Vladimir Becić

Vladimir Becić (Brod na Savi, 1. maj 1886 − Zagreb, 24. decembar 1954) bio je hrvatski slikar i jedan od pripadnika minhenske škole slikarstva. Sa Ljubom Babićem i Jerolimom Mišom jedan je od osnovača „Grupe trojica” (1930).

Rođen je u Brodu na Savi 1. maja 1886. Studirao je pravo u Zagrebu i paralelno je učio i slikarstvo u privatnoj slikarskoj školi Mencija Klementa Crnčića i Bele Čikoša u Zagrebu (1904). Potom je studirao slikarstvo kod Heinriha Knira u Minhenu (1905) , a od 1906. godine školovao se na Akademie der Bildenden Künste. U klasi Huga Habermanna istakao se, uz Josipa Račića i Miroslava Kraljevića, kao likovni umetnik sa savremenim načinom slikanja (Die kroatische Schule).^[1]

Nakon Minhena u Parizu je upisao Académie de la grande Chaumière (1909) i crtao za časopis Le Rire. Iz Pariza u predvečerje Prvog svetskog rata prešao u Bitolj gde je dobio posao u gimnaziji.

Svoja dela je izlagao u okviru paviljona Kraljevine Srbije na međunarodnoj izložbi u Rimu 1911. godine.^[2]

U Bitolju je sa suprugom Beciča zatekao Prvi svetski rat, I dok se Becić kao dobrovoljac u srpskoj vojsci povlačio preko Albanije, supruga je kao izbeglica bežala pred invazijom bugarske vojske. Becić je prešao preko Albanije s kraljem i prestolonaslednikom, i potom bio na Krfu, a supruga se sa srpskom vojskom jađući na konju uputila ravno prema Grčkoj. Našli su se u Solunu u januaru 1916. godine, kada se srpska vojska pripremala za proboj Solunskog fronta. Tu im je, u novembru 1916, rođena i prva kćerka Mira.

Kao, dobrovoljac dopisnik i ratni slikar Štaba komande Šumadijske divizije Vladimir Becić je umesto sa puškom, naoružan fotoaparatom i paletom, bio učesnik u Velikom ratu, kao ratni slikar srpske vojske.^[3] Tada je slikao i za poznati L'Illustration (1915 — 1918) na solunskom frontu.^[4]

Iz ovog perioda Vladimirovog života ostaće zapamćena slika Kralj Petar I Karađorđević u kolima koja vuku četiri vola, nastala 6. novembra 1915. u Jankovoj klisuri, prilikom povlačenja srpske vojske i naroda prema Albaniji. Slika je objavljena na naslovnoj strani posebnog izdanja francuskog ilustrovanog časopisa „L’Illustration“ 1. januara 1916. Iste godine Becić će postati ratni dopisnik ovog lista, u kojem će i naredne dve godine objavljivati reportaže. Zahvaljujući tom snimku, Becić će kasnije naslikati identičnu sliku, i time upisati u istoriju ratne fotografije.^[5]

„Kralj-Petrova četiri vola” — pesma Edmona Rostana inspirisana Becićevom slikom
Kada je broj L’Illustration-a sa Becićevom slikom dospeo u ruke francuskom pesniku Edmonu Rostanu, autoru čuvenog Sirana de Beržeraka, koji u tom trenutku leži bolestan u svojoj kući u Kombu. Slika starog i takođe bolesnog kralja, koji odbija da napusti svoj narod i zajedno sa njim prelazi surovi i nesigurni put, toliko je dirnula pesnika da je napisao poemu posvećenu njegovom herojstvu. „Kad sam to video, učinilo mi se da je sam Homer, izgnan u srpske krajeve, spregnuo kralju ta četiri vola!” govorio je kasnije Rostan.^[6]

Nakon završetka Velikog rata od 1919. do 1923. boravio je u Blažuju kraj Sarajeva. Zatim se preselio u Zagreb, u kome je samostalno izlagao svoje slike na izložbama Proljetnog salona. Potom je izlago i na međunarodnim izložbama u Rimu (1911), Ženevi (1921) i Veneciji (1938).

