தனஞ்சய யஷ்வந்த் சந்திரசூட்

மாண்புமிகு நீதியரசர்
தனஞ்சய யஷ்வந்த் சந்திரசூட்
Dhananjaya Yeshwant Chandrachud
50வது இந்தியத் தலைமை நீதிபதி
பதவியில்
09 நவம்பர் 2022 – 10 நவம்பர் 2024
பரிந்துரைப்புடி. எஸ். தக்கூர்
நியமிப்புதிரௌபதி முர்மு
உச்ச நீதிமன்ற நீதிபதி
பதவியில்
13 மே 2016 – 8 நவம்பர் 2022
பரிந்துரைப்புப. சதாசிவம்
நியமிப்புபிரணப் முகர்ஜி
பம்பாய் உயர் நீதிமன்ற நீதிபதி
பதவியில்
29 மார்ச் 2000 – 30 அக்டோபர் 2013
பரிந்துரைப்புஅதார்சு செயின் ஆனந்த்
நியமிப்புகே. ஆர். நாராயணன்
தனிப்பட்ட விவரங்கள்
பிறப்பு11 நவம்பர் 1959 (1959-11-11) (அகவை 65)[1]
துணைவர்கல்பனா தாஸ்
பிள்ளைகள்2[2][3]
முன்னாள் மாணவர்தில்லி பல்கலைக்கழகம் (BA, இளங்கலைச் சட்டம்)
ஆர்வர்டு பல்கலைக்கழகம் (LLM, SJD)

(நீதியரசர்) தனஞ்சய யஷ்வந்த் சந்திரசூட் (Dhananjaya Yeshwant Chandrachud, பிறப்பு: நவம்பர் 11, 1959) 13 மே 2016 முதல் இந்திய உச்ச நீதிமன்றத்தின் நீதிபதியாக இருந்த இவர் 09 நவம்பர் 2022 அன்று தலைமை நீதிபதியாக பதவியேற்றார்.[4] இவர் அலகாபாத் உயர்நீதிமன்றத்தின் முன்னாள் தலைமை நீதிபதியாகவும் பம்பாய் உயர் நீதிமன்றத்தின் முன்னாள் நீதிபதியாகவும் பணிபுரிந்துள்ளார்..[5][6][7]

ஆரம்பகால வாழ்க்கை மற்றும் கல்வி

தனஞ்சய சந்திரசூட் நவம்பர் 11, 1959 அன்று பிறந்தார். இவரது தந்தை யேஷ்வந்த் விஷ்ணு சந்திரசூட் இந்தியாவின் தலைமை நீதிபதியாக பணியாற்றி உள்ளார்.[8] இவரது தாய் பிரபா இசைக்கலைஞர். மும்பை கதீட்ரல் மற்றும் ஜான் கோனன் பள்ளி மற்றும் டெல்லி செயின்ட் கொலம்பா பள்ளி ஆகியவற்றில் படித்த பிறகு, 1979 இல் புது தில்லியில் உள்ள செயின்ட் ஸ்டீபன் கல்லூரியில் பொருளாதாரம் மற்றும் கணிதத்தில் கவுரவ பட்டம் பெற்றார்.[9] பின்னர் தனது சட்டப்படிப்பை 1982 ஆம் ஆண்டில் டெல்லி பல்கலைக்கழகத்தில் முடித்தார். பின்னர், 1983 ஆம் ஆண்டில் ஹார்வர்ட் பல்கலைக்கழகத்தில் பட்டம் பெற்றார்.[10] அவர் 1986 ஆம் ஆண்டில் ஹார்வர்ட் பல்கலைக்கழகத்தில் தனது மருத்துவ நீதி பட்டம்(எஸ்.ஜே.டி) பெற்றார். அவரது முனைவர் பட்ட ஆய்வு ஒரு ஒப்பீட்டு கட்டமைப்பில் சட்டத்தை கருத்தில் கொண்டது ஆகும்.[11]

சட்டத் தொழில்

திரு. சந்திரசூட் 1982 ஆம் ஆண்டில் டெல்லி பல்கலைக்கழகத்தில் சட்டம் பயின்றார், அந்த நேரத்தில் நீதிபதிகளுக்கு உதவி செய்யும் இளைய வழக்கறிஞராக அவர் சிறிது காலம் பணியாற்றினார். பின்னர் சல்லிவன் மற்றும் குரோம்வெல் என்ற சட்ட நிறுவனத்தில் பணிபுரிந்தார்.[12] அதன் பிறகு, அவர் இந்திய உச்ச நீதிமன்றத்திலும், மும்பை உயர் நீதிமன்றத்திலும் வழக்கறிஞராக பணி செய்தார். அவர் ஜூன் 1998 இல் மும்பை உயர் நீதிமன்றத்தால் மூத்த வழக்கறிஞராக நியமிக்கப்பட்டார்.

1998 முதல், அவர் நீதிபதியாக நியமிக்கப்படும் வரை இந்தியாவின் கூடுதல் சொலிசிட்டர் ஜெனரலாக இருந்தார். அலகாபாத் உயர்நீதிமன்றத்தின் தலைமை நீதிபதியாக நியமிக்கப்படும் வரை அவர் மார்ச் 29, 2000 முதல் பம்பாய் உயர் நீதிமன்றத்தில் நீதிபதியானார்.

