ਕਰਨਾਟਕਾ ਸ਼ੁੱਧ ਸਾਵੇਰੀਕਰਨਾਟਕਾ ਸ਼ੁੱਧ ਸਾਵੇਰੀ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ (ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਗੀਤਕ ਪੈਮਾਨਾ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਾਗ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਔਡਵ ਰਾਗਮ (ਜਾਂ ਔਡਵ ਰਾਗ, ਭਾਵ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ,ਪੰਜ ਸੁਰਾਂ ਵਾਲਾ) ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗਮ ਹੈ (ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਕੇਲ) ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਮਤਲਬ ਸੱਤ ਸੁਰ (ਸੰਗੀਤਕ ਨੋਟਸ) ਨਹੀਂ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮੁਥੂਸਵਾਮੀ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਸਾਵੇਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਮਾਨਾ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਵੇਰੀ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ ਤੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਖਰਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੀਕਸ਼ਿਤਰ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਵਿੱਚ ਦੇਵਕ੍ਰਿਆ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਨ ਕਰਨਾਟਕਾ ਸ਼ੁੱਧ ਸਾਵੇਰੀ ਇੱਕ ਸਮਰੂਪ ਰਾਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੰਧਾਰਮ ਜਾਂ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਰਗੀਕਰਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮਮਿਤੀ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਸਕੇਲ (ਔਡਵ-ਔਡਵ ਰਾਗਮ) ਹੈ-ਔਡਵ ਭਾਵ '5' ਦਾ। ਇਸ ਦੀ ਆਰੋਹਣ-ਅਵਰੋਹਣ ਬਣਤਰ (ਚਡ਼੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਉਤਰਦੇ ਪੈਮਾਨੇ) ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ (ਹੇਠਾਂ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਲਈ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਵੇਖੋ):
ਇਸ ਪੈਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸੁਰ ਸ਼ਡਜਮ, ਸ਼ੁੱਧ ਰਿਸ਼ਭਮ, ਸ਼ੁੱਧਾ ਮੱਧਮਮ, ਪੰਚਮ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਧੈਵਤਮ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਨਕੰਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਜਨਯ ਰਾਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਹਿਲਾ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ 8 ਹੋਰ ਮੇਲਾਕਾਰਤਾ ਰਾਗਾਂ ਤੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਗੰਧਾਰਮ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਦਮ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰਚਨਾਵਾਂਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਧ ਸੁਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਨ ਕਰਕੇ ਇਸ ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ-ਨਵੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਫ਼ਿਲਮ ਗੀਤ-ਤਮਿਲ
ਸਬੰਧਤ ਰਾਗਮਇਹ ਭਾਗ ਇਸ ਰਾਗ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪਹਿਲੂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮਕਰਨਾਟਕਾ ਸ਼ੁੱਧ ਸ਼ਵੇਰੀ ਦੇ ਸੁਰ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ 1 ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੈਂਟਾਟੋਨਿਕ ਰਾਗ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ, ਰਾਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਡਜਮ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਸੁਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਅਨੁਸਾਰੀ ਨੋਟ ਆਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਕਦਮ ਹੈ। ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਵਧੇਰੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਅਤੇ ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਵਰਸ਼ਿਨੀ 'ਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਭੇਦਮ ਵੇਖੋ। ਸਕੇਲ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ
ਨੋਟਸਹਵਾਲੇ
|
Portal di Ensiklopedia Dunia
