လျှပ်စစ်စွမ်းအား

လျှပ်စစ်စွမ်းအားဆိုသည်မှာ အချိန်တစ်ခုအတွင်း လျှပ်စစ်ပတ်လမ်းတစ်ခုမှ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်​ပြောင်းလဲနှုန်းဖြစ်သည်။ စွမ်းအား၏SI ယူနစ်မှာ ဝပ်(ဂျိုးပါစက္ကန့်-joule per second)ဖြစ်သည်။

လျှပ်စစ်စွမ်းအားကို များ​သောအားဖြင့် လျှပ်ထုတ်စက်များမှထုတ်လုပ်သည်။ သို့​သော်အခြား​သောနည်းများဖြင့်လည်းထုတ်နိုင်သည်။ လျှပ်စစ်စွမ်းအားကို ကီလိုဝပ်နာရီ(kilowatt hour)(3.6 MJ)-လျှပ်စစ်စွမ်းအားကို ကီလိုဝပ်ယူနစ်နှင့် အချိန်၏​မြှောက်လဒ်ဖြင့်​ရောင်းချသည်။ လျှပ်စစ်စွမ်းအားကို လျှပ်စစ်မီတာများဖြင့်တိုင်းတာသည်။

လျှပ်စစ်စွမ်းအားမှာ စွမ်းအင်​လျော့ပါးမှုကိုဖြစ်​စေ​ပြီး အခြား​သော အ​ရွေ့၊အလင်း၊အပူစွမ်းအင်များသို့​ပြောင်းလဲနိုင်သည်။^[၁]

လျှပ်စစ်စွမ်းအားသည် အလုပ်ပြီး​မြောက်နှုန်းဖြစ်ပြီး ဝပ်ဖြင့်တိုင်းတာကာ "P"ဖြင့်သင်္ကေတပြုသည်။ လျှပ်စီး "I"မှ လျှပ်စစ်ဓာတ်"Q" ကူး​လောင်းဖြင့် electric potential difference "V"ကို အချိန်"t"တွင်ဖြတ်စီးခြင်းမှ ထုတ်လုပ်​သော လျှပ်စစ်စွမ်းအား၏ ဝပ်ပမာဏမှာ

${\displaystyle P={\text{work done per unit time}}={\frac {VQ}{t}}=VI\,}$

ဖြစ်သည်။

Q=လျှပ်စစ်ဓာတ်(ကူး​လောင်း)(coulombs)

လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတစ်ခု၏ ပတ်လမ်းတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်များ electric potential differenceကိုဖြတ်၍သွားခြင်းဖြင့် လျှပ်စစ်စွမ်းအားမှ အခြားစွမ်းအင်သို့​ပြောင်းနိုင်သည်။ လျှပ်စစ်စွမ်းအား၏ရှု​ထောင့်ကိုမူတည်၍ လျှပ်စစ်ပတ်လမ်း၏အစိတ်အပိုင်းများကို၂မျိုးခွဲနိုင်သည်။

• Passive devices or loads:လျှပ်စစ်ဓာတ်များ potential differenceကို မြင့်ရာမှနိမ့်ရာသွားလျှင် အဖိုလျှပ်စစ်ဓာတ်များက အဖိုတိုင်မှအမတိုင်သို့သွားသည်။ တိုင်နှစ်ခုကြားတွင် ဗို့အား​ကြောင့် ဖြစ်လာ​သော အတည်စွမ်းအင်ကို အ​ရွေ့စွမ်းအင်ဖြစ်​စေသည်။ ထိုပစ္စည်းများကို passive devices or loadsဟု​ခေါ်သည်။ ဥပမာ-မီးသီး၊လျှပ်စစ်​မော်တာ၊ လျှပ်စစ်ဟိတာများဖြစ်သည်။

• Active devices or power sources:ပြင်ပအားတစ်ခု​ကြောင့် လျှပ်စစ်ဓာတ်များ အနိမ့်အစွန်းမှ အမြင့်သို့သွားခြင်း(အဖိုဓာတ်များ အမတိုင်မှ အဖိုတိုင်သွားခြင်း)ဖြင့်အလုပ်ပြီးကာ အတည်စွမ်းအင်မှ အခြား​သော စက်မှုစွမ်းအင်၊ဓာတုစွမ်းအင်များ​ပြောင်းလဲ​သော ပစ္စည်းကို Active devices or power sourcesဟု​ခေါ်သည်။ လျှပ်ထုတ်စက်၊ဘတ်ထရီများဖြစ်သည်။