இந்த நேரத்தில், அவர் மகாராஷ்டிரா நீதித்துறை அகாடமியின் இயக்குநராகவும் இருந்தார். அவர் அக்டோபர் 31, 2013 முதல் இந்திய உச்சநீதிமன்றத்தில் நியமனம் வரை அலகாபாத் உயர்நீதிமன்றத்தின் தலைமை நீதிபதியாக இருந்தார். அவர் 13 மே 2016 அன்று இந்திய உச்ச நீதிமன்ற நீதிபதியாக நியமிக்கப்பட்டார்.[13] 9 நவம்பர் 2022 அன்று இந்திய உச்ச நீதிமன்றத்தின் தலைமை நீதிபதியாக பதவியேற்றார்.

குறிப்பிடத்தக்க தீர்ப்புகள்

உச்சநீதிமன்றத்தில் இருந்த காலத்தில், இந்திய அரசியலமைப்புச் சட்டம், ஒப்பீட்டு அரசியலமைப்புச் சட்டம், மனித உரிமைச் சட்டம், பாலின நீதி, பொது நலன் வழக்கு, வணிகச் சட்டம் மற்றும் குற்றவியல் சட்டம் தொடர்பான தீர்ப்புகளை வழங்கியுள்ளார்.[14]

தனியுரிமை

அவரது குறிப்பிடத்தக்க தீர்ப்புகளில் முதன்மையானது நீதிபதி கே.எஸ். புட்டசாமி (ஓய்வு) மற்றும் அன்ர் என்ற தீர்ப்பு ஆகும்.[15][16] மேற்கண்ட அவதானிப்புகள் சிறப்பனவை என அறியப்படுகிறது..[16][17][18][19][20]. காரணம், இந்திய தண்டனைச் சட்டத்தின் பிரிவு 377 அரசியலமைப்பிற்கு விரோதமானது என்று உச்ச நீதிமன்றம் அளித்த தீர்ப்பில்.[21] ஏடிஎம் ஜபல்பூர் வி. ஷிவ் காந்த் சுக்லா (ஹேபியாஸ் கார்பஸ்) வழக்கை வெளிப்படையாக மீறியதற்காகவும் அவரது கருத்து அறியப்படுகிறது, இதில் முன்னணி கருத்தை நீதிபதி சந்திரசூட்டின் தந்தை - இந்தியாவின் முன்னாள் தலைமை நீதிபதி ஒய். வி. சந்திரசூட் எழுதினார் என்பதுவே குறிப்பிடதக்கது ஆகும்.[22]

சுதந்திரமான பேச்சு

பல சந்தர்ப்பங்களில் பேச்சு சுதந்திரத்திற்கான உரிமையை நிலைநிறுத்தும் தீர்ப்புகளை அவர் எழுதியுள்ளார். கருத்து வேறுபாட்டை "ஜனநாயகத்தின் பாதுகாப்பு வால்வு" என்று குறிப்பிடுகிறார்.[23][24][25][26] . மற்றொரு சந்தர்ப்பத்தில், இடைக்கால உத்தரவுப்படி, திரைப்படத்தைத் திரையிடுவதற்கு எந்த தடையும் இருக்கக்கூடாது என்று உத்தரவிட்டுள்ளார்.[27][28] இறுதித் தீர்ப்பில், நீதிபதி சந்திரசூட், பொது அதிருப்தி குறித்து ஏதேனும் அச்சம் இருந்தாலும், திரைப்படம் காட்சிக்குத் தடை விதிக்கப்படுவதற்குப் பதிலாக பொலிஸ் பாதுகாப்பு வழங்கப்பட வேண்டும் என்று கூறினார்.[29] சுதந்திரமான பேச்சு தணிக்கை செய்வதைத் தடுப்பதற்கும், அதன் விதிவிலக்குகளை அரசியலமைப்பின் 19 (2) வது பிரிவில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ள காரணங்களுக்காக கண்டிப்பாக கட்டுப்படுத்துவதற்கும் இந்த தீர்ப்பில் தெரிவிக்கப்பட்டது.[29][30][31][32][33]

பாலின நீதி

சபரிமலை

நீதிபதி சந்திரசூட் பாலின நீதி குறித்து பல தீர்ப்புகளை எழுதியுள்ளார், அவை ‘மனநிலையை மாற்ற வேண்டும்’ என்றும் அரசியலமைப்பின் கீழ் பெண்களுக்கு சமமான உரிமைகளை உறுதிப்படுத்துவதாக அமைந்துள்ளன. கேரள மாநிலத்தில், மாதவிடாய் வயதுடைய பெண்கள் சபரிமலை கோயிலுக்குள் நுழைவதைத் தடுக்கும் நடைமுறை பாரபட்சமானது என்றும் பெண்களின் அடிப்படை உரிமைகளை மீறுவதாகவும் உள்ளது என ஒரு ஒத்த தீர்ப்பை எழுதினார். இந்த தீர்ப்பு ஒப்புக்கொள்ளப்பட்டது[34].[35][36][37] கேரள மாநிலத்தில் தீர்ப்புக்கு எதிரான போராட்டங்களைத் தொடர்ந்து,[38][39][40][41][42][43]

