ਅਮੀਰ ਮੀਨਾਈ
ਅਮੀਰ ਮੀਨਾਈ (Urdu: امیر مینا ئی ), (ਜਨਮ 1828 - ਮੌਤ 1900) ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਅਮੀਰ ਅਹਿਮਦ ਮੀਨਾਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਾਇਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਉਘੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼ਕਾਰ (lexicographer) ਵੀ ਸਨ। ਉਸਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸ਼ਾਇਰ ਗ਼ਾਲਿਬ ਅਤੇ ਦਾਗ਼ ਦੇਹਲਵੀ ਵੀ ਉਸਦੇ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਸਨ।[1][2] ਉਸ ਨੇ ਤਖ਼ੱਲਸ ਅਮੀਰ ਤਹਿਤ ਲਿਖਿਆ. ਉਸ ਨੇ ਇਸ ਨਾਮ ਦੀ ਦੋਹਰੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੇਅਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ: ਨਾਮ ਕਾ ਨਾਮ, ਤਖ਼ੱਲਸ ਕਾ ਤਖ਼ੱਲਸ ਹੈ ਅਮੀਰ ਉਹ ਮੌਲਵੀ ਕਰਮ ਮੁਹੰਮਦ ਦਾ ਬੇਟਾ ਅਤੇ ਮਖ਼ਦੂਮ ਸ਼ਾਹ ਮੀਨਾ ਦੇ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ। ਉਹ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ। ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨਮੀਨਾਈ ਪਰਿਵਾਰ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹ ਮੀਨਾ ਦੇ ਮਕਬਰੇ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ "ਮੀਨਾ ਬਾਜ਼ਾਰ" ਜਾਂ "ਮੁਹੱਲਾ-ਏ ਮੀਨੀਆਂ" (ਮਿਨੀਆਂ ਦਾ ਚੌਥਾਈ) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਮੀਰ ਨੇ ਲਖਨਊ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਨ ਫਰੰਗੀ ਮਹਿਲ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।[3] ਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ
ਪ੍ਰਤਿਨਿਧ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ
ਕੰਮ1856 ਵਿਚ ਲਖਨਊ 'ਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਮਲੇ ਅਤੇ 1857 ਵਿਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜੰਗ ਵਿਚ, ਸਾਰੇ ਘਰ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਮੀਨਈ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਭੱਜਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਨੇੜਲੇ ਕਸਬੇ ਕਾਕੋਰੀ ਵਿਚ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਕਵੀ ਮੋਹਸਿਨ ਕਾਕੋਰਵੀ ਕੋਲ ਪਨਾਹ ਲਈ ਸੀ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਰਾਮਪੁਰ ਰਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਨਵਾਬ ਯੂਸਫ਼ ਅਲੀ ਖਾਨ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਮਿਹਰਬਾਨੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[3] ਹਵਾਲੇ
|
||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
