ਨੌਸ਼ਾਦ
ਨੌਸ਼ਾਦ (ਜਾਂ ਨੌਸ਼ਾਦ ਅਲੀ; 25 ਦਸੰਬਰ 1919 – 5 ਮਈ 2005) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ। ਉਹ ਬੌਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ 1940 ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਪ੍ਰੇਮ ਨਗਰੀ ਸੀ ਅਤੇ 1944 ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਫ਼ਿਲਮ ਰਤਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸੰਗੀਤਕ ਕਾਮਯਾਬੀ ਸੀ। 1982 ਵਿੱਚ ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਦਾਦਾਸਾਹਿਬ ਫਾਲਕੇ ਇਨਾਮ ਅਤੇ 1992 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਆ ਗਿਆ। ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਨੌਸ਼ਾਦ ਅਲੀ ਦਾ ਜਨਮ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ 25 ਦਸੰਬਰ 1919 ਨੂੰ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਂ ਵਾਹਿਦ ਅਲੀ ਸੀ ਜੋ ਪੇਸ਼ੇ ਵਜੋਂ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਨਸ਼ੀ ਸੀ। ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵੱਡੀ ਖਿੱਚ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦੁਕਾਨ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਕਰ ਲਈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਸਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ ਹੋ ਸਕੇ।[1] ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ, ਨੌਸ਼ਾਦ, ਲਖਨਊ ਤੋਂ 25 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਬਾਰਾਬੰਕੀ ਵਿੱਚ ਦੇਵਾ ਸ਼ਰੀਫ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਮੇਲਾ ਦੇਖਣ ਜਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਥੇ ਉਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਹਾਨ ਕੱਵਾਲ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਉਸਤਾਦ ਗੁਰਬਤ ਅਲੀ, ਉਸਤਾਦ ਯੂਸਫ਼ ਅਲੀ, ਉਸਤਾਦ ਬੱਬਨ ਖ਼ਾਂ ਸਾਹਿਬ, ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਕੋਲੋਂ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਐਵਾਰਡ
ਹਵਾਲੇਸੰਗੀਤ ਸ਼ੈਲੀਨੌਸ਼ਾਦ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਧੁਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਰਾਗਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਕਰਕੇ ਫਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੁਝਾਨ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਭੈਰਵੀ (ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ) ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਸੰਦੀਦਾ ਰਾਗ ਸੀ ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਫਿਲਮ ਗੀਤਾਂ ਲਈ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਆਪਣੇ ਕੁਸ਼ਲ ਅਨੁਕੂਲਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[1] ਸਾਰੇ ਸਮਕਾਲੀ ਗਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨੌਸ਼ਾਦ ਅਲੀ ਨੇ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤ ਗਵਾਏ ਸਨ। ਨੌਸ਼ਾਦ ਅਲੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗੀਤ ਮੁਹੰਮਦ ਰਫੀ ਨੇ ਗਾਏ ਹੋਏ ਹਨ।ਬੈਜੂ ਬਾਵਰਾ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀਤ ਕਲਾਸੀਕਲ ਰਾਗ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਇਸ ਫਿਲਮ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਗਾਇਕ ਆਮਿਰ ਖਾਨ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਨੌਸ਼ਾਦ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪੱਛਮੀ ਯੰਤਰਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਲੇਰਨੇਟ, ਮੈਂਡੋਲਿਨ ਅਤੇ ਅਕੌਰਡੀਅਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਸੰਗੀਤਕ ਮੁਹਾਵਰੇ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਲਈ ਰਚਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸੀ।[2][3][4] 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਰੰਭ ਵਿੱਚ, ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਂਤ ਪਾਰਕਾਂ ਅਤੇ ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸਾਊਂਡ-ਪਰੂਫ ਰਿਕਾਰਡਿੰਡ ਰੂਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਗੂੰਜ ਅਤੇ ਗੜਬੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦੀ ਕਿਓਂਕੀ ਸਟੂਡੀਓ ਦੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ਟੀਨ ਦੀਆਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਆਵਾਜ਼ ਗੂੰਜਦੀ ਸੀ। 