ਵਾਈਬਰ

ਵਾਈਬਰ
ਅਸਲ ਲੇਖਕਟੈਲਮਨ ਮਾਰਕੋ, ਇਗੋਰ ਮੈਗਜ਼ੀਨਿਕ
ਉੱਨਤਕਾਰਰਾਕੁਟੇਨ ਵਾਈਬਰ (ਰਾਕੁਟੇਨ ਇੰਕ. ਦਾ ਹਿੱਸਾ)
ਪਹਿਲਾ ਜਾਰੀਕਰਨਦਸੰਬਰ 2, 2010; 14 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ (2010-12-02)
ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਿੰਗ ਭਾਸ਼ਾਸੀ/ਸੀ++/ਪਾਈਥਨ (ਡੈਸਕਟਾਪ, ਐਸਆਈਪੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਿਊਟੀ ਫਰੇਮਵਰਕ), ਓਬਜੈਕਟਿਵ-C (ਆਈਓਐਸ), ਜਾਵਾ (ਐਂਡਰਾਇਡ)
ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮਕਰਾਸ-ਪਲੇਟਫਾਰਮ
ਕਿਸਮਤਤਕਾਲ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਕਲਾਇੰਟ, VoIP
ਵੈੱਬਸਾਈਟviber.com

ਵਾਈਬਰ, ਜਾਂ ਰਾਕੁਟੇਨ ਵਾਈਬਰ, ਇੱਕ ਕਰਾਸ-ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵੌਇਸ ਓਵਰ ਆਈਪੀ (VoIP) ਅਤੇ ਤਤਕਾਲ ਮੈਸੇਜਿੰਗ (IM) ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਜਾਪਾਨੀ ਮਲਟੀਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਰਾਕੁਟੇਨ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਹੈ, ਜੋ ਗੂਗਲ ਐਂਡਰਾਇਡ,ਆਈਓਐਸ, ਮਾਈਕ੍ਰੋਸਾਫਟ ਵਿੰਡੋਜ਼, ਐਪਲ ਮੈਕਓਐਸ ਅਤੇ ਲੀਨਕਸ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਲਈ ਫ੍ਰੀਵੇਅਰ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।[1] ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੈਲੂਲਰ ਟੈਲੀਫੋਨ ਨੰਬਰ ਰਾਹੀਂ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸੇਵਾ ਮੋਬਾਈਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਡੈਸਕਟੌਪ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਹੈ।[1] ਤਤਕਾਲ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਵਰਗੇ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਾਈਬਰ ਆਉਟ ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਅਦਾਇਗੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੈਂਡਲਾਈਨ ਅਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਕਾਲਿੰਗ ਸੇਵਾ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।[2] 2018 ਤੱਕ, ਨੈੱਟਵਰਕ 'ਤੇ ਇੱਕ ਅਰਬ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਜਿਸਟਰਡ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹਨ।[3][4]

ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਨੂੰ 2010 ਵਿੱਚ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਸਥਿਤ ਵਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[5], ਜਿਸ ਨੂੰ 2014 ਵਿੱਚ ਰਾਕੁਟੇਨ ਦੁਆਰਾ ਖਰੀਦਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 2017 ਤੋਂ, ਇਸਦਾ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਨਾਮ ਰਾਕੁਟੇਨ ਵਾਈਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ।[6] ਵਾਈਬਰ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਲੰਡਨ, ਮਨੀਲਾ, ਮਾਸਕੋ, ਪੈਰਿਸ, ਸੈਨ ਫਰਾਂਸਿਸਕੋ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਅਤੇ ਟੋਕੀਓ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹਨ।[7][8]

ਇਤਿਹਾਸ

ਵਾਈਬਰ ਲੋਗੋ 2017–2018

ਸਥਾਪਨਾ (2010)

ਵਾਈਬਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 2010 ਵਿੱਚ ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਟੈਲਮਨ ਮਾਰਕੋ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਤ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ।[9] ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਰਹਿਣਾ ਪਰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਸੰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗੇ ਫ਼ੋਨ ਬਿੱਲਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਮਾਰਕੋ ਇੱਕ ਹੱਲ ਲੱਭਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਇਗੋਰ ਮੈਗਜ਼ੀਨਿਕ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ।[9]

ਵਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਾਰਕੋ ਦੁਆਰਾ 2010 ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਅਵੀਵ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ[10] ਅਤੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨਿਕ, ਜੋ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਮੁੱਖ ਸੂਚਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ।[11] ਮਾਰਕੋ ਅਤੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨਿਕ ਪੀ2ਪੀ ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਫਾਈਲ-ਸ਼ੇਅਰਿੰਗ ਕਲਾਇੰਟ ਆਈਮੈਸ਼ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਵੀ ਹਨ।[12] ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਤੋਂ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਰਤ ਲਾਗਤਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਬੇਲਾਰੂਸ ਨੂੰ ਆਊਟਸੋਰਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[11] ਇਹ ਸਾਈਪ੍ਰਸ ਵਿੱਚ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ. ਸਾਨੀ ਮਰੋਲੀ ਅਤੇ ਓਫਰ ਸਮੋਚਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਏ।[13][14][15][16][17][18] ਮਾਰਕੋ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਵਾਈਬਰ ਸੰਪਰਕਾਂ ਨਾਲ ਤਤਕਾਲ ਕਾਲਿੰਗ ਅਤੇ ਸਿੰਕ੍ਰੋਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਆਈਡੀ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦਾ ਸੈੱਲ ਨੰਬਰ ਹੈ, ਸਕਾਈਪ ਦੇ ਉਲਟ ਜੋ "ਬੱਡੀ ਸੂਚੀ" ਦੇ ਬਾਅਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਾਸਵਰਡ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[19]

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੁਦਰੀਕਰਨ (2013)

ਇਸਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਮਾਲੀਆ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਇਸਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਆਉਟ ਵੌਇਸ ਕਾਲਿੰਗ ਅਤੇ ਵਾਈਬਰ ਗ੍ਰਾਫਿਕਲ ਮੈਸੇਜਿੰਗ "ਸਟਿੱਕਰ ਮਾਰਕੀਟ" ਲਈ ਉਪਭੋਗਤਾ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਮਾਰਕੋ ਦੁਆਰਾ "ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[20] ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ $20 ਮਿਲੀਅਨ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 120 ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਨ। ਮਈ 2013 ਤੱਕ .[21]

24 ਜੁਲਾਈ 2013 ਨੂੰ, ਸੀਰੀਅਨ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਆਰਮੀ ਦੁਆਰਾ ਵਾਈਬਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਖਰਾਬ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਵਾਈਬਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[22]

ਰਾਕੁਟੇਨ ਵਾਈਬਰ (2014)

13 ਫਰਵਰੀ 2014 ਨੂੰ, ਰਾਕੁਟੇਨ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ $900 ਮਿਲੀਅਨ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।[23][24] ਵਾਈਬਰ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਨੇ ਸ਼ਬਤਾਈ ਪਰਿਵਾਰ (ਬੈਨੀ, ਉਸਦਾ ਭਰਾ ਗਿਲਾਡ, ਅਤੇ ਗਿਲਾਡ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਓਫਰ) ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ 55.2% ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਤੋਂ ਲਗਭਗ $500 ਮਿਲੀਅਨ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ।[25][26] ਉਸ ਵਿਕਰੀ ਕੀਮਤ 'ਤੇ, ਸੰਸਥਾਪਕਾਂ ਨੇ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿਵੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ 30 ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਾਪਸੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕੀਤਾ।[14]

ਜਮੇਲ ਅਗੌਆ ਫਰਵਰੀ 2017 ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਸੀਈਓ ਬਣੇ, ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਮਾਰਕੋ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ ਜੋ 2015 ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਗਏ ਸਨ।[27]

ਜੁਲਾਈ 2017 ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਰਾਕੁਟੇਨ ਵਾਈਬਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਵਰਡਮਾਰਕ ਲੋਗੋ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[28] ਇਸਦਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਨਾਮ ਵਾਈਬਰ ਮੀਡੀਆ, S.à r.l. ਲਕਸਮਬਰਗ ਵਿੱਚ ਅਧਾਰਿਤ।

ਮਾਰਕੀਟ ਸ਼ੇਅਰ

ਦਸੰਬਰ 2016 ਤੱਕ , ਵਾਈਬਰ ਦੇ 800 ਮਿਲੀਅਨ ਰਜਿਸਟਰਡ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸਨ।[29] ਸਟੈਟਿਸਟਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਨਵਰੀ 2019 ਤੱਕ 260 ਮਿਲੀਅਨ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਸਰਗਰਮ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹਨ।[30] ਵਾਈਬਰ ਮੈਸੇਂਜਰ ਗ੍ਰੀਸ,[31]ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ, ਰੂਸ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਏਸ਼ੀਆਈ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।[32]

ਦਸੰਬਰ 2014 ਤੱਕ ਭਾਰਤ 33 ਮਿਲੀਅਨ ਰਜਿਸਟਰਡ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਾਈਬਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸੀ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇੰਸਟੈਂਟ ਮੈਸੇਂਜਰ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 30 ਮਿਲੀਅਨ, ਰੂਸ ਵਿੱਚ 28 ਮਿਲੀਅਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ 18 ਮਿਲੀਅਨ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸਨ।[33] ਵਾਈਬਰ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ, 2016 ਤੱਕ ਬੇਲਾਰੂਸ, ਮੋਲਡੋਵਾ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਐਂਡਰੌਇਡ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪ ਹੈ। ਇਹ ਇਰਾਕ, ਲੀਬੀਆ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ।[34]