விபச்சாரம்

இந்தியாவில் விபச்சாரச் சட்டம் அரசியலமைப்பிற்கு முரணானது என்று இந்திய தண்டனைச் சட்டத்தின் ஏற்பாட்டை அறிவிக்கும் ஒரு தீர்ப்பை அவர் எழுதினார்[44]. திருமண உறவின் எல்லைக்குள் கூட பெண்களின் பாலியல் சுயாட்சிக்கு முக்கியத்துவம் கொடுப்பதற்காக அவரது ஒத்த கருத்து கவனிக்கப்பட்டது.[45][46]. மேற்கூறிய அவதானிப்புகள் இணைந்த உரிமைகளை மறுசீரமைப்பதற்காகப் பயன்படுத்தப்படும் சட்டத்தின் மீது குறிப்பிடத்தக்க தாக்கத்தை ஏற்படுத்துகின்றன, மேலும் திருமண கற்பழிப்பை குற்றவாளியாக்குவதில் இருந்து சட்டத்தில் செதுக்கப்பட்ட விதிவிலக்கு.[47][48][49][50][51][52]

ஆயுத படைகள்

இராணுவம்

2020 ஆம் ஆண்டில், பாலின நீதி மற்றும் நாட்டின் ஆயுதப்படைகளில் இரண்டு முடிவுகளை அவர் எழுதினார். பாதுகாப்பு அமைச்சின் செயலாளர் வி பபிதா புனியா, நிரந்தர கமிஷன்களை வழங்குவதற்காக குறுகிய சேவை கமிஷன்களில் நியமிக்கப்பட்ட இராணுவத்தில் உள்ள அனைத்து பெண் அதிகாரிகளையும் அவர்களின் ஆண் சகாக்களுடன் சம அடிப்படையில் பரிசீலிக்குமாறு அரசாங்கத்திற்கு உத்தரவிட்டார். "ஒரே கை / சேவையில் உள்ள ஆண் சகாக்களைப் போலல்லாமல் இயற்கையில் அபாயகரமான கடமைகளில் பெண்கள் பணியமர்த்தப்படுவதில்லை" என்று மத்திய அரசு வாதிட்டது. "ஆண்களுக்கும் பெண்களுக்கும் இடையிலான உள்ளார்ந்த உடலியல் வேறுபாடுகள் குறைந்த உடல் தரங்களின் விளைவாக சமமான உடல் செயல்திறனைத் தடுக்கின்றன" என்றும் வாதிடப்பட்டது. இது தேசிய ஊடகங்களில் "பாலின சார்புகளை முடிவுக்குக் கொண்டுவரும் முக்கிய தீர்ப்பாகும்[53] ”[54][55][56][57]”[58] 23 க்கும் மேற்பட்ட நாடுகளைச் சேர்ந்த தலைமை நீதிபதிகள் மற்றும் நீதிபதிகள் பங்கேற்பதைக் கண்ட ‘நீதித்துறை மற்றும் மாறிவரும் உலகம்’ குறித்து இந்தியா நடத்திய சர்வதேச நீதி மாநாட்டில், இந்திய ஜனாதிபதி தீர்ப்பை வரவேற்று அதன் “முற்போக்கான சமூக மாற்றத்திற்கு” பாராட்டினார்.”[59]

கடற்படை

சிறிது காலத்திற்குப் பிறகு, யூனியன் ஆஃப் இந்தியா எதிர் எல்.டி. - யில் ஒரு தீர்ப்பை எழுதினார். இந்திய கடற்படையில் உள்ள பெண் மாலுமிகளுக்கு இதேபோன்ற நிவாரணம் வழங்க நீதிமன்றம் உத்தரவிட்டது. இந்த தீர்ப்பும் அதே போன்ற சர்வதேச கவனத்தைப் பெற்றது[60] இது தேசிய ஊடகங்களில் பரவலாக அறிவிக்கப்பட்டது.[61][62][63][64][65][66][67][68][69]

பணியிடத்தில் பாலியல் துன்புறுத்தல்

மற்றொரு தீர்ப்பில் பணியிடத்தில் பாலியல் துன்புறுத்தல் இந்திய அரசியலமைப்பின் கீழ் உத்தரவாதம் அளிக்கப்பட்ட பெண்களின் அடிப்படை உரிமைகளை மீறுவதாக உள்ளது என குறிப்பிட்டுள்ளார்.[70] முறைகேடுகள் மற்றும் ஊழல் குறித்து புகார் அளித்ததால், இந்தூரிலிருந்து ஜபல்பூருக்கு மாற்றப்பட்டதாக பஞ்சாப் மற்றும் சிந்து வங்கியின் மூத்த அதிகாரி அளித்த புகாரின் அடிப்படையில் இந்த தீர்ப்பு வழங்கப்பட்டுள்ளது..[71] தலைமை மேலாளரும், ஸ்கேல் IV அதிகாரியுமான அந்தப் பெண், தனது மூத்த அதிகாரியால் பாலியல் துன்புறுத்தலுக்கு ஆளானதாகக் கூறினார். பெண் ஊழியரை இந்தூர் கிளைக்கு திருப்பி அனுப்புமாறு அவர் வங்கிக்கு அறிவுறுத்தினார், மேலும் இந்தூர் கிளையில் ஒரு வருடம் பதவிக்காலம் முடிந்த பின்னரே வங்கி வேறு எந்த உத்தரவையும் அனுப்ப முடியும் என்று கூறினார்..[72]