Vladimir Bečić je zaslužan, ne samo za organizovanje prve samostalne izložbe savremene umetnosti u Bitolju, već i za razvoju modernog slikarstva u Makedoniji, što je od istorijskog značaja.

U Zagrebu je Becić predavao na Višoj školi za umjetnost i obrt (od 1924. godine) i na Akademiji likovnih umjetnosti (do 1947. godine).

Bio je član HAZU od 1934. godine.

Likovno stvaralaštvo Vladimira Bečića u njegovoj prvoj stvaralačkoj fazi nastalo je pod jakim uticajem minhenske škole koja je dala nove impulse i kreativne situacije u hrvatskom modernog slikarstvu, kada je ono krenulo u napuštanje istrošenog tradicionalnog akademskog način umetničkog izražavanja. U tom periodu na Becića su značajno uticali slika Wilhelma Leibblea i dela impresionista (posebno Eduara Manea).^[1]

Bečićeva kasnija dela bliža su kreativnim načelima Pola Sezana. I njim umetnik naglašava kompozicijsku strukturnu orijentaciju geometriji kako u pejzažima tako i u ljudskim figurama.

Njegov umetnički izraz bio je usmeren na modeliranje svojevrsne umetničke jasnoće i energije, a njegove skice u ulju i akvarelu izražavale su svežinu neposrednog individualnog utiska, osećaja i osetljivosti. Njegov rad karakteriše i bogatstvo izražavanja i širok spektar boja, kojima Becić formira oblike sa izuzetnim volumenom.

Prema rečima Miroslava Krleže, Bečić je zaslužio visoko mesto u istoriji hrvatske moderne umjetnosti.^[7] A u ovoj rečenici za pamćenje Matka Peića ovako je okarakterisano slikarstvo Vladimira Becića...

Guslar, 1906 Studija Akta, 1906 Ženski Akt pred ogledalom, 1906 Hrast, 1907 Akt djevojcica kod stola, 1907 Ženski akt s novinama, 1907 Akt pred ogledalom, 1908 Djevojčica s lutkom, 1908 Portret Miroslava Kraljevića. 1908 Autoportret sa polucilindrom, 1908 Mrtva Priroda,1909 Lubenice, 1911. Planinski pejzaž s potokom, 1923

Vera, 1926 Saljanka, 1926 Ribar, 1932 Djevojka s cvijecem, 1933 Male sjenokoše, 1934 Dječak s kukuruzom, 1935 Rakovi, 1936 Ragotin, 1937 Tovarenje ugljena, 1938 Samoborski pejsaž, 1941.

Samostalne izložbe

• 1910. — Zagreb
• 1919. — Zagreb
• 1984. — Vladimir Becic - Umjetnicki paviljon (Art Pavilion Zagreb), Zagreb
• 2005. — Vladimir Becić, Svjedok Istine Postojanja, Adris Gallery, Rovinj

Grupne izložbe

• 1973. — Slike Minhenskog kruga - Umjetnički paviljon Zagreb, Zagreb
• 2007. — Iz fundusa galerije - Muzej moderne umjetnosti Dubrovnik, Dubrovnik
• 2008. — Iz fonda muzeja - Muzej moderne umjetnosti Dubrovnik, Dubrovnik

Radovi Vladimira Becića danas se mogu naći u sledećim javnim zbirkama:

• Muzej moderne umjetnosti Dubrovnik, Dubrovnik, Hrvatska
• Galerija likovnih umjetnosti Osijek, Osijek, Hrvatska
• Muzej moderne i savremene umjetnosti (MMSU), Rijeka, Hrvatska
• Galerija Umjetnina Split, Split, Hrvatska
• Muzej Suvremene umjetnosti (MSU), Zagreb, Hrvatska

• Srpski ratni slikari s početka 20. veka
• Grupa nezavisnih umetnika (1921–1927)
• Kralj Petar na kolima koja vuku volovi

Mediji vezani za članak Vladimir Becić na Vikimedijinoj ostavi

• Slika koja je pre 100 godina Srbe predstavila svetu - www.blic.rs