2018 ਤੱਕ, CIS ਅਤੇ CEE ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਦੀ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦਰ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀ, ਪਰ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 15 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸੀ।[35]

ਰੂਸ

ਵਾਈਬਰ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੈਸੇਂਜਰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।[36][37] ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਲਗਭਗ 50 ਮਿਲੀਅਨ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਰੂਸ ਵਿੱਚ WhatsApp ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ।[38] ਵਾਈਬਰ ਮਾਸਕੋ ਅਤੇ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ ਵਰਗੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2016 ਵਿੱਚ, ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 2015 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੋ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਸੀ; ਇਹ 66 ਮਿਲੀਅਨ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ।[39] 2018 ਤੱਕ, ਵਾਈਬਰ ਰੂਸ ਵਿੱਚ 100 ਮਿਲੀਅਨ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ।[40] 2017 ਦੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰੂਸੀ ਆਈਐਮ ਉਪਭੋਗਤਾ ਹੋਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਾਈਬਰ ਜਾਂ ਵਟਸਐਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।[41] ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਲਈ ਭੁਗਤਾਨ ਦੀ ਵਿਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਈ 2018 ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ, ਸੂਚਨਾ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਅਤੇ ਮਾਸ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ ਸੰਘੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਿਕੋਲੇ ਨਿਕੀਫੋਰੋਵ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੰਬਰ 241-FZ (ਜੋ ਟੈਲੀਗ੍ਰਾਮ ਵਰਗੀਆਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਐਨਕ੍ਰਿਪਟਡ ਚੈਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਦਾ ਹੈ) ਵਾਈਬਰ 'ਤੇ।[42]

ਯੂਕਰੇਨ

2020 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਮੈਸੇਂਜਰ ਯੂਕਰੇਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਆਈਐਮ ਸੀ; ਇਹ ਸਾਰੇ ਯੂਕਰੇਨੀ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨਾਂ ਦੇ 97% 'ਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[43]

ਸਤੰਬਰ 2021 ਤੱਕ, ਵਾਈਬਰ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 97.7% ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਭੇਜੇ ਗਏ ਕੁੱਲ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20% ਯੂਕਰੇਨ ਤੋਂ ਆਏ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੇ 2021 ਵਿੱਚ 97.5 ਬਿਲੀਅਨ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਸਨ।[44]

ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ

ਬੁਲਗਾਰੀਆ

ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। 2021 ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ 90% ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ। ਬੁਲਗਾਰੀਆ ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਦੁਆਰਾ ਭੇਜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਾਲਾਂ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ 2021 ਵਿੱਚ 11% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਗਭਗ 530 ਮਿਲੀਅਨ ਕਾਲਾਂ ਅਤੇ ਔਸਤਨ 400 ਸੁਨੇਹੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ।[45]

ਗ੍ਰੀਸ

2021 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਗ੍ਰੀਸ ਵਿੱਚ 90% ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨਾਂ 'ਤੇ ਵਾਈਬਰ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਐਪ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ,[46] 1 ਬਿਲੀਅਨ ਕਾਲਾਂ ਦੇ ਸਰਵ-ਸਮੇਂ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਐਪ ਨੇ ਕੀਤੀਆਂ ਕਾਲਾਂ ਅਤੇ ਭੇਜੇ ਗਏ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 20% ਅਤੇ 15% ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ।[47]

ਸਰਬੀਆ

2021 ਵਿੱਚ 1.2 ਬਿਲੀਅਨ ਕਾਲਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਾਈਬਰ ਸਰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਵੀ ਚੋਟੀ ਦਾ ਮੈਸੇਂਜਰ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 12% ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਵੰਬਰ 2021 ਤੱਕ, 90% ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰਬੀਆਈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਵਾਈਬਰ ਹੈ, ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਿੰਟ 1000 ਸੁਨੇਹੇ ਭੇਜ ਰਹੇ ਹਨ।[48]

ਐਪ

ਪਲੇਟਫਾਰਮ

ਵਾਈਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਆਈਫੋਨ ਲਈ 2 ਦਸੰਬਰ 2010 ਨੂੰ, ਸਕਾਈਪ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਬਲੈਕਬੇਰੀ ਅਤੇ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਫੋਨ 'ਤੇ 8 ਮਈ 2012 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ,[49] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 19 ਜੁਲਾਈ 2012 ਨੂੰ ਐਂਡਰੌਇਡ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਅਤੇ 24 ਜੁਲਾਈ 2012 ਨੂੰ ਨੋਕੀਆ ਦੀ ਸੀਰੀਜ਼ 40, ਸਿੰਬੀਅਨ ਅਤੇ ਸੈਮਸੰਗ ਦਾ ਬਾਡਾ ਪਲੇਟਫਾਰਮ, ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੇ 90 ਮਿਲੀਅਨ ਉਪਭੋਗਤਾ ਸਨ।[50][51][52]