சுற்றுச்சூழல்

சுற்றுச்சூழல் பற்றிய நீதிபதி சந்திரசூட்டின் குறிப்பிடத்தக்க ஒரு தீர்ப்பு ஹனுமான் லக்ஷ்மன் அரோஸ்கர் வி யூனியன் ஆஃப் இந்தியா.[73][74][75][76][77][78] சுற்றுச்சூழலைப் பாதுகாப்பதற்கான ஒரு அடித்தளமாக ‘சுற்றுச்சூழல் சட்ட விதி’ என்ற கருத்தை தீர்ப்பு விளக்கியுள்ளது.[79] இந்த தீர்ப்பை ஐக்கிய நாடுகளின் சுற்றுச்சூழல் திட்டமும் வரவேற்றது.[80] ‘சட்டத்தின் சுற்றுச்சூழல் விதி’ என்ற தலைப்பில் ஒரு தனி பிரிவில்,[81] சுற்றுச்சூழல் சட்டம் குறித்த பரந்த இலக்கியங்களிலிருந்து நீதிமன்றம் வரையப்பட்டது, அதில் ஐ.நா. நிலையான அபிவிருத்தி இலக்குகள் மற்றும் அமர்த்தியா சென் மற்றும் த்வானி மேத்தா ஆகியோர் இந்திய அரசியலமைப்பின் 21 வது பிரிவின் கீழ் சுற்றுச்சூழலைப் பாதுகாப்பதற்கும் வாழ்வதற்கான உரிமைக்கும் இடையில் ஒரு தொடர்பை உருவாக்க வேண்டும். பெங்களூரு மேம்பாட்டு ஆணையத்தில் திரு திரு சுதாகர் ஹெக்டே,[82] சுற்றுச்சூழல் அனுமதி வழங்குவதற்கு வழிவகுக்கும் பல குறைபாடுகளின் விளைவாக விரைவான EIA ஐ நடத்த மேல்முறையீட்டாளரை வழிநடத்தும் தீர்ப்பை அவர் எழுதினார்..[83] தும்கூர் சாலையை ஓசூர் சாலையுடன் இணைக்கும் திட்டத்திற்காக திருப்பிவிடப்பட வேண்டிய வன நிலங்கள் இருப்பதை வெளிப்படுத்துவதில் “காப்புரிமை முரண்பாடு” என்று நீதிமன்றம் குறிப்பிட்டது..[84][85]. அலெம்பிக் பார்மாசூட்டிகல்ஸ் லிமிடெட் வி ரோஹித் பிரஜாபதியில் சுற்றுச்சூழல் அனுமதிகளை வழங்குவதற்கான செல்லுபடியாகும் தன்மை குறித்து நீதிபதி சந்திரசூட் ஒரு தீர்ப்பை எழுதியுள்ளார்.[86]. முன்னாள் பிந்தைய நடைமுறை தேர்தல் ஆணையங்களின் மானியம் முன்னெச்சரிக்கை கொள்கை மற்றும் நிலையான வளர்ச்சியின் முதன்மை ஆகிய இரண்டிற்கும் முரணானது என்று அவர் குறிப்பிட்டார்.[87]. நீதிபதி சந்திரசூட் கேள்விக்குரிய அனைத்து தொழில்களும் குறிப்பிடத்தக்க உள்கட்டமைப்பு முதலீடுகளை செய்துள்ளன என்று குறிப்பிட்டார். இந்தப் பின்னணியில், சுற்றுச்சூழலை மறுசீரமைத்தல் மற்றும் மீட்டெடுக்கும் நோக்கத்திற்காக தலா ரூ .10 கோடி அபராதம் விதித்தார்.[88][89]

ஆளுகை தொடர்பான அரசியலமைப்பு தீர்ப்புகள்

கட்டளைகள்

கிருஷ்ணா குமார் சிங் வி. பிஹா மாநிலத்தில் உள்ள ஏழு நீதிபதிகள் கொண்ட பெஞ்சில் நீதிபதி சந்திரசூட் ஒரு பகுதியாக இருந்தார்[90] .[91] பாராளுமன்றத்தின் முன் கட்டளைகளை வைப்பது கட்டாய அரசியலமைப்பு கடமையாகும், அதை புறக்கணிக்க முடியாது என அந்த தீர்ப்பு அங்கீகரித்தது.[92]

தேசிய தலைநகரம்

நீதிபதி சந்திரசூட் தேசிய தலைநகர் பிரதேசம் v. இந்திய ஒன்றியத்தில் உள்ள அரசியலமைப்பு பெஞ்சின் ஒரு பகுதியாக இருந்தார்,[93] நீதிபதி சந்திரசூட்டின் ஒத்த கருத்து அதன் தெளிவு மற்றும் நுணுக்கத்திற்காக கருத்து இதில் தெரிவிக்கப்பட்டுள்ளது.[94]

கூட்டு பொறுப்பை உறுதி செய்வதற்கான வழிமுறையாக மாடி சோதனை

நீதிபதி சந்திரசூட், அரசியல் துறையில் மிக மோசமான விளைவுகளைக் கொண்ட ஒரு தீர்ப்பை .சிவராஜ் சிங் சவுகான் v. சபாநாயகர், மத்திய பிரதேச சட்டமன்றம்.[95] என்ற தீர்ப்பில் எழுதினார்.

