ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ (ਗਾਇਕ)
ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ (Punjabi: غُلام علی, ਜਨਮ 5 ਦਸੰਬਰ 1940) ਪਟਿਆਲਾ ਘਰਾਣੇ ਦੇ ਇੱਕ ਗ਼ਜ਼਼ਲ ਅਤੇ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਹਨ। ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਆਪਣੇ ਸਮੇ ਦੇ ਆਹਲਾ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾ ਦੀ ਗ਼ਜ਼ਲ ਗਾਇਕੀ ਦੂਜੇ ਗਾਇਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਿਲਖਣ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਮਹਿਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਨੇਪਾਲ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੇ ਦਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ, ਅਮਰੀਕਾ, ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫੀ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੇ ਹਨ। ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨਉਸਦਾ ਨਾਮ 'ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ' ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸਤਾਦ ਬਡੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਖਾਨ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੁਲਾਕਾਤ ਉਸਤਾਦ ਬਡੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਉਸਤਾਦ ਬਡੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਕਾਬੁਲ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ, ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਸਤਾਦ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਚੇਲੇ ਵਜੋਂ ਲੈ ਜਾਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਸੀ, ਤੇ ਨਿਯਮਤ ਸਿਖਲਾਈ ਸੰਭਵ ਨਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੁਆਰਾ ਵਾਰ ਵਾਰ ਬੇਨਤੀਆਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਤਾਦ ਬਡੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਅੱਗੇ ਗਾਉਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਰੱਖਣਾ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਥੁਮਰੀ "ਸਈਆਂ ਬੋਲੋ ਤਨਿਕ ਮੋ ਸੇ ਰਹਿਯੋ ਨ ਜਾਏ" ਗਾਉਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਜੁਟਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਜੱਫੀ ਪਾ ਲਈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਚੇਲਾ ਬਣਾਇਆ। ਕਰੀਅਰਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਨੇ 1960 ਵਿਚ ਰੇਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਲਾਹੌਰ ਲਈ ਗਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਗਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਗ਼ੁਲਾਮ ਅਲੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਰਾਗ-ਅਧਾਰਿਤ ਹਨ। ਉਹ ਘਰਾਨਾ-ਗਾਇਆਕੀ ਨੂੰ ਗ਼ਜ਼ਲ ਵਿਚ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਗਾਇਕੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਗੀਤ ਵੀ ਗਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਣੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਪਣੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਡਾਇਸਪੋਰਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੁਛ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ
ਡਿਸਕੋਗ੍ਰਾਫ਼ੀ
ਹਵਾਲੇਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
|
||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