ਮਈ 2013 ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ 3.0 ਦੇ ਨਾਲ, ਵਿੰਡੋਜ਼ ਅਤੇ ਮੈਕਓਐਸ ਲਈ ਇੱਕ ਡੈਸਕਟੌਪ ਸੰਸਕਰਣ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[53] ਅਗਸਤ 2013 ਵਿੱਚ, ਲੀਨਕਸ ਲਈ ਵਾਈਬਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਬੀਟਾ ਵਜੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[54] ਅਤੇ ਅਗਸਤ 2014 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਤਮ ਸੰਸਕਰਣ।[55] ਜੂਨ 2016 ਵਿੱਚ ਵਿੰਡੋਜ਼ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਵਿੰਡੋਜ਼ 10 ਲਈ ਇੱਕ UWP-ਅਧਾਰਿਤ ਡੈਸਕਟੌਪ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[56] ਡੈਸਕਟੌਪ ਸੰਸਕਰਣ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਵਾਈਬਰ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।[57] 2015 ਵਿੱਚ, ਆਈਪੈਡ ਟੈਬਲੇਟ ਅਤੇ ਐਪਲ ਵਾਚ ਸਮਾਰਟਵਾਚ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[58][59]

ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ

ਵਾਈਬਰ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਵੌਇਸ ਕਾਲਿੰਗ ਲਈ ਇੱਕ VoIP ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 31 ਮਾਰਚ 2011 ਨੂੰ, ਵਾਈਬਰ 2.0 ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਤਤਕਾਲ ਮੈਸੇਜਿੰਗ (ਆਈਐਮ) ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਿਆ ਸੀ।[60] ਜੁਲਾਈ 2012 ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਇੱਕ ਐਚਡੀ ਵੌਇਸ ਇੰਜਣ ਨੂੰ ਐਂਡਰੌਇਡ ਅਤੇ ਆਈਓਐਸ ਦੋਵਾਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[61]ਅੱਜ, ਉਪਭੋਗਤਾ ਫੋਟੋਆਂ, ਵੀਡੀਓ, ਗਿਫ਼, ਫਾਈਲਾਂ, ਆਡੀਓ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸਟਿੱਕਰਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਮੀਡੀਆ ਫਾਈਲਾਂ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਨ।[62]

ਸਟਿੱਕਰ

ਦਸੰਬਰ 2012 ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 'ਸਟਿੱਕਰ' ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ। ਅਕਤੂਬਰ 2013 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ 4.0 ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟਿੱਕਰ 'ਮਾਰਕੀਟ' ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਵਾਈਬਰ ਸਟਿੱਕਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲੀਏ ਦੇ ਸਰੋਤ ਵਜੋਂ ਵੇਚੇਗਾ।[63] ਨਵੰਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਕ੍ਰਿਸਮਿਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਲਾਇਸੈਂਸ ਦੇਣ ਦਾ ਉੱਦਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿੱਚ SM ਮਾਲਜ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਇਸਦੇ ਸਟਿੱਕਰ ਅੱਖਰਾਂ ਨੂੰ ਗੁੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਲਾਂ ਨੂੰ ਸਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[64]

ਵਾਈਬਰ ਆਊਟ

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਰਜਨ 4.0 ਨੇ ਪੁਸ਼-ਟੂ-ਟਾਕ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਵਾਈਬਰ ਆਉਟ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ VoIP ਰਾਹੀਂ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਲੈਂਡਲਾਈਨ ਨੰਬਰਾਂ 'ਤੇ ਕਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।[65] ਟਾਈਫੂਨ ਹੈਯਾਨ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਜ਼ੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਈਬਰ ਆਉਟ ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਫ਼ਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।[66]

