായിരുന്നു. അവരെ ആവർത്തിച്ച് പീഡിപ്പിക്കുകയും കുടുംബാംഗങ്ങളെയും അടുത്ത സഹകാരികളെയും പേര് ചേർക്കാൻ നിർബന്ധിക്കുകയും ചെയ്തു. അവർ അറസ്റ്റു ചെയ്യുകയും പീഡിപ്പിക്കുകയും വധിക്കുകയും ചെയ്തു. ആദ്യകാല മാസങ്ങളിൽ, S-21 ന്റെ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും മുൻ ലോൺ നോൾ ഭരണകൂടത്തിൽ നിന്നുള്ളവരാണ്. സൈനികർ, സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥർ, അതുപോലെ അക്കാദമിക്, ഡോക്ടർമാർ, അധ്യാപകർ, വിദ്യാർത്ഥികൾ, ഫാക്ടറി തൊഴിലാളികൾ, സന്യാസിമാർ, എഞ്ചിനീയർമാർ തുടങ്ങിയവർ ഉൾപ്പെടുന്നു. പിന്നീട്, പാർട്ടി നേതൃത്വത്തിന്റെ ഭ്രാന്ത് രാജ്യത്തുടനീളം സ്വന്തം നിലയിലേക്കും ശുദ്ധീകരണത്തിലേക്കും തിരിയുകയും ആയിരക്കണക്കിന് പാർട്ടി പ്രവർത്തകരെയും അവരുടെ കുടുംബങ്ങളെയും ടുവോൾ സ്ലെങ്ങിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്ന് കൊലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു.^[4] അറസ്റ്റിലായവരിൽ ഉയർന്ന റാങ്കിലുള്ള കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് രാഷ്ട്രീയക്കാരായ ഖോയ് തോൺ, വോൺ വെറ്റ്, ഹു നിം എന്നിവരും ഉൾപ്പെടുന്നു. അറസ്റ്റ് ചെയ്യാനുള്ള ഔദ്യോഗിക കാരണം "ചാരവൃത്തി" ആണെങ്കിലും, ഈ പുരുഷന്മാരെ ഖമർ റൂഷ് നേതാവ് പോൾ പോട്ട് തനിക്കെതിരായ ഒരു അട്ടിമറിയുടെ സാധ്യതയുള്ള നേതാക്കളായി വീക്ഷിച്ചിരിക്കാം. തടവുകാരുടെ കുടുംബങ്ങളെ കൂട്ടത്തോടെ ചോദ്യം ചെയ്യാനായി കൊണ്ടുവന്ന് പിന്നീട് ചോയിംഗ് ഏക് ഉന്മൂലന കേന്ദ്രത്തിൽ വധിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു.

ആക്രമണകാരിയായ വിയറ്റ്നാമീസ് സൈന്യം 1979-ൽ ജയിൽ കണ്ടെത്തി. ഖമർ റൂഷ് ഭരണകൂടത്തിന്റെ നടപടികളെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്ന ചരിത്ര മ്യൂസിയമായി 1979/80 ൽ ജയിൽ പീപ്പിൾസ് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് കമ്പുചിയ സർക്കാർ വീണ്ടും തുറന്നു.

ജയിലിൽ എത്തിയപ്പോൾ തടവുകാരുടെ ഫോട്ടോയെടുക്കുകയും, അവരുടെ കുട്ടിക്കാലം മുതൽ അറസ്റ്റിൽ അവസാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന വിശദമായ ആത്മകഥകൾ നൽകേണ്ടതായും വന്നു. അതിനുശേഷം, അവരുടെ അടിവസ്ത്രത്തിലേക്ക് കടക്കാൻ അവർ നിർബന്ധിതരാവുകയും അവരുടെ വസ്തുവകകൾ കണ്ടുകെട്ടുകയും ചെയ്തു. തടവുകാരെ അവരുടെ സെല്ലുകളിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. ചെറിയ സെല്ലുകളിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയവരെ മതിലുകളിലേക്കോ കോൺക്രീറ്റ് തറയിലേക്കോ ബന്ധിപ്പിച്ചു. വലിയ ബഹുജന സെല്ലുകളിലുണ്ടായിരുന്നവരെ കൂട്ടമായി ഇരുമ്പ് ബാറിൽ കൂട്ടായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഒന്നിടവിട്ട ബാറുകളിലേക്ക് ചങ്ങലകൾ ഉറപ്പിച്ചു. തടവുകാർ തലയുയർത്തി എതിർദിശയിൽ കിടന്നു. പായകൾ, കൊതുക് വലകൾ അല്ലെങ്കിൽ പുതപ്പുകൾ ഇല്ലാതെ അവർ തറയിൽ ഉറങ്ങി. പരസ്പരം സംസാരിക്കാൻ അവർ വിലക്കപ്പെട്ടു.

ജയിലിൽ ദിവസം പുലർച്ചെ നാലരയോടെ തടവുകാരെ പരിശോധനയ്ക്കായി നീക്കം ചെയ്യാൻ നിർദ്ദേശിച്ചു. ചങ്ങലകൾ അയഞ്ഞതാണോ അതോ തടവുകാർക്ക് ആത്മഹത്യ ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കൾ ഉണ്ടോ എന്ന് കാവൽക്കാർ പരിശോധിച്ചു കാലക്രമേണ, നിരവധി തടവുകാർ സ്വയം മരിക്കാൻ തുടങ്ങി. അതിനാൽ കാവൽക്കാർ ചങ്ങലകളും സെല്ലുകളും പരിശോധിക്കുന്നതിൽ വളരെ ശ്രദ്ധാലുക്കളായിരുന്നു. തടവുകാർക്ക് നാല് ചെറിയ സ്പൂൺ അരി കഞ്ഞി, ദിവസേന രണ്ട് തവണ ഇലകളുടെ വെള്ളമുള്ള സൂപ്പ് എന്നിവ ലഭിച്ചു. കാവൽക്കാരോട് അനുവാദം ചോദിക്കാതെ വെള്ളം കുടിക്കുന്നത് ഗുരുതരമായ മർദ്ദനത്തിന് കാരണമായി.

