Nacionalni spomenici Bosne i Hercegovine

Nacionalni spomenici Bosne i Hercegovine su kulturna dobra nastala ljudskim ili djelovanjem prirode koje se zbog svojih vrijednosti smatraju značajnim za Bosnu i Hercegovinu. Odluku o predloženim dobrima donosi Komisija za zaštitu nacionalnih spomenika.^[1]

Odluke o proglašenju nekog dobra za nacionalni spomenik donosi državna komisija za očuvanje nacionalnih spomenika u čijem sastavu se predstavnici tri konstitutivna naroda Bosne i Hercegovine i dva člana iz inostranstva. Donose se na osnovu utvrđenih kriterijuma, a sprovode se u skladu sa zakonom koji reguliše mjere zaštite i rehabilitacije dobara.^[2]

U svom radu Komisija obezbjeđuje poštivanje usvojenih međunarodnih standarda, zastupa interes Bosne i Hercegovine kod međunarodnih organizacija (UNESCO), sarađuje sa Interpolom u slučaju oštećenja ili nestanka dobra, i obavlja mnoge druge proceduralne aktivnosti oko nacionalnih spomenika.

Do septembra 2016. Komisija je 820 dobara proglasila za nacionalni spomenik. Najzastupljenija dobra na listi su:

• nekropole sa stećcima, kao najbrojnija kulturna dobra u Bosni i Hercegovini
• džamije kao najbrojniji vjerski objekti
• hrišćanski vjerski objekti (crkve, manastiri, samostani)
• groblja svih konfesija
• tvrđave, prvenstveno iz srednjovjekovnog perioda
• zgrade iz osmanskog, austrougarskog i jugoslovenskog perioda
• umjetnička djela
• mostovi, pretežno iz osmanskog vremena

Tri spomenika su na UNESCO-ovoj listi mjesta svjetske baštine u Evropi:

• Stari most sa istorijskim gradskim područjem u Mostaru,
• Most Mehmed-paše Sokolovića u Višegradu,
• Stećci.

Na listi se nalaze 22 nekropole na teritoriji Bosne i Hercegovine, po tri na području Srbije i Crne Gore i dvije na teritoriji Hrvatske.

• Spisak nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine
• Spisak kulturnih dobara Srpske

• Stećci na Listi UNESCO-a na sajtu balkans.aljazeera.net