ਜਨਤਕ ਖਾਤੇ, ਚੈਟਬੋਟਸ, ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀਜ਼

ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਸੰਸਕਰਣ 6.5 ਨੇ ਦ ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ, ਯਾਂਡੇਕਸ ਅਤੇ ਦ ਵੇਦਰ ਚੈਨਲ ਸਮੇਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ, ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਬ੍ਰਾਂਡਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਲਈ ਪਬਲਿਕ ਅਕਾਊਂਟਸ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ।[29][67] ਐਪ CRM ਸੌਫਟਵੇਅਰ ਨਾਲ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਗਾਹਕ ਸੇਵਾ ਲਈ ਚੈਟਬੋਟ API ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।[29] ਵਾਈਬਰ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਇੱਕ ਵਧੀ ਹੋਈ ਗਰੁੱਪ ਚੈਟ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ, ਫਰਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[68] ਗਰੁੱਪ ਕਾਲਿੰਗ ਫਰਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਵਰਜਨ 10 ਦੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਗਰੁੱਪ ਕਾਲਿੰਗ ਫਰਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਵਰਜਨ 10 ਦੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[69] ਸਮੂਹ ਚੈਟਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਮਤ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 250 ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[70] ਵਾਈਬਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਆਪਣੇ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗੋਪਨੀਯਤਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਨਾ ਤਾਂ ਸੁਪਰ ਐਡਮਿਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਫ਼ੋਨ ਨੰਬਰ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੋ ਮੈਂਬਰ ਨਿੱਜੀ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਨੂੰ ਸਮਰੱਥ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੰਬਰਾਂ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ।[71] ਅਕਤੂਬਰ 2020 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਇਨਸਾਈਟਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਾਣ ਲਈ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਲਾਂਚ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਅੰਕੜੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਰੁਝੇਵੇਂ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।[72]

ਅੱਜ, ਐਪ 'ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚੈਟਬੋਟਸ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਕਵਿਜ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[73][74]

ਸੁਨੇਹਾ ਸੰਪਾਦਨ

ਨਵੰਬਰ 2018 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਦੇਸ਼ ਸੰਪਾਦਨ ਫੀਚਰ ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਦਲਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾ। ਸੰਪਾਦਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[75]

ਗਰੁੱਪ ਕਾਲ

ਗਰੁੱਪ ਕਾਲਿੰਗ ਨੂੰ ਫਰਵਰੀ 2019 ਵਿੱਚ ਵਰਜਨ 10 ਦੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[76]ਕਰੋਨਾਵਾਇਰਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲਿੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਮਈ 2020 ਵਿੱਚ 20 ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[77] ਸੰਸਕਰਣ 15.2 ਲਈ ਅਪ੍ਰੈਲ 2021 ਵਿੱਚ ਵੀਡੀਓ ਸਮੂਹ ਕਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 30 ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਵਾਈਬਰ ਸੰਸਕਰਣ 16.8 ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਦੀ ਅਧਿਕਤਮ ਸੰਖਿਆ 35 ਹੈ।[78]

ਸੰਸਕਰਣ 15.2 ਨੇ ਮੋਬਾਈਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ 'ਤੇ ਗਰਿੱਡ ਵਿਊ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵੀ ਦੇਖੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੀਡੀਓ ਕਾਲ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਕ੍ਰੀਨ 'ਤੇ ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।[79]

ਗਾਇਬ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੁਨੇਹੇ

ਵਾਈਬਰ ਸੰਸਕਰਣ 16 ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਗਰੁੱਪ ਚੈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਬ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੁਨੇਹੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ,[80] ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਤੋਂ ਵਨ-ਟੂ-ਵਨ ਚੈਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।[81] ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਜੋ 10 ਸਕਿੰਟ, 1 ਮਿੰਟ, 1 ਘੰਟਾ ਜਾਂ 1 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਗਾਇਬ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਲੋਪ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਨੇ 2017 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸੀਕਰੇਟ ਚੈਟਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈ ਲਈ।[82] ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ 16.8 ਲਈ, ਵਾਈਬਰ ਦੇ ਡੈਸਕਟਾਪ ਐਪ ਵਿੱਚ ਗਾਇਬ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸੁਨੇਹੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।[83]

ਸੁਨੇਹਾ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ

ਅਗਸਤ 2020 ਵਿੱਚ, ਵਾਈਬਰ ਸੰਸਕਰਣ 13.6 ਲਈ, ਗਰੁੱਪ ਚੈਟਸ ਅਤੇ ਕਮਿਊਨਿਟੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[84] ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਸੰਦੇਸ਼ ਭੇਜੇ ਇਮੋਜੀ ਨਾਲ ਸੰਦੇਸ਼ਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਜਨਵਰੀ 2022 ਵਿੱਚ ਵਨ-ਟੂ-ਵਨ ਚੈਟਸ ਤੱਕ ਫੈਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[85]

ਵਾਈਬਰ 13.8 ਵਿੱਚ ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪੋਲ ਵਿਕਲਪ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ, ਕਵਿਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।[86]

ਵਾਈਬਰ ਲੈਂਸ

ਜੂਨ 2021 ਵਿੱਚ, ਸੰਸਕਰਣ 15.5 ਲਈ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੈਮਰਾ ਕਿੱਟ ਨੂੰ ਮੈਸੇਂਜਰ ਵਿੱਚ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ Snap ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।[87] ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਦੇ ਨਾਲ, ਵਾਈਬਰ ਨੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ AR ਫਿਲਟਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ, ਜਿਸਨੂੰ ਵਾਈਬਰ ਲੈਂਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[88]