உறுதியான செயல்

நீதிபதி சந்திரசூட் இந்தியாவில் உறுதியான நடவடிக்கை குறித்து ஏராளமான தீர்ப்புகளை எழுதியுள்ளார். இவற்றில் முதன்மையானது பி.கே. பவித்ரா II வி. இந்திய யூனியன்,[96] இதில் இடஒதுக்கீடு அடிப்படையில் நியமிக்கப்பட்ட வேட்பாளர்களுக்கு அதன் விளைவாக மூப்புரிமை வழங்குவது அங்கீகரிக்கப்பட்டது[97][98][99]

இந்திய உணவுக் கழகத்தின் தலைவர் மற்றும் நிர்வாக இயக்குநர் வி ஜெகதீஷ் பலராம் பஹிரா, குறித்த தீர்ப்பாகும்.[100]. நீதிபதி சந்திரசூட் ஒரு தவறான சான்றிதழின் அடிப்படையில் நன்மைகளை வழங்குவதற்கான சட்டரீதியான தடை உள்ள இடத்தில், நிர்வாக சுற்றறிக்கைகள் மற்றும் அரசாங்கத் தீர்மானங்கள், சட்டமன்ற ஆணைக்கு அடிபணிந்திருப்பது, ஒரு தவறான சாதியின் குறைபாட்டைக் குணப்படுத்த அனுமதிக்கப்படாது என கூறியுள்ளர்..[101]

வணிக சட்டம்

நீதிபதி சந்திரசூட் பல வணிக மோதல்களில் கருத்துக்களை எழுதியுள்ளார் மற்றும் வணிகச் சட்டத்தில் உறுதியான மற்றும் புறநிலைத்தன்மையின் கொள்கைகளை வலியுறுத்தினார். அதானி கேஸ் லிமிடெட் சவாலை அவர் நிராகரித்தார்[102] ஒரு டெண்டர் ஒரு ஏலதாரரால் சவால் செய்யப்படும்போது, ​​சர்ச்சை ஏலதாரருக்கும் கட்டுப்பாட்டாளருக்கும் இடையில் மட்டுமே உள்ளது, மேலும் சர்ச்சைக்குரிய ஏலத்திற்கு எந்தவிதமான தாக்கமும் இல்லாத பிற ஏலங்களை பயன்படுத்த முடியாது என்றும் அவர் குறிப்பிட்டார்.[103][104]

காப்பீட்டு சட்டம்

நீதிபதி சந்திரசூட் காப்பீட்டு ஒப்பந்தங்களின் விளக்கம் குறித்து கருத்துக்களை எழுதியுள்ளார். அத்தகைய ஒரு முடிவில்,[105] மோட்டார் சைக்கிளில் இருந்து விழுந்ததால் உடல் காயங்கள் ஏற்பட்டன என்பதற்கு எந்த ஆதாரமும் இல்லை அல்லது அது மாரடைப்பால் பாதிக்கப்பட்டவருக்கு வழிவகுத்தது என்ற குறிப்பை அவர் நிராகரித்தார்..

மற்றொரு முடிவிலும் இதை உறுதிபடுதியுள்ளார்,[106]. தேசிய ஊடகங்களில் வெளியிடப்பட்ட மற்றொரு தீர்ப்பில்,[107][108][109][110][111] கொசு கடியால் ஏற்பட்ட மலேரியா காரணமாக ஏற்பட்ட மரணம் காப்பீட்டுக் கொள்கையின் விதிமுறைகளின் கீழ் அடங்கிய ‘விபத்து காரணமாக மரணம்’ ஆனதா என்ற கேள்வியை நீதிபதி சந்திரசூட் கையாண்டார்..[112]

மற்றவைகள்

நீதிபதி சந்திரசூட் நீதிக்கான அணுகல் மற்றும் வெளிப்படையான நீதி அமைப்புக்கான அர்ப்பணிப்பு பற்றிய தீர்ப்புகளையும் எழுதியுள்ளார். ஸ்வப்னில் திரிபாதி வி. இந்திய உச்ச நீதிமன்றத்தில்,[113]. இந்த தீர்ப்பு ஒவ்வொரு குடிமகனையும் அறிந்து கொள்ளும் உரிமையையும் ஒவ்வொரு நிறுவனத்தின் பொறுப்புக்கூறலின் கொள்கையையும் வலியுறுத்தியது.[114] நீதிபதி சந்திரசூட் தனது ஒத்த கருத்தில், திறந்த நீதிமன்றம் மற்றும் திறந்த நீதி மற்றும் பொதுமக்களுக்கு தெரிந்துகொள்ளும் உரிமை ஆகியவற்றை வலியுறுத்தினார் [115]. இந்த தீர்ப்பை வழக்கறிஞர்கள் வரவேற்றனர்[116][117][118] ஒரே மாதிரியாக. மத்திய பொது தகவல் அலுவலர் வி. சுபாஷ் சந்திர அகர்வால் வழக்கில் நீதிபதி சந்திரசூட் ஒரு கருத்தையும் தெரிவித்தார்[119] இந்திய தலைமை நீதிபதியின் அலுவலகம் ஒரு பொது அதிகாரம் என்றும் அது தகவல் அறியும் உரிமைச் சட்டம் 2005 இன் எல்லைக்குள் வரும் என்றும் அவர் பெரும்பான்மையுடன் ஒப்புக் கொண்டார். நீதிபதி சந்திரசூட்டின் கருத்து பரவலாக விவாதிக்கப்பட்டது[120][121] தனியுரிமைக்கான உரிமை மற்றும் பொது நலனை சமநிலைப்படுத்துவதைச் சுற்றி நீதித்துறை வளர்ச்சிக்கு. அவரது கருத்தும் கருத்து தெரிவிக்கப்பட்டது[122].