'ਉੜਣ ਖਟੋਲਾ' ਅਤੇ 'ਅਮਰ' ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲਾਕਾਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ 90 ਦੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ, ਫਿਰ ਇਸ ਨੂੰ 70' ਤੇ, ਫਿਰ 50 'ਤੇ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ। ਪੂਰੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੀਨ ਲਈ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ। ਉਹ ਪਲੇਅਬੈਕ ਗਾਇਕੀ ਵਿੱਚ ਸਾਊਂਡ ਮਿਕਸਿੰਗ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਟਰੈਕਾਂ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਦੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਉਹ ਬੰਸਰੀ ਅਤੇ ਕਲੇਰਨੇਟ, ਸਿਤਾਰ ਅਤੇ ਮੈਂਡੋਲਿਨ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਅਕੌਰਡੀਅਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਰਾਹੀਂ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਮੂਡ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪਿਛੋਕਡੜ ਸੰਗੀਤ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ਮਾਧਿਅਮ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਰਾਗਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬੈਜੂ ਬਾਵਰਾ (1952) ਅਤੇ ਮੁਗਲ-ਏ-ਆਜ਼ਮ (1960) ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਗੁਲਾਮ ਅਲੀ ਖਾਨ ਵਰਗੇ ਉੱਘੇ ਕਲਾਸੀਕਲ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ। ਬੈਜੂ ਬਾਵਰਾ (1952) ਨੇ ਨੌਸ਼ਾਦ ਦੀ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1954 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਸਰਬੋਤਮ ਸੰਗੀਤ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ।[3][2] ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੇ "ਬੈਜੂ ਬਾਵਰਾ" ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੀ-ਰਿਲੀਜ਼ ਮੀਟਿੰਗ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀਃ "ਜਦੋਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਫਿਲਮ ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਰਾਗਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ,' ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਭੱਜ ਜਾਣਗੇ। 'ਮੈਂ ਅਡਿਗ ਸੀ। ਮੈਂ ਜਨਤਕ ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਜੋ ਪਸੰਦ ਹੈ ਉਹੀ ਕਿਉਂ ਖੁਆਇਆ ਜਾਵੇ? ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰ ਗਿਆ।" ਆਨ (1952) ਲਈ ਉਹ 100-ਟੁਕੜੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਸੰਕੇਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਫਿਲਮ 'ਆਨ' ਦੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਪੁਸਤਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉੜਨ ਖਟੋਲਾ (1955) ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਗੀਤ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਗੂੰਜਣ ਦੀ ਕੋਰਲ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੁਗਲ-ਏ-ਆਜ਼ਮ (1960) ਦੇ ਗੀਤ 'ਐ ਮੁਹੱਬਤ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ' ਲਈ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ 100 ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਗੰਗਾ ਜਮੁਨਾ (1961) ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਧ ਭੋਜਪੁਰੀ ਬੋਲੀ ਵਿੱਚ ਬੋਲ ਵਰਤੇ।[4] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਮਹਿਬੂਬ (1963) ਦੇ ਟਾਈਟਲ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਛੇ ਸਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸੰਨ 2004 ਵਿੱਚ, ਕਲਾਸਿਕ ਮੁਗਲ-ਏ-ਆਜ਼ਮ (1960) ਦਾ ਇੱਕ ਰੰਗੀਨ ਸੰਸਕਰਣ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੇ ਆਰਕੈਸਟ੍ਰਲ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ (ਅੱਜ ਦੇ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਡੌਲਬੀ ਡਿਜੀਟਲ ਵਿੱਚ), ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਸਲ ਸਾਉਂਡਟ੍ਰੈਕ ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਇਕੱਲੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਦੱਸਣ ਲਈ, ਪਲੇਅਬੈਕ ਵੋਕਲ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਚਾਰ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਕੋਰਸ ਨਹੀਂ) ਮੌਜੂਦਾ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਆਰਕੈਸਟਰਾ ਟਰੈਕਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮ ਸੰਗੀਤ ਨੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਮੋਡ਼ ਲੈ ਲਿਆ, ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਣ ਲੱਗਾ। ਉਹ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਜੋ ਰਾਕ-ਐਂਡ-ਰੋਲ ਅਤੇ ਡਿਸਕੋ-ਇਨਫਲੈਕਟਡ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਣ ਲੱਗੇ। ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਕਲਾਕਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਮੰਗ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਰਵਾਇਤੀ ਅੰਕ ਢੁਕਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਨੌਸ਼ਾਦ ਬਾਰੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੀਹ ਅਤੇ ਚਾਲੀਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਿਨੇਮਾ ਸੰਗੀਤ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਮਿਆਰ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਨਾਲ ਗੂੰਜਦੇ ਸਨ। ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਲਘੂ ਫ਼ਿਲਮ ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜੋ ਕਿ ਕੋਈ ਆਸਾਨ ਕਾਰਨਾਮਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪਹਿਲੂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਸਨ।
|
||||||||||||||||||||
Portal di Ensiklopedia Dunia