ਐਫਸੀ ਬਾਰਸੀਲੋਨਾ, ਡਬਲਯੂਐਚਓ, ਅਤੇ ਡਬਲਯੂਡਬਲਯੂਐਫ ਸਮੇਤ ਵਾਈਬਰ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲਈ ਸੀਮਤ ਐਡੀਸ਼ਨ ਲੈਂਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਮੈਸੇਂਜਰ ਨਾਲ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ।[89]

ਹਵਾਲੇ

  1. ↑ 1.0 1.1 Unuth, Nadeem. "Viber App Review – Free Voice and Video Calls and Messaging". Lifewire.
  2. ↑ Unuth, Nadeem. "Viber Out Review – How Good Is Viber for Paid Calling?". Lifewire.
  3. ↑ "Viber: number of registered users 2018". Statista.
  4. ↑ "About". Viber.
  5. ↑ "What Is Viber's Start Up Story? How Talmon Marco and Igor Magazinik Founded The Company". Business Ideas lab (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 9 September 2016. Retrieved 2021-05-13.
  6. ↑ "Viber DMCA POLICY". Viber. Archived from the original on 23 ਅਗਸਤ 2019. Retrieved 18 February 2018. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  7. ↑ "Think Global: Cultivating a Global Team Culture". Viber. 29 May 2017. Retrieved 22 May 2019.
  8. ↑ "Viber closes its office in Minsk" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Intellinews. 23 August 2020. Retrieved 2022-05-27.
  9. ↑ 9.0 9.1 "Talmon Marco – The Co-Founder of Instant Messaging Software Application 'Viber'". Your Tech Story (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2019-05-17. Retrieved 13 May 2021.
  10. ↑ Henry Mance. Six things to know about Viber. Financial Times. 14 February 2014.
  11. ↑ 11.0 11.1 Brett Forrest (23 August 2012). "The Skype Killers of Belarus". Bloomberg.
  12. ↑ "Talmon Marco's profile on LinkedIn". Retrieved 18 February 2018.
  13. ↑ Jessica Geller (16 October 2015). "Messaging app Viber names Boston its US headquarters". The Boston Globe. Archived from the original on 8 ਨਵੰਬਰ 2020. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2022. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  14. ↑ 14.0 14.1 Assaf Gilad (14 February 2014). "אקזיט ענק: רקוטן היפנית רוכשת את וייבר תמורת כ-900 מיליון דולר" [A huge exit: Japanese Rakuten buys Weaver for $ 900 million]. כלכליסט - Calcalist (in ਹਿਬਰੂ). Retrieved 16 May 2015.
  15. ↑ Hillel Koren (14 February 2014). "Viber sold for $900m". Globes.
  16. ↑ "DMCA Policy". Viber. Rakuten. Archived from the original on 1 ਮਾਰਚ 2014. Retrieved 16 May 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  17. ↑ "Viber Media". Foursquare. Retrieved 16 May 2015.
  18. ↑ Brian Blum (24 March 2011). "Top 10 iPhone apps from Israel". Israel21c. Retrieved 16 May 2015.
  19. ↑ "Viber For iPhone Aims To Rival Skype's App, Is Amazingly Amazing". TechCrunch.[permanent dead link]
  20. ↑ Juliette Garside (30 August 2013). "Viber founder: 'People should be concerned about privacy'". The Guardian.
  21. ↑ Parmy Olson (7 May 2013). "Free-Calling App Viber Jumps To Desktop, Hits 200 Million Users". Forbes. Retrieved 16 May 2015.
  22. ↑ Crook, Jordan (23 July 2013). "Viber Attacked By Syrian Electronic Army". TechCrunch. Retrieved 2019-03-08.
  23. ↑ "Japanese Internet Giant Rakuten Acquires Viber For $900M". TechCrunch. 13 February 2014. Retrieved 14 February 2014.
  24. ↑ "Rakuten Acquires Viber for $900 million". 14 February 2014.
  25. ↑ "בני שבתאי את הונו מעבודה בקזינו בסווזילנדהעצום - כל הדרךכוכב שבתאי: כך בנה איש העסקים" [The Star of Shabtai: This is How the Businessman Benny Shabtai Has Amassed His Huge Fortune]. Forbes (in ਹਿਬਰੂ). 6 June 2014. Archived from the original on 29 ਸਤੰਬਰ 2015. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2022. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  26. ↑ "Most of Viber's owners are based abroad including the Shabtais with a 55.2% stake". Globes. 16 February 2014.
  27. ↑ Paul Sawers (2 February 2017). "Viber appoints former AdTech chief to lead the company after more than a year without a CEO". VentureBeat. Retrieved 18 February 2018.
  28. ↑ Paul Sawers (20 July 2017). "Viber acquires Chatter Commerce, maker of mobile shopping keyboard ShopChat". VentureBeat. Retrieved 18 February 2018.
  29. ↑ 29.0 29.1 29.2 Lunden, Ingrid. "Viber follows Messenger, launches Public Accounts for businesses and brands". TechCrunch. Retrieved 18 February 2018.
  30. ↑ "Most popular messaging apps 2019". Statista.
  31. ↑ "The Most Popular Messaging App in Every Country".
  32. ↑ "Viber taking on the global giants". Globes (in ਹਿਬਰੂ). 27 November 2017. Retrieved 2019-03-17.