အချို့ပစ္စည်းများသည် ဗို့အားနှင့် လျှပ်စီး​ပေါ်မူတည်၍ loadလည်းဖြစ်သကဲ့သို့ power sourceလည်းဖြစ်သည်။ဥပမာ- ပြန်လည်အားသွင်းနိုင်​သော ဘတ်ထရီသည် ပတ်လမ်းတစ်ခုကိုဆက်ထားချိန်တွင် sourceဖြစ်ကာ ပြန်လည်အားသွင်းချိန်တွင် loadဖြစ်သည်။

ခုခံမှု ကိစ္စတွင် ဂျူး​​လော (Joule's law)နှင့် အုမ်း​လော(Ohm's law)ကို ဆက်စပ်သုံးနိုင်သည်။

${\displaystyle P=IV=I^{2}R={\frac {V^{2}}{R}},}$

R=ခုခံအား

ပြန်လျှပ်စီးတွင် လျှပ်ညှို့သတ္တိ(inductance)နှင့် လျှပ်သိုသတ္တိ စွမ်းအားစီးမှု၏​နောက်ပြန်ရှိသည်။ ACလှိုင်းပုံအပြည့်ရှိ​သော စွမ်းအားစီးဆင်းမှု(ဦးတည်ချက်တစ်ခုတည်းစီးဆင်းမှု)ကိုreal powerဟု​ခေါ်သည်။ ပြန်လာ​သော စွမ်းအားကို reactive powerဟု​ခေါ်သည်။real power "P"ကို

${\displaystyle P={1 \over 2}V_{p}I_{p}\cos \theta =V_{rms}I_{rms}\cos \theta \,}$

Vp=peak voltage (volts)

real power ၊ reactive powerနှင့် apparent powerတို့၏ ဆက်သွယ်မှုကို ဗက်တာတန်ဖိုးများဖြင့်​ဖော်ပြနိုင်သည်။real powerကို ​ရေပြင်ညီဗက်တာ၊reactive powerကို ​ထောင်လိုက်ဗက်တာဖြင့်​ဖော်ပြကာ apparent powerကို​ထောင့်မှန်ခံဗက်တာဖြင့်​ဖော်ပြသည်။ ထို​ဖော်ပြချက်ကို power triangleဟု​ခေါ်သည်။ ပိုက်သာဂိုရ သီအိုရမ်အရ ထို၃ခု၏ဆက်သွယ်ချက်မှာ

${\displaystyle {\mbox{(apparent power)}}^{2}={\mbox{(real power)}}^{2}+{\mbox{(reactive power)}}^{2}}$

​နေရာတစ်ခုတွင် လျှပ်စစ်စက်ကွင်းနှင့် သံလိုက်စက်ကွင်းအတူတကွဖြစ်​ပေါ်တိုင်း လျှပ်စစ်စွမ်းအားစီး​လေ့ရှိသည်။

${\displaystyle P=\int _{S}(\mathbf {E} \times \mathbf {H} )\cdot \mathbf {dA} .\,}$

လျှပ်စစ်စက်ရုံများက လျှပ်စစ်ထုတ်ခြင်းနှင့်ပို့လွှတ်ခြင်းကိုလုပ်​ဆောင်သည်။ လျှပ်ထိပ်​ခေါင်းကိုဖြတ်၍ လျှပ်စစ်ဓာတ်လိုအပ်​သော​နေရာများသို့ပို့လွှတ်သည်။

လျှပ်စစ်ထုတ်ရာစက်ရုံများမှ ဓာတ်အားများကို ထုတ်လွှတ်ရာလမ်းများမှတစ်ဆင့် စက်ရုံ၊အလုပ်ရုံများ၊လူ​နေရပ်ကွက်များသို့ဖြန့်ဖြူးသည်။ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စက်မှုလုပ်ငန်းဖွံ့ဖြိုးမှုသည် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်လုပ်သုံးစွဲနိုင်မှုအ​ပေါ်လည်းမူတည်သည်။