ਗੁਰਬਿੰਦਰ ਕੌਰ ਬਰਾੜ

ਗੁਰਬਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਬਰਾੜ (12 ਅਗਸਤ 1922 – 7 ਸਤੰਬਰ 2013) ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ (INC) ਰਾਜਨੇਤਾ ਸੀ।

ਗੁਰਬਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦਾ ਜਨਮ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕੈਰੋਂ ਵਿੱਚ 12 ਅਗਸਤ 1922 ਨੂੰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਸਨੇ ਕਿਨਾਰਡ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ, ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਮਾਸਟਰ ਆਫ਼ ਆਰਟਸ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ ਦੀ ਭਤੀਜੀ ਸੀ।

ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਬਰਾੜ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਸਨੂੰ 1964 ਵਿੱਚ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਉਹ 1970 ਤੱਕ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤੀ ਗ੍ਰਾਮੀਣ ਮਹਿਲਾ ਸੰਘ ਦੀ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।

ਬਰਾੜ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ 1972 ਵਿੱਚ ਮਲੋਟ ਤੋਂ ਲੜੀ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਅਕਾਲੀ ਦਲ) ਦੇ ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 11,676 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ।^[1] ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਜ਼ੈਲ ਸਿੰਘ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬਰਾੜ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ।^[2] ਉਸ ਨੂੰ ਹਾਊਸਿੰਗ ਅਤੇ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀ ਕਲੀਅਰੈਂਸ, ਰਾਹਤ ਅਤੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬਾ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੰਪਦਾ ਅਤੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਲਈ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।^[3]

ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ 7ਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਬਰਾੜ ਨੂੰ ਫਰੀਦਕੋਟ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ, ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਬਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਮੂਵਾਲੀਆ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ 46.06% ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 50.43% ਵੋਟਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ।^[4] ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਜਨਤਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ।

ਕੇਂਦਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਾਰਜਕਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮੁਕਤਸਰ ਤੋਂ 1985 ਦੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਲੜੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨੇੜਲੇ ਵਿਰੋਧੀ ਨੂੰ 5,277 ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਹਰਾਇਆ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਪੂਰਨ ਬਹੁਮਤ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਰਾੜ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਨੇਤਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 1996 ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਡੀ ਫੈਕਟੋ ਚੀਫ਼ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ

ਗੁਰਬਿੰਦਰ ਦਾ ਵਿਆਹ 24 ਫਰਵਰੀ 1948 ਨੂੰ ਹਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਨਾਲ ਹੋਇਆਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਆਦੇਸ਼ ਕੰਵਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਅਤੇ ਇੱਕ ਧੀ ਕਮਲਜੀਤ 'ਬਬਲੀ' ਬਰਾੜ ਸੀ। ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਐਂਡ ਰਿਸਰਚ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿਖੇ 7 ਸਤੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।^[5][6][7]