ജയിലിൽ വളരെ കർശനമായ നിയന്ത്രണങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു, അനുസരണക്കേട് കാണിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന ഏതൊരു തടവുകാരനെയും കഠിനമായി മർദ്ദിച്ചു. മിക്കവാറും എല്ലാ നടപടികളും ജയിലിലെ ഒരു കാവൽക്കാരൻ അംഗീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. തടവുകാർ ചിലപ്പോൾ മനുഷ്യ മലം കഴിക്കാനും മനുഷ്യ മൂത്രം കുടിക്കാനും നിർബന്ധിതരായി.^[5] ജയിലിലെ ശുചിത്വമില്ലാത്ത ജീവിത സാഹചര്യങ്ങൾ ചർമ്മരോഗങ്ങൾ, പേൻ, തിണർപ്പ്, റിംഗ് വേം, മറ്റ് രോഗങ്ങൾ എന്നിവയ്ക്ക് കാരണമായി. ചോദ്യം ചെയ്യലിൽ പരിക്കേറ്റ ശേഷം തടവുകാരുടെ ജീവൻ നിലനിർത്താൻ മാത്രമാണ് പരിശീലനം ലഭിക്കാത്ത ജയിലിലെ മെഡിക്കൽ സ്റ്റാഫ് ചികിത്സ നൽകുന്നത്. ചോദ്യം ചെയ്യലിനായി തടവുകാരെ ഒരിടത്തു നിന്ന് മറ്റൊരിടത്തേക്ക് കൊണ്ടുപോയപ്പോൾ അവരുടെ മുഖം മൂടിയിരുന്നു. കാവൽക്കാരെയും തടവുകാരെയും സംസാരിക്കാൻ അനുവദിച്ചില്ല. മാത്രമല്ല, ജയിലിനുള്ളിൽ, വിവിധ ഗ്രൂപ്പുകളിലുള്ള ആളുകൾക്ക് പരസ്പരം ബന്ധപ്പെടാൻ അനുവാദമില്ലായിരുന്നു.

എസ് -21 ലെ മിക്ക തടവുകാരെയും രണ്ട് മൂന്ന് മാസം അവിടെ പാർപ്പിച്ചിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ഉയർന്ന റാങ്കിലുള്ള നിരവധി ഖമർ റൂഷ് കേഡർമാരെ കൂടുതൽ നേരം തടഞ്ഞു. എസ് -21 ലേക്ക് കൊണ്ടുവന്ന് രണ്ടോ മൂന്നോ ദിവസത്തിനുള്ളിൽ എല്ലാ തടവുകാരെയും ചോദ്യം ചെയ്യലിനായി കൊണ്ടുപോയി.^[4] തടവുകാരെ തടവിലാക്കിയവർക്കെതിരെ കുറ്റം ചുമത്തുന്ന ഏത് കുറ്റവും ഏറ്റുപറയുന്നതിന് വേണ്ടിയാണ് ടുവോൾ സ്ലെംഗിലെ പീഡന സംവിധാനം രൂപകൽപ്പന ചെയ്തത്. തടവുകാരെ പതിവായി മർദ്ദിക്കുകയും വൈദ്യുത ഷോക്ക് നൽകുകയും, ചൂടുള്ള ലോഹ ഉപകരണങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് പൊള്ളിക്കുക, തൂക്കിയിടുക, അതുപോലെ മറ്റു പല ഉപകരണങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് പീഢിപ്പിക്കുക എന്നിവയും പതിവായിരുന്നു. ചില തടവുകാരെ കത്തി ഉപയോഗിച്ച് മുറിക്കുകയോ പ്ലാസ്റ്റിക് ബാഗുകൾ ഉപയോഗിച്ച് ശ്വാസം മുട്ടിക്കുകയോ ചെയ്തു. മുറിവുകളിൽ മദ്യം ഒഴിക്കുമ്പോൾ വിരൽ നഖങ്ങൾ കൊണ്ട് വലിക്കുക, തടവുകാരുടെ തല വെള്ളത്തിനടിയിൽ പിടിക്കുക, വാട്ടർബോർഡിംഗ് സാങ്കേതികത ഉപയോഗിക്കുക എന്നിവയാണ് കുറ്റസമ്മതം സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനുള്ള മറ്റ് മാർഗ്ഗങ്ങൾ. ലൈംഗിക പീഡനം ഡെമോക്രാറ്റിക് കമ്പുചിയ (ഡി.കെ) നയത്തിന് എതിരാണെങ്കിലും സ്ത്രീകളെ ചിലപ്പോൾ ചോദ്യം ചെയ്യുന്നവർ ബലാത്സംഗം ചെയ്തു. അതിക്രമിക്കുന്ന കുറ്റവാളികളെ കണ്ടെത്തി വധിച്ചു. ^[4]പല തടവുകാരും ഇത്തരത്തിലുള്ള ദുരുപയോഗം മൂലം മരണമടഞ്ഞെങ്കിലും, ഖമർ റൂഷ്ന് അവരുടെ കുറ്റസമ്മതം ആവശ്യമായിരുന്നതിനാൽ അവരെ കൊല്ലുന്നത് നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തി. തുവോൾ സ്ലെംഗിലെ "മെഡിക്കൽ യൂണിറ്റ്" 100 തടവുകാരെയെങ്കിലും രക്തസ്രാവം കൊണ്ട് കൊലപ്പെടുത്തി..^[6] ചില തടവുകാരിൽ മെഡിക്കൽ പരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തിയതായി തെളിയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. കംബോഡിയയിലെ രോഗികളെ അരിഞ്ഞതായും അനസ്തെറ്റിക് ഇല്ലാതെ അവയവങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്തതായും വ്യക്തമായ തെളിവുകളുണ്ട്.^[7][8] "തത്സമയ തടവുകാരെ ശസ്ത്രക്രിയാ പഠനത്തിനും പരിശീലനത്തിനുമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നുവെന്നും ശരീരത്തിൽ നിന്ന് രക്തം വാർന്നുപോകുകയും ചെയ്തതായും" ക്യാമ്പിന്റെ ഡയറക്ടർ കാങ് കെക് ഐവ് സമ്മതിച്ചിട്ടുണ്ട്. ^[9]

