မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်
မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (အင်္ဂလိပ်: Myanmar National Democratic Alliance Army သို့မဟုတ် Myanmar Nationalities Democratic Alliance Army နှင့် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့; အတိုကောက် MNDAA) သည် မြန်မာနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်း ကိုးကန့်မြို့အခြေစိုက် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ်ကတည်းက တည်ထောင်ခဲ့သည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး မြန်မာအစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် ပထမဆုံး လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် ဆယ်စုနှစ် နှစ်နှစ်ခန့် ကြာရှည်ခဲ့သည်။[၄][၅] MNDAA သည် ကိုးကန့်လူမျိုးများဖြင့် အဓိကဖွဲ့စည်းထားသော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတို့သည် ကိုးကန့်လူမျိုးများ၏ အခွင့်အရေးနှင့် အကျိုးစီးပွားများကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် ဒေသတွင်း ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို ရယူရန် ရည်ရွယ်သည်။[ကိုးကားချက်လိုသည်] မြန်မာစစ်တပ် နှင့် အခြားသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များနှင့် ပဋိပက္ခအမျိုးမျိုးတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် MNDAA သည် မြန်မာစစ်တပ်နှင့် တိုတောင်းသော်လည်း ပြင်းထန်သော ပဋိပက္ခတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည်များ သိသိသာသာ ဝင်ရောက်လာခဲ့သည်။ ရံဖန်ရံခါ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း MNDAA နှင့် မြန်မာစစ်တပ်ကြား တင်းမာမှုများနှင့် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည်။ သမိုင်းကြောင်းဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သော ဖုန်ကြားရှင်သည် ကွန်မြူနစ် အစိုးရနှင့် သဘောထားမတိုက်ဆိုင်တော့သည့်အခါ ၁၉၈၉ ခုနှစ် မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် ခွဲထွက်ခဲ့ပြီး မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။[၆] ညီဖြစ်သူ ဖုန်ကြားဖူနှင့် အတူ ကိုးကန့်တွင် တပ်ဖွဲ့အသစ် အနေဖြင့် ထူထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။[၇] အင်အားမှာ ၁,၅၀၀ မှ ၂,၀၀၀ ဖြစ်သည်။[၇] မြန်မာအစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် ပထမဆုံး လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကာ MNDAA ထိန်းချုပ်သော ကိုးကန့်ဒေသကို "ရှမ်းပြည်နယ်အထူးဒေသ ၁" အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။[၆] အပစ်အခတ် ရပ်စဲပြီးနောက် MNDAA နှင့် ဒေသရှိ တပ်မတော်တို့ ဘိန်းစိုက်ပျိုးခြင်းနှင့် ဟီးရိုးအင်းချက်လုပ်သန့်စင်ခြင်းများမှ အကျိုးအမြတ်များ ရရှိခဲ့သည်။[၈] ထို့အပြင် မက်သာဖက်တမင်းလဲ ထိုဒေသမှ ထွက်ရှိခဲ့သည်။[၉] MNDAA နှင့် အခြားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များက စိုက်ပျိုးမြေများ ထိန်းချုပ်ထားခဲ့ကာ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါးကူးသန်းရောင်းဝယ်ခြင်းများ ဖြစ်စေခဲ့သည်။[၉] အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ် ကြေညာခြင်း၂၀၂၄ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၂ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီလက်အောက်ခံ အကြမ်းဖက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဗဟိုအဖွဲ့က အမိန့်အမှတ် ၁/၂/၂၀၂၄ ဖြင့် မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) ကို တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) နှင့် အာရက္ခတပ်တော် (AA) တို့နှင့်အတူ အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။[၁၀] ရန်ပုံငွေ ရင်းမြစ်များMNDAA ၏ ရန်ပုံငွေ ရင်းမြစ်များသည် ပြည့်စုံသော ပွင့်လင်းမြင်သာမှု မရှိသော်လည်း၊ အမျိုးမျိုးသော အစီရင်ခံစာများနှင့် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာချက်များအရ ၎င်းတို့သည် တရားမဝင် လှုပ်ရှားမှုများမှ အဓိက ဝင်ငွေရရှိသည်ဟု သုံးသပ်ထားသည်။ ယင်းတို့တွင် မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားခြင်း (ဘိန်း၊ ဘိန်းဖြူ၊ စိတ်ကြွဆေး)၊ လက်နက်မှောင်ခို၊ ကုန်ပစ္စည်းမှောင်ခိုနှင့် လူမှောင်ခိုလုပ်ငန်းများ ပါဝင်သည်။ ထို့အပြင် ကိုးကန့်ဒေသရှိ ထိန်းချုပ်အာဏာပိုင်တစ်ဦးအနေဖြင့် ဒေသတွင်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၊ လယ်သမားများနှင့် ကုန်သည်များထံမှ အခွန်များ ကောက်ခံခြင်း၊ သစ်နှင့် ဓာတ်သတ္တုကဲ့သို့သော သဘာဝအရင်းအမြစ်များကို ထိန်းချုပ်ခြင်းနှင့် ဒေသခံပြည်သူများထံမှ "အကာအကွယ်အခကြေးငွေ" များ ရယူခြင်းတို့မှလည်း ဝင်ငွေရရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ MNDAA သည် ပြင်ပအရင်းအမြစ်များမှ ပံ့ပိုးမှုများကိုလည်း ရရှိနိုင်သည်ဟု သုံးသပ်ချက်များ ရှိပြီး၊ ၎င်းတို့၏ တရုတ်လူမျိုးစု ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် တရုတ်နယ်စပ်အနီး ဗျူဟာမြောက်တည်နေရာတို့ကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တိတ်တဆိတ် ပံ့ပိုးမှု သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ လှုပ်ရှားမှုများကို မျက်ကွယ်ပြုထားခြင်းမျိုး ရှိနိုင်သည်ဟု အချို့အစီရင်ခံစာများက အကြံပြုသည်။ ထို့ပြင် ဝပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် (UWSA) ကဲ့သို့သော မြန်မာနိုင်ငံရှိ အခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများထံမှ ပံ့ပိုးကူညီမှု သို့မဟုတ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများလည်း ရရှိနိုင်သည်။ MNDAA တွင် နှစ်များတစ်လျှောက် သိမ်းဆည်းရမိခဲ့သော လက်နက်ပစ္စည်းများ၊ သိမ်းယူထားသော မြေနှင့် ပစ္စည်းများ၊ တည်ထောင်ထားသော ကွန်ရက်များနှင့် အခြေခံအဆောက်အအုံများကဲ့သို့သော သမိုင်းဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်မှုများလည်း ရှိသည်။ သို့ရာတွင် အဖွဲ့၏ လျှို့ဝှက်သော သဘောသဘာဝနှင့် ပဋိပက္ခ၏ ရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် MNDAA ၏ ရန်ပုံငွေရင်းမြစ်များ၏ တိကျသော သဘောသဘာဝနှင့် အတိုင်းအတာကို အတည်ပြုရန် ခက်ခဲကြောင်း မှတ်သားသင့်သည်။ အကြမ်းဖက်အုပ်စုအဖြစ် ကြေညာချင်း ကိုးကား
ဖတ်ရှုရန်ပြင်ပလင့်ခ်များ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
