ਫੋਨੈਟਿਕ ਵਿਚ, ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਵਿਅੰਜਨ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅੰਜਨ ਹੈ, ਜੋ ਦੋਵੇਂ (ਹੇਠਲੇ ਅਤੇ ਉੱਪਰਲੇ) ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਚਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। .
ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਵਿਅੰਜਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹਨ। ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਸਿਰਫ 0.7% ਦੇ ਲਗਪਗ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਹੈ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ਤਲਿੰਗਤ, ਚਿੱਪੇਵੇਅਨ, Oneida, ਅਤੇ ਵਿਚਿਟੇ . [1]
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਫੋਨੇਟਿਕ ਵਰਣਮਾਲਾ (IPA) ਦੁਆਰਾ ਪਛਾਣੇ ਗਏ ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਵਿਅੰਜਨ ਹਨ:
| ਆਈ.ਪੀ.ਏ
|
ਵਰਣਨ
|
ਉਦਾਹਰਨ
|
| ਭਾਸ਼ਾ
|
ਆਰਥੋਗ੍ਰਾਫੀ
|
ਆਈ.ਪੀ.ਏ
|
ਭਾਵ
|
| </img>
|
ਨਾਦੀ ਨਾਸਕੀ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
|
man
|
[mæn]
|
ਆਦਮੀ
|
| m̥
|
ਅਨਾਦੀ ਨਾਸਕੀ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਹਮੋਂਗ
|
Hmoob
|
[m̥ɔ̃́]
|
ਹਮੋਂਗ
|
| </img>
|
ਅਨਾਦੀ ਸਫੋਟਕ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
|
spin
|
[spɪn]
|
ਸਪਿਨ
|
| </img>
|
ਨਾਦੀ ਸਫੋਟਕ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ
|
bed
|
[bɛd]
|
ਬਿਸਤਰਾ
|
| </img>
|
ਅਨਾਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਜਾਪਾਨੀ
|
富士山 ( f ujisan)
|
[ɸuʑisaɴ]
|
ਫੂਜੀ ਪਹਾੜ
|
| </img>
|
ਨਾਦੀ ਸੰਘਰਸ਼ੀ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਈਵੇ
|
ɛ ʋ ɛ
|
[ɛ̀βɛ̀]
|
ਈਵੇ
|
| </img>
|
ਅਰਧ ਵਿਅੰਜਨ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਸਪੇਨੀ
|
lo b o
|
[loβ̞o]
|
ਬਘਿਆੜ
|
| </img>
|
ਨਾਦੀ ਕੰਬਵਾਂ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਨਿਆਸ
|
si mb i
|
[siʙi]
|
ਹੇਠਲੇ ਜਬਾੜੇ
|
| ʙ̥
|
ਅਨਾਦੀ ਕੰਬਵਾਂ ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਸਰਕੁਏਸ
|
f ritt
|
[ʙ̥rɪt]
|
ਫਸਲ
|
| </img>
|
ਦੋ ਹੋਂਠੀ ejective
|
ਅਦਿਘੇ
|
п Ӏэ
|
[pʼa]
|
ਮੀਟ
|
| ɓ
|
ਨਾਦੀ ਅਡੱਕਵਾਂ
ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਜਮਾਇਕਨ ਪੈਟੋਇਸ
|
b ਖਾਓ
|
[ɓiːt]
|
ਹਰਾਇਆ
|
| ɓ̥
|
ਅਨਾਦੀ ਅਡੱਕਵਾਂ
ਦੋ ਹੋਂਠੀ
|
ਸੇਰਰ
|
|
|
|
 </img>
k͡ʘ
ɡ͡ʘ
ŋ͡ʘ</br> k͡ʘ
ɡ͡ʘ
ŋ͡ʘ</br> k͡ʘ
ɡ͡ʘ
ŋ͡ʘ
|
bilabial ਕਲਿੱਕ ਰੀਲੀਜ਼ (ਕਈ ਵੱਖਰੇ ਵਿਅੰਜਨ)
|
ਨੰਗ
|
ʘਓ
|
[k͡ʘoe]
|
ਮੀਟ
|
ਓਵੇਰੇ ਇਗਬੋ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਡੱਕਵੇਂ ਵਿਅੰਜਨਾ ਵਿੱਚ ਛੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਅੰਤਰ ਹੈ: [p pʰ ɓ̥ b b̤ ɓ] ।
ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ
IPA ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਵੀ ( [ʬ] ) ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਆਘਾਤੀ ਲਈ ਬੁੱਲ੍ਹ ਚਟਾਕੇ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨ-ਆਘਾਤੀ ਬੋਧ ਵਿਚ ਬੁੱਲ੍ਹ ਚਟਾਕਾ ਰੌਲੇ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੱਖ ਹੋਣਗੇ [ʬ↓] ।
IPA ਚਾਰਟ ਦੋ ਹੋਂਠੀ ਪਾਸੇਦਾਰ ਵਿਅੰਜਨਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਖਹਿਵੇਂ [ɸ] ਅਤੇ [β] ਅਕਸਰ ਪਾਸੇਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾਸ਼ਾ ਕੇਂਦਰੀਤਾ ਲਈ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ, ਐਲੋਫੋਨੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
ਹਵਾਲੇ
ਹਵਾਲੇ
ਸਰੋਤ
- ਆਮ ਹਵਾਲੇ
- ↑ Maddieson, Ian. 2008. Absence of Common Consonants. In: Haspelmath, Martin & Dryer, Matthew S. & Gil, David & Comrie, Bernard (eds.) The World Atlas of Language Structures Online. Munich: Max Planck Digital Library, chapter 18. Available online at http://wals.info/feature/18 Archived 2009-06-01 at the Wayback Machine.. Accessed on 2008-09-15.