குறிப்பிடத்தக்க கருத்து வேறுபாடுகள்

நீதிபதி சந்திரசூட் குறிப்பிடத்தக்க கருத்து வேறுபாடுகளை வழங்கியுள்ளார். அவர் கருத்து வேறுபாட்டிற்கு பயப்படாத ‘நீதிபதி’ என்று அழைக்கப்படுகிறார்’.[123][124] அவரது கருத்து வேறுபாடுகள் கல்வியாளர்கள் மற்றும் ஊடகங்களின் கவனத்தை ஈர்த்துள்ளன, ஒரு கட்டுரை அதைக் குறிப்பிடுகிறது:[125]

ஆதார் - பயோமெட்ரிக் திட்டம்

அவரது குறிப்பிடத்தக்க கருத்து வேறுபாடுகளில் முதன்மையானது புட்டசாமி (II) வி. யூனியன் ஆஃப் இந்தியாவில் .[126].இந்தச் சட்டம் உச்சநீதிமன்றத்தின் முன் பல காரணங்களுக்காக சவால் செய்யப்பட்டது, அதில் பண மசோதாவாக நிறைவேற்றப்பட்டதன் மூலம் மேல் சபை அல்லது மாநிலங்களவை புறக்கணித்த குற்றச்சாட்டு, .[127]

கருத்து வேறுபாடு’ என்று அழைக்கப்பட்ட அவரது கருத்து வேறுபாடு’ சட்டத்தின் முன்மொழியப்பட்ட அமைப்பில் ஏராளமான குறைபாடுகளைக் குறிப்பிட்டு, அதன் முழுச் சட்டத்திலும் “அரசியலமைப்பின் மீதான மோசடி” என்று குறிப்பிட்டார்”.[128][129] அவ்வாறு கொண்டாடப்பட்ட கருத்து வேறுபாட்டில்,[130][131][132] கண்காணிப்பு, விகிதாசாரத்தன்மை, பண மசோதா, சமத்துவமின்மை மற்றும் தனிப்பட்ட அடையாளம் ஆகிய ஐந்து முக்கிய அம்சங்களை அடிப்படையாகக் கொண்ட ஆதார் அமைப்பின் தன்மை குறித்த தனது பகுப்பாய்வை அவர் அடிப்படையாகக் கொண்டார்.

கண்காணிப்பு

மக்களை கண்காணிக்கவும் சுயவிவரப்படுத்தவும் மெட்டா தரவு பயன்படுத்தப்படலாம், மூன்றாம் தரப்பினர் மையப்படுத்தப்பட்ட தரவுத்தளத்தை அணுகலாம் மற்றும் தரவுத்தளங்களின் இணைப்பு நடைபெறலாம் என்பதால் ஆதார் கட்டமைப்பின் கீழ் தனிநபர்களின் விவரக்குறிப்பு மற்றும் கண்காணிப்பு சாத்தியமாகும் என்று நீதிபதி சந்திரசூட் குறிப்பிட்டார். இந்த வழக்கு உச்சநீதிமன்றத்தில் விசாரணைக்கு வந்த நேரத்தில், ஒரு கண்காணிப்பு அரசை உருவாக்குவதில் உள்கட்டமைப்பின் தாக்கங்கள் குறித்து எச்சரிக்கையாளர்கள் எச்சரித்திருந்தனர்.[133] தீர்ப்பைத் தொடர்ந்து, கல்வியாளர்கள் மாநில கண்காணிப்பின் வளர்ச்சியை ஆவணப்படுத்தினர்[134][135]

தனியுரிமை

தகவல் சுயநிர்ணய உரிமை (தனியுரிமையின் ஒரு அம்சமாக) மற்றும் உடல் ஒருமைப்பாடு ஒவ்வொரு நபரின் பயோமெட்ரிக் விவரங்களுக்கு உயர்ந்த தனியுரிமையை அளிக்கிறது என்று அவர் கூறினார்.[136]

தனிநபர், மாநிலம் மற்றும் அடையாளம்

கருத்து வேறுபாட்டின் பின்னர்

நீதிபதி சந்திரசூட்டின் கருத்து வேறுபாடு கல்வி பகுப்பாய்வைப் பெற்றுள்ளது.[130] இந்திய உச்சநீதிமன்றத்தின் வரலாற்றில் பெரும் எதிர்ப்பாளர்களுடன் கருத்து வேறுபாடு உள்ளது என்று சில அறிஞர்கள் எழுத வழிவகுத்தது. முன்னணி வர்ணனையாளர்கள் மற்றும் வல்லுநர்கள் கருத்து வேறுபாட்டை ஒரு ‘பரபரப்பை ஏற்படுத்திய கருத்து’ என்று பெயரிட்டனர்’, ‘உமிழும் கருத்து வேறுபாடு’,[137] ‘வரலாற்று கருத்து வேறுபாடு’, ‘கருத்து வேறுபாடு’[138] மற்றும் ‘தனிமையான இன்னும் சக்திவாய்ந்த கருத்து வேறுபாடு’.[139] தலைமை நீதிபதி சார்லஸ் ஹியூஸின் புகழ்பெற்ற வரிகளை சிலர் குறிப்பிடுகின்றனர்[140]