കുറ്റസമ്മതത്തിൽ തടവുകാരോട് അവരുടെ വ്യക്തിപരമായ പശ്ചാത്തലം വിവരിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. അവർ പാർട്ടി അംഗങ്ങളാണെങ്കിൽ, അവർ വിപ്ലവത്തിൽ ചേർന്നപ്പോൾ ഡി.കെ.യിലെ തങ്ങളുടെ ജോലിയുടെ വിശദാംശങ്ങൾ വിശദീകരിക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. തുടർന്ന് തടവുകാർ അവരുടെ രാജ്യദ്രോഹ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കാലക്രമം അനുസരിച്ച്‌ വിവരിക്കേണ്ടിയിരുന്നു. കുറ്റസമ്മത മൊഴിയുടെ മൂന്നാമത്തെ ഭാഗം തടവുകാരുടെ പിന്തിരിപ്പൻ ഗൂഢാലോചനകളും രാജ്യദ്രോഹചർച്ചകളുമാണ് വിവരിക്കുന്നത്. അവസാനം, കുറ്റവാളികളിൽ തടവുകാരുടെ സുഹൃത്തുക്കളോ സഹപ്രവർത്തകരോ പരിചയക്കാരോ ആയ രാജ്യദ്രോഹികളുടെ ഒരു സ്ട്രിംഗ് പട്ടികപ്പെടുത്തും. ചില ലിസ്റ്റുകളിൽ നൂറിലധികം പേരുകൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. കുറ്റസമ്മത പട്ടികയിൽ പേരുള്ള ആളുകളെ പലപ്പോഴും ചോദ്യം ചെയ്യലിനായി വിളിക്കാറുണ്ട്.^[4]

സാധാരണ കുറ്റസമ്മതം സി‌എ‌എ, കെ‌ജി‌ബി, അല്ലെങ്കിൽ വിയറ്റ്നാം എന്നിവയ്‌ക്കായുള്ള അവരുടെ ചാരപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ സാങ്കൽപ്പിക വിവരണങ്ങളുമായി തടവുകാരൻ അവരുടെ ജീവിതത്തിലെ യഥാർത്ഥ സംഭവങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ആയിരക്കണക്കിന് വാക്കുകളിലേക്ക് കടന്നു. ഉറക്കമില്ലായ്മയും തടവുകാരുടെ ബോധപൂർവമായ അവഗണനയും ശാരീരിക പീഡനങ്ങളും കൂടിച്ചേർത്തു. പീഡന ഉപകരണങ്ങൾ മ്യൂസിയത്തിൽ പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. തടവുകാരിൽ ബഹുഭൂരിപക്ഷവും തങ്ങൾക്കെതിരായ ആരോപണങ്ങളിൽ നിരപരാധികളാണെന്നും പീഡനം തെറ്റായ കുറ്റസമ്മതം നടത്തിയെന്നും വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. എല്ലാ തടവുകാരെയും പീഡിപ്പിച്ചിട്ടില്ല.

ആദ്യ വർഷം എസ് -21 ജയിലിനടുത്ത് മൃതദേഹങ്ങൾ അടക്കം ചെയ്തിരുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, 1976 അവസാനത്തോടെ, കേഡർമാരെ ശ്മശാന സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്ന് പുറത്താക്കി. തടവുകാരെയും കുടുംബാംഗങ്ങളെയും ഫ്നാമ് പെനിൽ നിന്ന് പതിനഞ്ച് കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള ബോയിംഗ് ചോയിംഗ് ഏക് ("Crow's Feet Pond") ഉന്മൂലന കേന്ദ്രത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി.^[10] വെടിമരുന്ന് ക്ഷാമവും വിലയും കാരണം ഇരുമ്പ് ബാറുകൾ, പിക്കെക്സ്, ശസ്‌ത്രക്രിയക്കുപയോഗിക്കുന്ന കത്തി, മറ്റ് താൽക്കാലിക ആയുധങ്ങൾ എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് സഖാവ് ടെങിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു കൂട്ടം കൗമാരക്കാർ അവരെ കൊലപ്പെടുത്തി. തടവുകാരെ വധിച്ചതിനു ശേഷം എസ് -21 ൽ നിന്ന് അനുഗമിച്ച സൈനികർ അവരെ ശവകുടീരങ്ങളിൽ കുഴിച്ചിടുകയും 6 പേർ മാത്രം ജീവിക്കുകയും, 100 മൃതദേഹങ്ങൾ അടക്കുകയും ചെയ്തു.

പീഡിതരിൽ ബഹുഭൂരിപക്ഷവും കംബോഡിയക്കാരാണെങ്കിലും, വിദേശികളായി 488 വിയറ്റ്നാമീസ്, 31 തായ്, ഒരു ലാവോഷ്യൻ, ഒരു അറബ്, ഒരു ബ്രിട്ടൻ, നാല് ഫ്രഞ്ച്, രണ്ട് അമേരിക്കക്കാർ, ഒരു കനേഡിയൻ, ഒരു ന്യൂ സീലാൻഡർ, രണ്ട് ഓസ്‌ട്രേലിയക്കാർ, ഒരു ഇന്തോനേഷ്യൻ എന്നിവരും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു.^[11]ഇന്ത്യൻ, പാകിസ്ഥാൻ വംശജരായ ഖമർ ജനങ്ങളെയും ജയിലിലടച്ചു.

ട്രക്കുകളിൽ ഫ്രഞ്ച് എംബസി ജനങ്ങളെ ഒഴിച്ചുമാറ്റുന്നതിനെത്തുടർന്ന് മിക്കവാറും എല്ലാ കംബോഡിയക്കാരും 1975 മെയ് ആദ്യം രാജ്യം വിട്ടുപോയി. അവശേഷിക്കുന്ന കുറച്ചുപേരുടെ ജീവൻ അപകടനിലയിലായിരുന്നു. വിദേശ പീഢിതരിൽ ഭൂരിഭാഗവും വിയറ്റ്നാമീസ് അല്ലെങ്കിൽ തായ് ആണെങ്കിലും,^[12]നിരവധി പാശ്ചാത്യ തടവുകാരെ 1976 ഏപ്രിലിനും 1978 ഡിസംബറിനും ഇടയിൽ എസ് -21 വഴി ഖമർ റൂഷ് പട്രോളിംഗ് ബോട്ടുകളിൽ കടലിൽ കൊണ്ടുപോയി. എസ് -21 ൽ ബന്ദികളായ ഒരു വിദേശ തടവുകാരും രക്ഷപ്പെട്ടില്ല.

