ਡਸਕਾ

ਡਸਕਾ ( Punjabi: ڈسکا  ; Urdu: ڈسکہ ), ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ , ਸਿਆਲਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਡਸਕਾ ਤਹਿਸੀਲ ਦਾ ਸਦਰ ਮੁਕਾਮ ਹੈ। ^[1] ਆਬਾਦੀ ਪੱਖੋਂ ਇਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ 50ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ 9ਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।

ਡਸਕਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸ਼ਾਹਜਹਾਂ ਦੀ ਹਕੂਮਤ ਵੇਲ਼ੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਮਾਲੀਆ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸਦਾ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਨਾਮ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨਾਬਾਦ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ^[2] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਡਸਕਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਆਲਕੋਟ, ਪਸਰੂਰ, ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਅਤੇ ਵਜ਼ੀਰਾਬਾਦ ਤੋਂ ਦਸ ਕੋਹ (ਦੂਰੀ ਦੀ ਮੁਗਲ ਇਕਾਈ) ਤੇ ਹੈ। ^[3] 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਫਗਾਨ ਦੁਰਾਨੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ, ਡਸਕਾ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਵਸਨੀਕ ਕੋਟ ਡਸਕਾ ਦੇ ਨੇੜਲੇ ਕੱਚੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ^[4] ਡਸਕਾ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਯੁੱਗ ਦੌਰਾਨ ਮੁੜ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ। ^[5] 1802 ਵਿੱਚ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਡਸਕਾ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾ ਲਿਆ। ^[6]

1929 ਵਿੱਚ, ਡਸਕਾ ਹਿੰਦੂ-ਸਿੱਖ ਦੰਗਿਆਂ ਦਾ ਅਖਾੜਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਕਾਲੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੰਤ ਵਯਾਰਾਮ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਥਾਨਕ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਸਥਾਨ ਇੱਕ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਸੀ। ^[7]

ਅਗਸਤ 1947 ਵਿੱਚ, ਆਸਪਾਸ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਤੋਂ 5,000 ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਡਸਕਾ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਵਾ ਕੇ ਗਈ। ^[8]

• ਸਿਆਲਕੋਟ
• ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ
• ਸੰਬਰਿਆਲ
• ਪਸਰੂਰ
• ਵਜ਼ੀਰਾਬਾਦ

1. ↑ Tehsils & Unions in the District of Sialkot – Government of Pakistan Archived 9 February 2012 at the Wayback Machine.
2. ↑ Commissioner, Pakistan Office of the Census (1962). Population Census of Pakistan, 1961: Dacca. 2.Chittagong. 3.Sylhet. 4.Rajshahi. 5.Khulna. 6.Rangpur. 7.Mymensingh. 8.Comilla. 9.Bakerganj. 10.Noakhali. 11.Bogra. 12.Dinajpur. 13.Jessore. 14.Pabna. 15.Kushtia. 16.Faridpur. 17.Chittagong Hill tracts (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ).
3. ↑ Gazetteer of the Jhang District: 1883 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 1883.
4. ↑ Gazetteer of the Jhang District: 1883 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 1883.
5. ↑ Gazetteer of the Jhang District: 1883 (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 1883.
6. ↑ bahādur.), Muḥammad Laṭīf (Saiyid, khān (1891). History of the Panjáb from the Remotest Antiquity to the Present Time (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Calcutta Central Press Company, limited.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
7. ↑ Nijjar, Bakhshish Singh (1996). History of the United Panjab (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Atlantic Publishers & Dist. ISBN 978-81-7156-534-4.
8. ↑ Page, Co-Director Media South Asia Project Institute of Development Studies David; Page, David; Singh, Anita Inder; Moon, Penderel; Khosla, G. D. (2002). The Partition Omnibus (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-565850-7.