  33. ↑ Naidu, Prasant (1 December 2014). "How India Became The Largest Market For This Instant Messaging VoIP App". Archived from the original on 7 ਅਕਤੂਬਰ 2024. Retrieved 7 ਦਸੰਬਰ 2022.
  34. ↑ Orpaz, Inbal; Rubin, Eliran (22 June 2016). "The Israeli Answer to WhatsApp Is Big in Eastern Europe - and Iraq". Haaretz.
  35. ↑ "Viber is launching Viber Communities, group chats for up to 1B users".[permanent dead link]
  36. ↑ "Viber of Russia". Viber.com. Archived from the original on 2017-12-16. Retrieved 2017-06-06. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  37. ↑ "Viber Рейтинг". Viber.com. Retrieved 2017-06-06.
  38. ↑ "Viber surpassed WhatsApp in Russia". appleapple.top. 18 January 2016. Retrieved 2 March 2018.
  39. ↑ "In Russia, the growing popularity of the Viber messenger | ActualApple.com" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 2019-04-02. Retrieved 2019-03-17. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  40. ↑ "26 Interesting Viber Stats and Facts (February 2018)". expandedramblings.com. 17 February 2018. Archived from the original on 3 ਮਾਰਚ 2018. Retrieved 2 March 2018.
  41. ↑ "The most popular instant messengers in Russia is WhatsApp and Viber - SEO Hero". seoheronews.com.
  42. ↑ "Russia Blocks 50 VPNs & Anonymizers in Telegram Crackdown, Viber Next - TorrentFreak". TorrentFreak (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2018-05-04. Retrieved 2018-10-01.
  43. ↑ (Ukrainian ਵਿੱਚ) Japanese Viber owners open a research center in Kiev , Economisna Pravda (4 February 2020)
  44. ↑ "Українці відправили у Viber 97,5 млрд повідомлень за рік — це 20% від усіх надісланих повідомлень у месенджері". biz.nv.ua (in ਯੂਕਰੇਨੀਆਈ). Retrieved 2022-06-19.
  45. ↑ "Viber grows market share in Bulgaria, to focus on dedicated business space in 2022". seenews.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-06-19.
  46. ↑ Newsroom. "Viber: 1 δισ. κλήσεις στην Ελλάδα το 2021 | Moneyreview.gr". www.moneyreview.gr. Retrieved 2022-06-19. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  47. ↑ Newsroom. "Viber: 1 δισ. κλήσεις στην Ελλάδα το 2021 | Moneyreview.gr". www.moneyreview.gr. Retrieved 2022-06-19. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  48. ↑ Petrovic, Mija. "Viber u Srbiji 2021. – Ar PRESS Informativni portal – Aranđelovac" (in ਸਰਬੀਆਈ). Archived from the original on 2022-05-22. Retrieved 2022-06-19.
  49. ↑ "Viber for BlackBerry and Windows Phone 7 Now Available". Times Colonist. Business Wire. Archived from the original on 12 May 2012.
  50. ↑ "Nokia Store: Download Viber and many other games, wallpaper, ringtones and mobile apps on your Nokia phone". Store.ovi.com. Archived from the original on 2013-03-12. Retrieved 2013-06-06. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  51. ↑ "Nokia Store: Download Viber and many other games, wallpaper, ringtones and mobile apps on your Nokia phone". Store.ovi.com. Archived from the original on 2013-06-03. Retrieved 2013-06-06. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  52. ↑ "Viber for Bada - Free messages on Samsung Bada". Viber.com. Archived from the original on 2013-05-30. Retrieved 2013-06-06.
  53. ↑ "Viber announces new desktop app, revamps Android and iOS versions". Retrieved 18 February 2018.
  54. ↑ "Popular mobile IM/VoIP app 'Viber' available for Linux". WebUpd8. 26 August 2013. Retrieved 12 October 2013.
  55. ↑ "Viber 4.2 Finally Released For Linux". phoronix.
  56. ↑ "Viber for Windows 10 - Beta No Longer - Viber". 19 July 2016. Retrieved 18 February 2018.
  57. ↑ Peers, Nick. "Viber for Desktop 10.4.0.54 - Software Downloads". Techworld. Archived from the original on 2019-04-01. Retrieved 2022-12-07.
  58. ↑ Haslam, Oliver (30 June 2015). "Viber App Launches On iPad, Download It From Here". Readmond Pie.
  59. ↑ Rehman, Zayed (28 October 2015). "Viber App For Apple Watch Released". Readmond Pie.
  60. ↑ "Skype Challenger Releases Viber 2.0: Free Text Messages And More".[permanent dead link]
  61. ↑ Cooper, Daniel (11 September 2012). "Viber comes to Symbian, S40 and Bada, adds HD voice calling and group messaging to Nokia Lumia handsets". Engadget. Retrieved 13 February 2013.
  62. ↑ "Features". Viber (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-06-19.
  63. ↑ Russell, Jon (1 October 2013). "Viber Begins Selling Stickers". Retrieved 18 February 2018.