സിയം റീപ്പിൽ കന്നുകാലികളെ വളർത്തുന്ന ജോലി ചെയ്തിരുന്ന രണ്ട് ഫ്രാങ്കോ-വിയറ്റ്നാമീസ് സഹോദരന്മാരായ റോവിൻ, ഹരാഡ് ബെർണാഡ് എന്നിവരെ 1976 ഏപ്രിലിൽ അവിടെനിന്ന് മാറ്റിയ ശേഷം തടവിലാക്കുകയും ചെയ്തു.^[13] ഫ്രഞ്ച് എംബസിയിലെ ഗുമസ്തനും ടൈപ്പിസ്റ്റുമായ 30 കാരനായ ആൻഡ്രെ ഗാസ്റ്റൺ കോർട്ടിഗെൻ എന്ന മറ്റൊരു ഫ്രഞ്ചുകാരനെ അതേ മാസം തന്നെ സീം റീപ്പിലെ ഖമർ ഭാര്യയോടൊപ്പം അറസ്റ്റ് ചെയ്തു.^[14]

1975-ൽ ഫ്നാമ് പെൻ ഒഴിപ്പിച്ചതിനുശേഷം കാണാതായ ഫ്രഞ്ച് പൗരന്മാരും എസ് -21 വഴി കടന്നുപോയതായിരിക്കാം. ^[13] സമാനമായ സാഹചര്യത്തിലാണ് രണ്ട് അമേരിക്കക്കാരെ പിടികൂടിയത്. 1978 ഏപ്രിലിൽ ജെയിംസ് ക്ലാർക്കും ലാൻസ് മക്നമറയും തങ്ങളുടെ ബോട്ട് ഗതിയിൽ നിന്ന് കംബോഡിയൻ കടലിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുകയായിരുന്നു. ജർമൻ പട്രോളിംഗ് ബോട്ടുകളാണ് ഇവരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. കരയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി കണ്ണുകൾ മൂടികെട്ടി ട്രക്കുകളിൽ കയറ്റി അന്നത്തെ വിജനമായ നോം പെനിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി.

ബ്രിട്ടീഷ് ടൂറിസ്റ്റായ ഇരുപത്തിയാറുകാരനായ ജോൺ ഡി. ഡേഹർസ്റ്റ് ജയിലിൽ മരിക്കുന്ന ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ വിദേശികളിൽ ഒരാളാണ്.^[15]തന്റെ ന്യൂസിലാന്റ് കൂട്ടാളിയായ കെറി ഹാമിൽ, കനേഡിയൻ സുഹൃത്ത് സ്റ്റുവർട്ട് ഗ്ലാസ് എന്നിവരോടൊപ്പം കപ്പൽ കമ്പോഡിയൻ പ്രദേശത്തേക്ക് പോകുമ്പോൾ 1978 ഓഗസ്റ്റ് 13 ന് ജർമൻ പട്രോളിംഗ് ബോട്ടുകൾ അദ്ദേഹത്തെ തടഞ്ഞു. അറസ്റ്റിനിടെ ഗ്ലാസ് കൊല്ലപ്പെട്ടു, ഡ്യൂഹർസ്റ്റിനെയും ഹാമിലിനെയും പിടികൂടി കണ്ണുകൾ മൂടികെട്ടി കരയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. ടുവോൾ സ്ലെംഗിൽ മാസങ്ങളോളം പീഡിപ്പിക്കപ്പെട്ട ശേഷമാണ് ഇരുവരെയും വധിച്ചത്. ഒരു വിദേശിയെ ജീവനോടെ ചുട്ടുകൊന്നതായി സാക്ഷികൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു; തുടക്കത്തിൽ, ഇത് ജോൺ ഡേഹർസ്റ്റ് ആയിരിക്കാമെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരുന്നു, എന്നാൽ അതിജീവിച്ച ഒരാൾ പിന്നീട് കെറി ഹാമിലിനെ ഈ പ്രത്യേക ക്രൂരകൃത്യത്തിന്റെ ഇരയായി തിരിച്ചറിഞ്ഞു. റോബർട്ട് ഹാമിലും ഒരു ചാമ്പ്യൻ അറ്റ്ലാന്റിക് റോവറും വർഷങ്ങൾക്കുശേഷം സഹോദരൻ തടവിലാക്കപ്പെടുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ബ്രദർ നമ്പർ വൺ എന്ന ഡോക്യുമെന്ററി നിർമ്മിച്ചു.^[16][17]

അവസാനമായി മരണമടഞ്ഞ വിദേശ തടവുകാരിൽ ഒരാളാണ് ഇരുപത്തിയൊമ്പത് വയസുകാരനായ അമേരിക്കൻ മൈക്കൽ എസ്. ഡീഡ്സ്, സുഹൃത്ത് ക്രിസ്റ്റഫർ ഇ. ഡെലാൻസിനൊപ്പം 1978 നവംബർ 24 ന് സിംഗപ്പൂരിൽ നിന്ന് ഹവായിയിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുന്നതിനിടെ പിടിക്കപ്പെട്ടു. വിയറ്റ്നാമീസ് സൈന്യം കംബോഡിയ ആക്രമിച്ച് ഖമർ റൂഷിനെ പുറത്താക്കുന്നതിന് ഒരാഴ്ച മുമ്പ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുറ്റസമ്മതം ഒപ്പിട്ടു. 1989-ൽ ഡീഡിന്റെ സഹോദരൻ കാൾ ഡീഡ്സ് സഹോദരന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്താനുള്ള ശ്രമത്തിൽ കംബോഡിയയിലേക്ക് പോയി. പക്ഷേ വിജയിച്ചില്ല.^[18] 2012 സെപ്റ്റംബർ 3 ന് അന്തേവാസികളുടെ ഛായാചിത്രങ്ങളുടെ കാഷെകളിൽ ഡെലാൻസിന്റെ ഫോട്ടോ കണ്ടെത്തി.^[19]

1999 ലെ കണക്കനുസരിച്ച് ആകെ 79 വിദേശ പീഢിതർ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ^[12]എന്നാൽ മുൻ ടുവോൾ സ്ലെങ് ഖെമർ റൂഷ് ഫോട്ടോഗ്രാഫർ നിം ഇം അവകാശപ്പെടുന്നത് രേഖകൾ പൂർത്തിയായിട്ടില്ലെന്നാണ്. അതിനെക്കാളുപരി ജയിലിലൂടെ കടന്നുപോയ ഒരു ക്യൂബന്റെയും സ്വിസ്സിന്റെയും ദൃക്‌സാക്ഷി വിവരണമുണ്ട്. എങ്കിലും ഇവരുടെ ഔദ്യോഗിക രേഖകളൊന്നും കാണിക്കുന്നില്ല. ^[20]

