ਸੈਨਾਪਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ

ਸੇਨਾਪਤੀ ਜ਼ਿਲਾ
ਜ਼ਿਲਾ
Location of ਸੈਨਾਪਤੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ in Manipur
ਦੇਸ਼	India
ਰਾਜ	ਮਨੀਪੁਰ
ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ	ਸੇਨਾਪਤੀ
ਖੇਤਰ
• ਕੁੱਲ	3,269 km2 (1,262 sq mi)
ਆਬਾਦੀ  (2011)
• ਕੁੱਲ	3,54,772
• ਘਣਤਾ	110/km2 (280/sq mi)
ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ
• ਅਧਿਕਾਰਿਕ	ਮਨੀਪੁਰੀ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ	ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST)
ISO 3166 ਕੋਡ	IN-MN-SE
ਵੈੱਬਸਾਈਟ	senapati.nic.in

ਸੇਨਾਪਤੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਮਨੀਪੁਰ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਲਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਲੇ ਦਾ ਹੈਡਕੁਆਰਟਰ ਸੇਨਾਪਤੀ ਹੈ।

ਸੇਨਾਪਤੀ ਜਿਲਾ ਮਣਿਪੁਰ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੀ ਸੀਮਾ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਲਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਬਸਿਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਵਿੱਚੋਂ-ਵਿੱਚ NH-39 ਗੁਜਰਦਾ ਹੈ। ਪਹਾੜ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਚਾ‍ਰਾਂ ਤਰਫ ਹਰਿਆਲੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਵਿੱਚੋਂ-ਵਿੱਚ ਇੰਫਾਲ ਨਦੀ ਵੀ ਵਗਦੀ ਹੈ।

ਕੌਬਰੁ ਪਹਾੜ ਇਹ ਇੱਥੇ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਹਾੜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ ਲੱਗਭੱਗ ੨੦੦੦ ਮੀ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਇੱਥੇ ਦੇ ਲੋਕ ਪਵਿਤਰ ਸਥਾਨ ਮੰਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਰਮੀਆਂ ਉੱਤੇ ਇੱਥੇ ਚਢਤੇ ਹੈ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਠੰਡ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਚਢਨਾ ਲੋਕ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਝੁਂਡ ਬਣਾਕੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਪਾਂਡਵਾਂ ਦਾ ਆਣਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੜਨਾ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਰਸਤਾ ਮੋਟਬੁੰਗ ਨਾਮਕ ਪਿੰਡ ਵਲੋਂ ਹੈ।

ਕੌਬਰੁ ਲੈਖਾ ਇਹ ਇੱਕ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਹੈ। ਇਹ ਸੇਨਾਪਤੀ ਵਲੋਂ ਇੰਫਾਲ ਜਾਂਦੇ ਵਕੱਤ NH - 39 ਉੱਤੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਰ ਇੰਫਾਲ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਡੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੀ ਸ਼ਿਵਰਾਤਰਿ ਮਣਿਪੁਰ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਇੱਥੇ ਦੇ ਸਭ ਬਿਹਾਰ ਨਿਵਾਸੀ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਪੁਜਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕੌਬਰੁ ਪਹਾੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਉੱਤੇ ਚਢਾਇਆ ਗਿਆ ਦੁਧ ਇੱਥੇ ਦੇ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਇੱਥੇ ਦੇ ਕਸ਼ੇਤਰਿਅ ਕਾਂਵਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।

ਕਾਂਪੋਕਪੀ ਇਹ ਇੱਥੇ ਦੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਗਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ NH - 39 ਦੇ ਕੰਡੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੰਫਾਲ ਨਦੀ ਇੱਥੋਂ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਸੇਨਾਪਤੀ ਅਤੇ ਇੰਫਾਲ ਵਿਪਰੀਤ ਦਿਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ੨੫ ਕਿਮੀ ਦੂਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।

ਮਾਓ ਗੇਟ ਇਹ ਮਣਿਪੁਰ ਅਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ ਬੋਰਡਰ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਮਣਿਪੁਰ ਦੀ ਸੀਮਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਨਾਗਾ ਹਨ। ਇਹ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਸਥਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਠੰਡ ਪਡਤੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਨਜਾਰੇਂ ਦੇਖਣ ਲਾਇਕ ਹਨ।