ਸਰਕੰਡਾ

ਸਰਕੰਡਾ
ਬਾਇਨੋਮੀਅਲ ਨਾਮ
Saccharum spontaneum L.

ਸਰਕੰਡਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Saccharum spontaneum; ਜੰਗਲੀ ਗੰਨਾ, ਜਾਂ ਕੰਸ ਘਾਹ) ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦਾ ਇੱਕ ਘਾਹ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਦੀਵੀ ਘਾਹ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਉਚਾਈ, ਫੈਲੀਆਂ ਰਾਈਜ਼ੋਮੈਟਸ ਜੜ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।^[1][2]

ਨੇਪਾਲ, ਭਾਰਤ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਭੂਟਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿਮਾਲਿਆ ਰੇਂਜ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਟੇਰਾਈ-ਡੁਆਰ ਸਵਾਨਾ ਅਤੇ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਨੀਵੀਂ ਭੂਮੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਕਨਸ ਘਾਹ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਉਪਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਹਰ ਸਾਲ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਰਹੇ ਮਾਨਸੂਨ ਦੇ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਏ ਗਏ ਗਾਦ ਦੇ ਮੈਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ, ਲਗਭਗ ਸ਼ੁੱਧ ਸਟੈਂਡ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ। ਕੰਸ ਘਾਹ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਭਾਰਤੀ ਗੈਂਡੇ (Rhinoceros unicornis) ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਹਨ। ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ, ਕੰਸ ਘਾਹ ਦੀ ਕਟਾਈ ਛੱਤਾਂ ਜਾਂ ਵਾੜ ਵਾਲੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਬਾਗਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਬਸਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਇਸਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ ਹਮਲਾਵਰ ਪ੍ਰਜਾਤੀ (ਨਦੀਨ) ਬਣਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਫਸਲਾਂ ਅਤੇ ਚਰਾਗਾਹਾਂ ਨੂੰ ਢਕ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਨਾਮਾ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।^[3]

ਇਹ ਸਾਰਾ ਸਾਲ ਪਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਨਦੀਨ ਹੈ। ਇਹ ਨਦੀਨ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਖਾਲੀ ਅਤੇ ਫਾਲਤੂ ਥਾਵਾਂ, ਨਦੀਆਂ ਜਾਂ ਛੱਪੜਾਂ ਆਦਿ ਦੇ ਕੰਢੇ ਤੇ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਲੰਬੇ ਤੇ ਬਰੀਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਦੀਨ ਦੇ ਤਣੇ ਸਿਰਕੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਦੀਨ ਦਾ ਅਗਲਾ ਵਾਧਾ ਬੀਜ ਰਾਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਮੀਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤਣੇ (ਸੂਲਾਂ) ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਪਲਾਂਟ ਸੈਕਰਮ ਆਫਿਸਿਨਾਰਮ, ਇੱਕ ਪਾਲਤੂ ਗੰਨੇ ਨਾਲ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡਾਈਜ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਈਬ੍ਰਿਡਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨੇ ਸੈਕਰਮ ਬਾਰਬੇਰੀ ਅਤੇ ਸੈਕਰਮ ਸਾਈਨੈਂਸ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।^[4]

ਸਪੀਸੀਜ਼-ਸਬੰਧਤ ਅਨਾਥ ਜੀਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ, ਸੈਕਰਮ ਸਪੌਂਟੇਨਿਅਮ ਬਾਇਓਟਿਕ ਤਣਾਅ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਨੇਮੇਟੋਡਜ਼, ਫੰਜਾਈ, ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕੀੜਿਆਂ ਅਤੇ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਅਤੇ ਅਬਾਇਓਟਿਕ ਤਣਾਅ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਠੰਡੇ, ਸੋਕਾ, ਖਾਰੇਪਣ ਅਤੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਾਟ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਬੇਮਿਸਾਲ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।^[5]

1. ↑ "Archived copy" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2013-12-03. Retrieved 2013-12-03.{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link)
2. ↑ "www.assamplants.com { A database of medicinal plants of Assam for a green future }". assamplants.com. Archived from the original on 2011-05-07.
3. ↑ Saltonstall, Kristin; Bonnett, Graham D.; Aitken, Karen S. (2020-11-21). "A perfect storm: ploidy and preadaptation facilitate Saccharum spontaneum escape and invasion in the Republic of Panama". Biological Invasions (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 23 (4): 1101–1115. doi:10.1007/s10530-020-02421-3. ISSN 1573-1464.
4. ↑ Paterson, Andrew H.; Moore, Paul H.; Tom L., Tew (2012). "The Gene Pool of Saccharum Species and Their Improvement". In Paterson, Andrew H. (ed.). Genomics of the Saccharinae. Springer Science & Business Media. pp. 43–72. ISBN 9781441959478.
5. ↑ Cardoso-Silva, Cláudio Benício; Aono, Alexandre Hild; Mancini, Melina Cristina; Sforça, Danilo Augusto; Da Silva, Carla Cristina; Pinto, Luciana Rossini; Adams, Keith L.; De Souza, Anete Pereira (2022). "Taxonomically Restricted Genes Are Associated with Responses to Biotic and Abiotic Stresses in Sugarcane (Saccharum SPP.)". Frontiers in Plant Science. 13. doi:10.3389/fpls.2022.923069.