തുവോൾ സ്ലെങ്ങിൽ തടവിലാക്കപ്പെട്ട 20,000 ആളുകളിൽ, അറിയപ്പെടുന്ന പന്ത്രണ്ട് പേരിൽ ഏഴ് മുതിർന്നവരും അഞ്ച് കുട്ടികളും മാത്രമാണ് രക്ഷപ്പെട്ടത്. വിമോചനത്തിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ ഒരു കുട്ടി മരിച്ചു. ^[4] 2011 സെപ്റ്റംബർ പകുതിയോടെ, മുതിർന്നവരിൽ മൂന്ന് പേർ ചും മേ, ബോ മെംഗ്, ചിം മേത് എന്നിവരും നാല് കുട്ടികളും മാത്രമാണ് ഇപ്പോഴും ജീവിച്ചിരിക്കുന്നതെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. ^[21][22] തടവുകാരിൽ ഉപയോഗപ്രദമെന്ന് വിധിച്ച കഴിവുകൾ ഉള്ളതിനാലാണ് തങ്ങളെ ജീവനോടെ നിലനിർത്തുന്നതെന്ന് മൂന്ന് പേരും പറഞ്ഞു. ജയിലിൽ വെച്ച് ഭാര്യ കൊല്ലപ്പെട്ട ബോ മെംഗ് ഒരു കലാകാരനാണ്. യന്ത്രങ്ങൾ നന്നാക്കുന്നതിനുള്ള കഴിവ് കാരണം ചും മേയെ ജീവനോടെ നിലനിർത്തി. ചിം മെത്തിനെ എസ് -21 ൽ രണ്ടാഴ്ച തടവിലാക്കുകയും അടുത്തുള്ള പ്രേ സാർ ജയിലിലേക്ക് മാറ്റി. സഖാവ് ഡച്ച് ജനിച്ച കമ്പോംഗ് തോമിലെ സ്റ്റോയിംഗ് ജില്ലയിൽ നിന്നായതിനാൽ അവളെ ഒഴിവാക്കിയിരിക്കാം. ചോദ്യം ചെയ്യലിനിടെ പ്രവിശ്യാ ഉച്ചാരണം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞതുകൊണ്ട് അവളെ മനഃപൂർവ്വം സ്വയം വേർതിരിച്ചു. പെയിന്റ് ചെയ്യാനുള്ള കഴിവ് കാരണം ഒഴിവാക്കപ്പെട്ട വാൻ നാഥ് 2011 സെപ്റ്റംബർ 5 ന് അന്തരിച്ചു. അവശേഷിക്കുന്ന കുട്ടികളിലൊരാളായ നോർങ് ചാൻ ഫാൽ തന്റെ കഥ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു.^[23]

കംബോഡിയയിലെ ഡോക്യുമെന്റേഷൻ സെന്റർ അടുത്തിടെ കണക്കാക്കിയത്, വാസ്തവത്തിൽ 179 തടവുകാരെ എസ് -21 ൽ നിന്ന് 1975 നും 1979 നും ഇടയിൽ മോചിപ്പിച്ചുവെന്നും 1979 ജനുവരിയിൽ ജയിൽ മോചിപ്പിക്കപ്പെട്ടപ്പോൾ ഏകദേശം 23 തടവുകാർ (5 കുട്ടികളടക്കം രണ്ട് സഹോദരങ്ങളായ നോർംഗ് ചാൻഫാലും നോർംഗ് ചാൻലിയും) ജയിലിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ടുവെന്നും ആണ്. ഒരു കുട്ടി താമസിയാതെ മരിച്ചു.^[10]മോചിതരായ 179 തടവുകാരിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ പേർ അപ്രത്യക്ഷരായി. 1979 ന് ശേഷം രക്ഷപ്പെട്ടത് ചുരുക്കം പേർ മാത്രം.^[10]കൂടുതൽ ഗവേഷണം ഇതിൽ നടത്തേണ്ടതുണ്ട്. രക്ഷപ്പെട്ടതായി ലിസ്റ്റുചെയ്തിട്ടുള്ള കുറഞ്ഞത് 60 പേരെ (ഡിസി കാം പട്ടികയിൽ നിന്ന്) ആദ്യം വിട്ടയച്ചതായി കണ്ടെത്തി. പക്ഷേ പിന്നീട് വീണ്ടും അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും വധിക്കുകയും ചെയ്തു.

ജയിലിൽ 1,720 പേർ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഇവരിൽ ഏകദേശം 300 പേർ ഓഫീസ് ജീവനക്കാർ, ആഭ്യന്തര തൊഴിലാളികൾ, ചോദ്യം ചെയ്യുന്നവർ എന്നിവരായിരുന്നു. ജയിലിൽ ഭക്ഷണം നൽകുന്നവർ ഉൾപ്പെടെ മറ്റ് 1,400 പേർ ജനറൽ ജോലിക്കാരാണ്. ^[4] ഈ തൊഴിലാളികളിൽ പലരും തടവുകാരുടെ കുടുംബങ്ങളിൽ നിന്ന് എടുത്ത കുട്ടികളായിരുന്നു. ഖമർ റൂഷ് പോൾ പോട്ടുമായി ചേർന്ന് പ്രവർത്തിച്ച മുൻ ഗണിതശാസ്ത്ര അധ്യാപകനായ ഖാങ് ഖെക് ല്യൂ (സഖാവ് ഡച്ച് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു) ആയിരുന്നു ജയിലിലെ മുഖ്യൻ. കിം വാട്ട് അക്ക ഹോ (എസ് -21 ഡെപ്യൂട്ടി ചീഫ്), പെംഗ് (ചീഫ് ഓഫ് ഗാർഡ്സ്), മാം നായ് അകാ ചാൻ (ചോദ്യം ചെയ്യൽ യൂണിറ്റ് ചീഫ്), ടാങ് സിൻ ഹീൻ അല്ലെങ്കിൽ പോൺ (ചോദ്യം ചെയ്യുന്നയാൾ) എന്നിവരാണ് എസ് -21 ലെ മറ്റ് പ്രമുഖർ. കിയോ മിയാസ്, നെയ് സരൺ, ഹോ നിം, ടിവ് ഓൾ, ഫോക് ചായ് തുടങ്ങിയ പ്രധാന വ്യക്തികളെ ചോദ്യം ചെയ്ത വ്യക്തിയായിരുന്നു പോൺ.^[4]