ஜமைக்காவின் தேசிய அடையாள மற்றும் பதிவுச் சட்டத்தின் அரசியலமைப்பு செல்லுபடியாகும் தீர்ப்பில், தலைமை நீதிபதி சைக்ஸ், சட்டத்தை முறியடிக்க நீதிபதி சந்திரசூட்டின் கருத்து வேறுபாட்டை நம்பினார்.[141][142][143][144][145][146][147][148]

சுதந்திரமான பேச்சு

நீதிபதி சந்திரசூட் ரோமிலா தாப்பர் & ஆர்ஸில் v. இந்திய யூனியன்,[149]. நேர்மையான நடத்தைக்கு கண்டனம் தெரிவித்தனர்.[150] இந்திய அரசியலமைப்பின் 14 மற்றும் 21 வது பிரிவின் கீழ் பேச்சு சுதந்திரத்தையும் நியாயத்தின் கொள்கையையும் நிலைநிறுத்தியதற்காக அவரது கருத்து வேறுபாடு தெரிவிக்கப்பட்டது.[151][152][153] ஒரு நியாயமான மற்றும் பக்கச்சார்பற்ற விசாரணையை உறுதிப்படுத்த வேண்டியதன் அவசியத்தையும் நீதிபதி சந்திரசூட் வலியுறுத்தினார்.[154]

பாலின நீதி

நீதிபதி சந்திரசூட், நீதிபதி ரோஹிண்டன் ஃபாலி நாரிமனுடன் இணைந்து கருத்து வேறுபாடு தெரிவித்தனர்[155][156][157] .[158][159][160] அபிராம் சிங் வி. சி.டி கமாச்சில் தனக்கும் மற்ற இரண்டு நீதிபதிகளுக்கும் சிறுபான்மை கருத்தை சந்திரசூட் எழுதியுள்ளார்n[161] சம்பந்தப்பட்ட கேள்வி என்னவென்றால், ‘அவரது’ என்ற சொல் வேட்பாளருக்கு அல்லது தேர்தல் முகவருக்கு மட்டுமே தகுதியுள்ளதா, அல்லது மேல்முறையீடு செய்யப்பட்ட நபரை உள்ளடக்கியதா என்பதுதான்.[162] ஜிண்டால் ஸ்டெயின்லெஸ் லிமிடெட் எதிர் ஹரியானா மாநிலம்,[163] நுழைவு வரியின் அரசியலமைப்பு செல்லுபடியாகும் தன்மை குறித்து சிறுபான்மை கருத்தை நீதிபதி சந்திரசூட் எழுதியுள்ளார். இந்திய அரசியலமைப்பின் 301 வது பிரிவின் கீழ் பிரதேசம் முழுவதும் தடையற்ற வர்த்தகம் என்பது வரியிலிருந்து விடுபடுவதைக் குறிக்காது என்றும், அத்தகைய நிலைப்பாடு அரசியலமைப்பு கொள்கைகளை மீறுவதாகவும் அவதானித்தார்.

குறிப்பிடத்தக்க உரைகள்

ஐக்கிய நாடுகள் சபையின் மனித உரிமைகள் உயர் ஸ்தானிகராலயம் உள்ளிட்ட ஐக்கிய நாடுகள் சபையின் அமைப்புகளால் ஏற்பாடு செய்யப்பட்ட மாநாடுகளில் நீதிபதி தனஞ்சய பேச்சாளராக இருந்துள்ளார்,[164] 6 ஜூன் 2018 அன்று ஹவாய் உச்ச நீதிமன்றம் மற்றும் ஹவாய் பல்கலைக்கழகம் ஏற்பாடு செய்த “மனித உரிமைகளில் நாடுகடந்த நீதி உரையாடல்களின் வயதில் உலகளாவிய அரசியலமைப்பு” என்ற தலைப்பில் அவர் ஒரு சொற்பொழிவை நிகழ்த்தினார்..[165]

உரைகள்
தேதி தலைப்பு இடம்
செப்டம்பர் 2018 அரசியலமைப்பு ஜனநாயகக் கட்சியில் சட்டத்தின் விதி[166] 19 வது வருடாந்திர போத் ராஜ் சாவ்னி நினைவு, என்.எல்.யு.டி, டெல்லி[167]
டிசம்பர்r 2018 சட்டம் மற்றும் கதைசொல்லல்[168] அணுகலை அதிகரிப்பதன் மூலம் பன்முகத்தன்மையை அதிகரித்தல் (ஐடிஐஏ), டெல்லி
டிசம்பர் 2018 அரசியலமைப்பு ஏன் முக்கியமானது[169] பம்பாய் உயர் நீதிமன்றம்
பிப்ரவரி 2019 சட்டம், கலாச்சாரம் மற்றும் அடையாளம் கலா ​​கோடா கலை விழா, பம்பாய்[170]
மார்ச்2019 கடன் வாங்கிய அரசியலமைப்பு: ஒரு உண்மை அல்லது கட்டுக்கதை?[171] வருடாந்திர நானி பால்கிவாலா சொற்பொழிவு, டெல்லி[172]
ஏப்ரல்2019 பசுமை சட்ட விரிவுரை[173] ஓ. பி. ஜிண்டால் உலகளாவிய பல்கலைக்கழகம்[174]
ஆகஸ்ட் 2019 கலை மூலம் சுதந்திரத்தை கற்பனை செய்தல்[175] இலக்கிய நேரடி, வருடாந்திர சுதந்திர தின சொற்பொழிவு, பம்பாய்[176]