  64. ↑ "Viber Makes First Licensing Move | licenseglobal.com". www.licenseglobal.com. Retrieved 2022-06-19.
  65. ↑ Zibreg, Christian (12 November 2013). "Viber 4.0 arrives with push-to-talk, Viber Out, Sticker Market, tweaks and more". iDownloadBlog.com.
  66. ↑ Barreiro, Victor Jr. (11 November 2013). "Viber expands free call service for PH Haiyan relief". Rappler.
  67. ↑ "Viber introduces Public Accounts: A new way to reach brands". Rakuten Today. 7 December 2016.
  68. ↑ "Introducing Viber Communities". Viber. 27 February 2018.
  69. ↑ Christian de Looper (2019-02-04). "Viber is Finally Getting Group Calling and a Slick New Design". Digital Trends. Retrieved 2019-04-01.
  70. ↑ "Viber Launches 'Communities' – Group Chats With Up To One Billion Members". WeRSM - We are Social Media (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2018-03-06. Retrieved 2022-06-19.
  71. ↑ "Viber Community: How to Use Viber Communities for Business". respond.io (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 2022-06-19.
  72. ↑ "Community Masters: Get Smart About Views, Shares, Clicks and More in Your Community". Viber (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-10-28. Retrieved 2022-06-19.
  73. ↑ "WHO and @Viber Fight #COVID19 Misinformation with Interactive Chatbot in Multiple ... - Latest Tweet by World Health Organization | 🌎 LatestLY". LatestLY (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2022-02-08. Retrieved 2022-06-19.
  74. ↑ Weerasooriya, Sahan. "Rakuten Viber launches Valentine's Day chatbot and Lenses" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2022-06-19.
  75. ↑ "Now you can edit sent messages in Viber". BetaNews (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 2018-11-03. Retrieved 2022-06-19.
  76. ↑ Dennis, Alex (7 February 2019). "Viber's version 10 update brings a redesigned UI, group calls and more". ausdroid. Archived from the original on 17 ਜੁਲਾਈ 2022. Retrieved 19 June 2022.
  77. ↑ "Viber Launches Group Video Calls". WeRSM - We are Social Media (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 2020-05-14. Archived from the original on 2022-06-19. Retrieved 2022-06-19.
  78. ↑ "Viber expands group video call participant limit to 30". 26 April 2021. Retrieved 19 June 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  79. ↑ "VIBER UVEO GRID VIEW: Šta je to i kako se koristi nova opcija". 26 April 2021. Retrieved 19 June 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  80. ↑ "Messaging app Viber brings disappearing messages to group chats for the first time".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  81. ↑ "Viber messaging app boosts privacy with disappearing messages in regular chats".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  82. ↑ "Viber is the latest messaging app to clone Snapchat with new 'Secret Chat' feature".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  83. ↑ "Viber messaging app boosts privacy with disappearing messages in regular chats".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  84. ↑ "Viber expands your expressive palette with new Reactions feature in communities".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  85. ↑ "VIBER ADDED REACTIONS IN ONE-TO-ONE CHATS: WHAT ELSE HAS BEEN UPDATED". Archived from the original on 2022-12-07. Retrieved 2022-12-07.
  86. ↑ "Viber - Safe Chats And Calls 13.8.3.2".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  87. ↑ "Viber Lenses Powered by Snap Debut".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  88. ↑ "Viber launches in-app AR filters with Lens".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  89. ↑ "Viber unveils 'Viber Lens' user stats".{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Portal : Agama
Agama
Portal : Bahasa
Bahasa
Portal : Biografi
Biografi
Portal : Budaya
Budaya
Portal : Ekonomi
Ekonomi
Portal : Elektronika
Elektronika
Portal : Film
Film
Portal : Filsafat
Filsafat
Portal : Geografi
Geografi
Portal : Indonesia
Indonesia
Portal : Ilmu
Ilmu
Portal : Lingkungan
Lingkungan
Portal : Masyarakat
Masyarakat
Portal : Matematika
Matematika
Portal : Militer
Militer
Portal : Mitologi
Mitologi
Portal : Musik
Musik
Portal : Olahraga
Olahraga
Portal : Pendidikan
Pendidikan
Portal : Politik
Politik
Portal : Sastra
Sastra
Portal : Sejarah
Sejarah
Portal : Seni
Seni
Portal : Teknologi
Teknologi

Kembali kehalaman sebelumnya