ടേപ്പ് റെക്കോർഡുചെയ്‌ത കുറ്റസമ്മതങ്ങൾ ട്രാൻസ്‌ക്രൈബുചെയ്യൽ, തടവുകാരുടെ കുറ്റസമ്മതങ്ങളിൽ നിന്ന് കൈയ്യക്ഷര കുറിപ്പുകൾ ടൈപ്പുചെയ്യുക, കുറ്റസമ്മതത്തിന്റെ സംഗ്രഹം തയ്യാറാക്കുക, ഫയലുകൾ പരിപാലിക്കുക എന്നിവയാണ് ഡോക്യുമെന്റേഷൻ യൂണിറ്റിന്റെ ചുമതല. ഫോട്ടോഗ്രാഫി സബ് യൂണിറ്റിൽ, തൊഴിലാളികൾ തടവുകാരുടെ മഗ് ഷോട്ടുകൾ, തടങ്കലിൽ കഴിയുമ്പോൾ മരിച്ച തടവുകാരുടെ ചിത്രങ്ങൾ, വധശിക്ഷയ്ക്ക് ശേഷം പ്രധാനപ്പെട്ട തടവുകാരുടെ ചിത്രങ്ങൾ എന്നിവ എടുത്തു. ആയിരക്കണക്കിന് ഫോട്ടോഗ്രാഫുകൾ അതിജീവിച്ചു. പക്ഷേ ആയിരക്കണക്കിന് പേരെ ഇപ്പോഴും കാണുന്നില്ല.

എസ് -21 ലെ ഏറ്റവും വലിയ യൂണിറ്റായിരുന്നു പ്രതിരോധ യൂണിറ്റ്. ഈ യൂണിറ്റിലെ കാവൽക്കാർ കൂടുതലും കൗമാരക്കാരായിരുന്നു. പല കാവൽക്കാർക്കും യൂണിറ്റിന്റെ കർശന നിയമങ്ങൾ അനുസരിക്കാൻ പ്രയാസമാണെന്ന് കണ്ടെത്തി. തടവുകാരുമായി സംസാരിക്കാനോ അവരുടെ പേരുകൾ പഠിക്കാനോ തല്ലാനോ കാവൽക്കാരെ അനുവദിച്ചില്ല. ചോദ്യം ചെയ്യലുകൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനോ ശ്രദ്ധിക്കുന്നതിനോ അവരെ വിലക്കിയിരുന്നു. കൂടാതെ അവർ 30 ചട്ടങ്ങൾ അനുസരിക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു. ഇത് ഡ്യൂട്ടിയിലായിരിക്കുമ്പോൾ ഉറങ്ങുകയോ ഇരിക്കുകയോ മതിലിലേക്ക് ചാഞ്ഞുനിൽക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതിൽ നിന്ന് അവരെ തടഞ്ഞു. അവർക്ക് നടക്കാനും കാവൽ നിൽക്കാനും എല്ലാം ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം പരിശോധിക്കാനും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഗുരുതരമായ തെറ്റുകൾ വരുത്തിയ കാവൽക്കാരെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചോദ്യം ചെയ്യുകയും ജയിലിലടയ്ക്കുകയും വധിക്കുകയും ചെയ്തു. എസ് -21 ൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും തെറ്റുകൾ വരുത്തുമെന്ന് ഭയപ്പെടുകയും പീഡിപ്പിക്കപ്പെടുകയും കൊല്ലപ്പെടുമെന്ന് ഭയപ്പെടുകയും ചെയ്തു.^[4]

ചോദ്യം ചെയ്യൽ യൂണിറ്റിനെ മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത ഗ്രൂപ്പുകളായി തിരിച്ചിരിക്കുന്നു: ക്രോം നോയോബായ് അല്ലെങ്കിൽ പൊളിറ്റിക്കൽ യൂണിറ്റ്, ക്രോം ക്ഡാവോ അല്ലെങ്കിൽ ഹോട്ട് യൂണിറ്റ്, ക്രോം അങ്കീം, അല്ലെങ്കിൽ ച്യൂയിംഗ് യൂണിറ്റ്.^[24] ചൂടുള്ള യൂണിറ്റ് (ചിലപ്പോൾ ക്രൂരമായ യൂണിറ്റ്) പീഡനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചു. ഇതിനു വിപരീതമായി, കുറ്റസമ്മതം നടത്തുന്നതിന് പീഡനം ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് തണുത്ത യൂണിറ്റ് (ചിലപ്പോൾ സൗമ്യമായ യൂണിറ്റ് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു) നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. തടവുകാരെ കുറ്റസമ്മതം നടത്താൻ അവർക്ക് കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിൽ, അവരെ ചൂടുള്ള യൂണിറ്റിലേക്ക് മാറ്റും. ച്യൂയിംഗ് യൂണിറ്റ് കഠിനവും പ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ കേസുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്തു. ചോദ്യം ചെയ്യുന്നവരായി ജോലി ചെയ്തിരുന്നവർ സാക്ഷരരും സാധാരണ ഇരുപതുകളിൽ പ്രായമുള്ളവരുമായിരുന്നു.^[4]

ട്യൂലോ സ്ലെംഗിൽ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന ചില ഉദ്യോഗസ്ഥരും തടവുകാരായി മാറി. രേഖകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിൽ അലസരാണെന്നും കേടായ യന്ത്രങ്ങളും വിവിധ ഉപകരണങ്ങളും ഉണ്ടെന്നും ചോദ്യം ചെയ്യലിൽ തടവുകാരെ സഹായിക്കുമ്പോൾ ഉത്തരവില്ലാതെ മർദ്ദിച്ചു കൊന്നതായും അവർ സമ്മതിച്ചു.^[4]

തടവുകാരെ ആദ്യമായി ടുവോൾ സ്ലെങ്ങിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നപ്പോൾ, തടവിലാക്കുമ്പോൾ പാലിക്കേണ്ട പത്ത് നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ച് അവരെ ബോധവാന്മാരാക്കി. ഇനിപ്പറയുന്നവയാണ് ടുവോൾ സ്ലെങ് മ്യൂസിയത്തിൽ ഇന്ന് പോസ്റ്റ് ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. യഥാർത്ഥ ഖമറിൽ നിന്നുള്ള തെറ്റായ വിവർത്തനത്തിന്റെ ഫലമാണ് അപൂർണ്ണ വ്യാകരണം:

1. നിങ്ങൾ എന്റെ ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരം നൽകണം. തള്ളിക്കളയരുത്.
2. അതും ഇതും പറഞ്ഞ് വസ്തുതകൾ മറച്ചുവെക്കാൻ ശ്രമിക്കരുത്, എന്നോട് മത്സരിക്കാൻ നിങ്ങളെ കർശനമായി നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു.
3. വിപ്ലവത്തെ തടയാൻ ധൈര്യപ്പെടുന്ന ഒരു ചാപ്പായ നിങ്ങൾ ഒരു വിഡ്ഢിയാകരുത്.
4. പ്രതികരിക്കാൻ സമയം പാഴാക്കാതെ തന്നെ നിങ്ങൾ എന്റെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉടനെ ഉത്തരം നൽകണം.
5. നിങ്ങളുടെ അധാർമികതയെക്കുറിച്ചോ വിപ്ലവത്തിന്റെ സത്തയെക്കുറിച്ചോ എന്നോട് പറയരുത്.
6. ചാട്ടവാറടി അല്ലെങ്കിൽ വൈദ്യുതീകരണം ലഭിക്കുമ്പോൾ നിങ്ങൾ ഒട്ടും കരയരുത്.
7. ഒന്നും ചെയ്യരുത്, അനങ്ങാതെ ഇരിക്കുക, എന്റെ ഓർഡറുകൾക്കായി കാത്തിരിക്കുക. ക്രമമില്ലെങ്കിൽ മിണ്ടാതിരിക്കുക. എന്തെങ്കിലും ചെയ്യാൻ ഞാൻ നിങ്ങളോട് ആവശ്യപ്പെടുമ്പോൾ, പ്രതിഷേധിക്കാതെ നിങ്ങൾ ഉടൻ തന്നെ അത് ചെയ്യണം.
8. നിങ്ങളുടെ രഹസ്യത്തെയോ രാജ്യദ്രോഹമൊ മറയ്ക്കാൻ കമ്പുചിയ ക്രോമിനെക്കുറിച്ച് കാരണം പറയരുത്.
9. മുകളിലുള്ള എല്ലാ നിയമങ്ങളും നിങ്ങൾ പാലിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ, നിങ്ങൾക്ക് നിരവധി വൈദ്യുത കമ്പികൾ ലഭിക്കും.
10. എന്റെ ചട്ടങ്ങളുടെ ഏതെങ്കിലും പോയിന്റ് നിങ്ങൾ അനുസരിക്കാതിരുന്നാൽ നിങ്ങൾക്ക് പത്ത് ചാട്ടവാറടി അല്ലെങ്കിൽ അഞ്ച് ഷോക്ക് ഇലക്ട്രിക് ഡിസ്ചാർജ് ലഭിക്കും.

2009 ഏപ്രിൽ 27 ന് ഖമർ റൂഷ് ട്രിബ്യൂണലിൽ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നതിനിടെ, 10 സുരക്ഷാ ചട്ടങ്ങൾ വിയറ്റ്നാമീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ കെട്ടിച്ചമച്ചതാണെന്ന് ടുവോൾ സ്ലെംഗ് ജെനോസൈഡ് മ്യൂസിയം ആദ്യമായി സ്ഥാപിച്ചു.^[25][26][27]

1979-ൽ, വിയറ്റ്നാമീസ് കോംബാറ്റ് ഫോട്ടോഗ്രാഫറായ ഹൊ വാൻ ടേ, ടുവോൾ സ്ലെങിനെ ലോകത്തിലേക്ക് രേഖപ്പെടുത്തിയ ആദ്യത്തെ പത്രപ്രവർത്തകനായിരുന്നു. ടുവോൾ സ്ലെങ്ങിന്റെ കവാടങ്ങളിലേക്ക് അഴുകിയ ശവശരീരത്തിന്റെ ദുർഗന്ധം ഹേയും കൂട്ടരും പിന്തുടർന്നു. സൈറ്റിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചപ്പോൾ കണ്ടത് രേഖപ്പെടുത്തുന്ന ഫോട്ടോകൾ ഇന്ന് ടുവോൾ സ്ലെംഗിൽ പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു.^[24]

ഓരോ തടവുകാരനും ജയിൽ ഉദ്യോഗസ്ഥർ വിശദമായ ഒരു രേഖ തയ്യാറാക്കണമെന്ന് ഖമർ റൂഷ് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു. ഡോക്യുമെന്റേഷനിൽ ഒരു ഫോട്ടോ ഉണ്ടായിരുന്നു. യഥാർത്ഥ നിർദേശങ്ങളും ഫോട്ടോഗ്രാഫുകളും 1979-1980 കാലഘട്ടത്തിൽ ഡോസിയറുകളിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചതിനാൽ, മിക്ക ഫോട്ടോഗ്രാഫുകളും ഇന്നും അജ്ഞാതമായി തുടരുന്നു.^[24]

1979-ൽ ഖമർ റൂഷ്നെ തുരത്തിയപ്പോൾ അവശേഷിച്ച ടുവോൾ സ്ലെംഗിലെ കെട്ടിടങ്ങളിലെ ചില മുറികൾ സംരക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് ഫോട്ടോഗ്രാഫുകൾ ഉൾപ്പെടെ വിപുലമായ രേഖകൾ ഭരണകൂടം സൂക്ഷിച്ചു. ജയിലിലൂടെ കടന്നുപോയ 20,000 തടവുകാരുടെ കറുപ്പും വെളുപ്പും ഫോട്ടോകൾ മ്യൂസിയത്തിലെ നിരവധി മുറികളിൽ ഇപ്പോൾ തറ മുതൽ സീലിംഗ് വരെ നിരത്തിയിരിക്കുന്നു.

സൈറ്റിന് നാല് പ്രധാന കെട്ടിടങ്ങളുണ്ട്. അവ ബിൽഡിംഗ് എ, ബി, സി, ഡി. എന്നിവയാണ്. അവസാനമായി പീഢിതരുടെ മൃതദേഹങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയ വലിയ സെല്ലുകൾ ബിൽഡിംഗ് എയിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നു. ബിൽഡിംഗ് ബി ഫോട്ടോഗ്രാഫുകളുടെ ഗാലറികൾ സൂക്ഷിക്കുന്നു. ബിൽഡിംഗ് സി തടവുകാർക്കായി ചെറിയ സെല്ലുകളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്ന മുറികൾ സൂക്ഷിക്കുന്നു. പീഡന ഉപകരണങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് സ്‌മരണാർഹവിഷയങ്ങൾ ബിൽഡിംഗ് ഡിയിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നു.

മറ്റ് മുറികളിൽ തുരുമ്പെടുക്കുന്ന ഇരുമ്പ് ബെഡ്ഫ്രെയിം മാത്രമേ ഉള്ളൂ, കറുപ്പും വെളുപ്പും ഫോട്ടോയ്ക്ക് താഴെ വിയറ്റ്നാമീസ് കണ്ടെത്തിയ മുറി കാണിക്കുന്നു. ഓരോ ഫോട്ടോയിലും, ഒരു തടവുകാരന്റെ അംഗഭംഗപ്പെടുത്തിയ ശരീരം കട്ടിലിൽ ചങ്ങലയ്ക്കിട്ടിരിക്കുന്നു. മറ്റ് മുറികൾ ലെഗ്-ഇരുമ്പും പീഡന ഉപകരണങ്ങളും സംരക്ഷിക്കുന്നു. 1979-ൽ വിയറ്റ്നാമീസ് കണ്ടെത്തിയ ഖമർ റൂഷ് ഭരണകൂടം ചേർത്ത മുൻ തടവുകാരൻ വാൻ നാഥിന്റെ ചിത്രങ്ങളും ഇവരോടൊപ്പം ഉണ്ട്.

രാവിലെ 8 മുതൽ വൈകുന്നേരം 5 വരെ മ്യൂസിയം പൊതുജനങ്ങൾക്കായി തുറന്നിരിക്കും. സന്ദർശകർക്ക് 2: 30-3pm (തിങ്കൾ - വെള്ളി) മുതൽ 'അതിജീവിച്ച സാക്ഷ്യം' കാണാനുള്ള അവസരമുണ്ട്. ചോയിംഗ് ഏക് മെമ്മോറിയലിനൊപ്പം (കില്ലിംഗ് ഫീൽഡുകൾ), കമ്പോഡിയ സന്ദർശിക്കുന്നവർക്ക് താൽപ്പര്യമുള്ള സ്ഥലമായി ടുവോൾ സ്ലെംഗ് ജെനോസൈഡ് മ്യൂസിയം ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ടുവോൾ സ്ലെംഗ് ഒരു പ്രധാന വിദ്യാഭ്യാസ സൈറ്റായും കംബോഡിയക്കാരുടെ സ്മാരകമായും തുടരുന്നു. 2010 മുതൽ, ഇ‌സി‌സി‌സി കംബോഡിയക്കാരെ ടുവോൾ സ്ലെംഗ്, ചോയൂംഗ് ഏക് എന്നിവിടങ്ങളിലേക്ക് ഒരു പഠന യാത്ര കൊണ്ടുവരികയും, കൂടാതെ അത് ECCC സമുച്ചയത്തിൽ പൂർത്തിയാക്കുന്നു. 2010-ൽ 27,000 കംബോഡിയക്കാർ ഈ പര്യടനത്തിലൂടെ മ്യൂസിയം സന്ദർശിച്ചു. (See ECCC Court Report January 2011) പീഢിതരുടെ പ്രേതങ്ങൾ ഈ സ്ഥലത്തെ വേട്ടയാടുന്നുവെന്ന് ചിലർ വിശ്വസിക്കുന്നു. ^[28]

1992 റോൺ ഫ്രൈക് ഫിലിം ബരാക്കയിൽ ട്യൂലോ സ്ലെങിൽ നിന്നുള്ള ധാരാളം ചിത്രങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.

11 വയസ്സുള്ളപ്പോൾ കുടുംബത്തെ നഷ്ടപ്പെട്ട കംബോഡിയൻ വംശജനായ ഫ്രഞ്ച് പരിശീലനം നേടിയ ചലച്ചിത്രകാരൻ റിതി പാൻഹ് 2003-ൽ പുറത്തിറക്കിയ ചിത്രമാണ് എസ് -21: ഖമർ റൂഷ് കില്ലിംഗ് മെഷീൻ. ടുവോൾ സ്ലെംഗിൽനിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ടവരായ രണ്ട് തടവുകാർ വാൻ നാഥും ചും മേയും ഈ ചിത്രത്തിലുണ്ട്. ടുവോൾ സ്ലെങ്ങിൽ എന്താണ് സംഭവിച്ചതെന്ന് മനസിലാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഭാവിതലമുറയ്ക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകാൻ വംശഹത്യയുടെ ഭീകരത സൃഷ്ടിക്കാൻ സഹായിച്ച രക്ഷപ്പെടാൻ കഴിയാത്ത മുൻ ജയിലർമാരും അതിജീവിച്ചവരുടെ വികാരങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസമാണ് ചിത്രത്തിന്റെ ശ്രദ്ധ.

• Vann Nath: A Cambodian Prison Portrait. One Year in the Khmer Rouge's S-21. White Lotus Co. Ltd., Bangkok 1998, ISBN 974-8434-48-6974-8434-48-6 (An eyewitness report. The author's paintings of many scenes from the prison are on display in the Tuol Sleng museum today.)
• Chandler, David: Voices from S-21. Terror and history inside Pol Pot's secret prison. University of California Press, 1999. ISBN 0-520-22247-40-520-22247-4 (A general account of S-21 drawing heavily from the documentation maintained by the prison's staff.)
• Dunlop, Nic: "The Lost Executioner: A Story of the Khmer Rouge". Walker & Company, 2006. ISBN 0-8027-1472-20-8027-1472-2 (A first-person encounter with Comrade Duch, who ran S-21. The author's discovery of Duch led to the latter's arrest, and imprisonment.)
• Douglas Niven & Chris Riley: "The Killing Fields". Twin Palms Press, 1996. ISBN 978-0-944092-39-2978-0-944092-39-2 (Original photographs from S-21 prison, printed from original negatives by two American photographers.)
• Lenzi, Iola (2004). Museums of Southeast Asia. Singapore: Archipelago Press. pp. 200 pages. ISBN 981-4068-96-9.
• Mey, Chum (2012). Survivor. Phnom Penh: Documentation Center of Cambodia. pp. 108 pages. ISBN 978-99950-60-24-4.
• Piergiorgio Pescali: "S-21 Nella prigione di Pol Pot". La Ponga Edizioni, Milan, 2015. ISBN 978-8897823308978-8897823308

• Photographs from S-21 – The original prisoner photographs from Tuol Sleng (S-21).
• The horrors of Tuol Sleng
• Cambodia Tribunal Monitor
• Photographic archive of S-21 prisoners