மனித உரிமைகள் சொற்பொழிவில் நுணுக்கத்தைச் சேர்த்தல்’ என்ற தலைப்பில் உரை நிகழ்த்தினார்’[177] இந்தியாவை உருவாக்கும் சாயல்கள்: பன்மை முதல் பன்மைத்துவம் வரை’ என்ற உரையை நிகழ்த்தினார்'[178] ஒரு சுதந்திரமான மற்றும் ஜனநாயக சமுதாயத்தில் கருத்து வேறுபாட்டிற்கான உரிமையைப் பாதுகாப்பதற்கான வேண்டுகோளாக இவரது பேச்சு தெரிவிக்கப்பட்டது [179][180][181][182]

இதனையும் காண்க

மேற்கோள்கள்

  1. ↑ "Hon'ble Dr. Justice Dhananjaya Yashwant Chandrachud (CJ)". allahabadhighcourt.in. Archived from the original on 2016-05-12. Retrieved 2021-04-02.
  2. ↑ "Justice Chandrachud: the man who doesn't mince words". Telegraph India. https://www.telegraphindia.com/india/justice-chandrachud-the-man-who-doesn-t-mince-words/cid/1670365. 
  3. ↑ "Collegium system needs reconsideration, says former Supreme Court judge AK Sikri". The Print. https://theprint.in/india/collegium-system-needs-reconsideration-says-former-supreme-court-judge-ak-sikri/358080/. 
  4. ↑ உச்சநீதிமன்றத்தின் 50வது தலைமை நீதிபதியாக சந்திரசூட் பதவியேற்பு
  5. ↑ "Hon'ble Dr. Justice Dhananjaya Yashwant Chandrachud (CJ)". allahabadhighcourt.in/indexhigh.html. Retrieved 22 January 2016.
  6. ↑ "Millennium Laws For India Inc". Archived from the original on 6 August 2007. Retrieved 23 July 2007.
  7. ↑ Dr. Hon'ble Justice Shananjaya Y. Chandrachud. "Mediiation – realizing the potential and designin implementation strategies" (PDF). Lawcommissionofindia.nic.in. Retrieved 22 January 2016.
  8. ↑ "Justice Chandrachud keeps running into father's rulings".
  9. ↑ "Dhananjaya Y. Chandrachud Dr. Justice". Achievers. Old Columbans' Association. Archived from the original on 26 February 2012. Retrieved 9 April 2012.
  10. ↑ "Inlaks Shivdasani Foundation: Alumni". inlaksfoundation.org. 2010. Archived from the original on 2016-12-29. Retrieved 2017-07-27.
  11. ↑ News, U. H. "India supreme court justice offers public lecture on global social justice". University of Hawaiʻi System News (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2019-08-27. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  12. ↑ "The evolution of India's legal system - a lecture by Justice D.Y. Chandrachud". Bloomberg Quint. 16 December 2017. 
  13. ↑ "Chief Justice and Judges". supremecourtofindia.nic.in. Supreme court of India. Retrieved 26 September 2018.
  14. ↑ Bench, Bar &. "Constituting Constitution Benches of the Supreme Court: An analysis". Bar and Bench - Indian Legal news (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  15. ↑ "Privacy judgment" (PDF).
  16. ↑ 16.0 16.1 "Key Highlights of Justice Chandrachud's Judgment in the Right to Privacy Case". The Wire. Retrieved 2020-04-20.
  17. ↑ "Queer Rights and the Puttaswamy Judgment" (in en). Economic and Political Weekly 52 (51): 7–8. 2015-06-05. https://www.epw.in/journal/2017/51/privacy-after-puttaswamy-judgment/queer-rights-and-puttaswamy-judgment.html. 
  18. ↑ "IMPLICATIONS OF JUSTICE K.S PUTTASWAMY CASE: AADHAR, SECTION-377 AND MORE - RGNUL Student Research Review (RSRR)". RGNUL Student Research Review (RSRR) (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2018-11-16. Retrieved 2020-04-20.
  19. ↑ Bhatia, Gautam (2017-08-31). "The Supreme Court's Right to Privacy Judgment – V: Privacy and Decisional Autonomy". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  20. ↑ "Puttaswamy v. India". Global Freedom of Expression (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  21. ↑ "Section 377 Judgment" (PDF).
  22. ↑ Network, LiveLaw News (2017-08-24). "A Rare Moment In History: Justice D.Y.Chandrachud Overrules His Father's Judgment In ADM Jabalpur Case". livelaw.in (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  23. ↑ Ghadyalpatil, Shaswati Das ,Abhiram (2018-08-29). "Dissent is the safety valve of democracy, says SC". Livemint (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  24. ↑ "'Dissent is the safety valve of a democracy': Justice Chandrachud". Hindustan Times (in ஆங்கிலம்). 2020-02-15. Retrieved 2020-04-20.
  25. ↑ "Dissent is 'safety valve' of democracy: Justice Chandrachud". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2020-02-15. Retrieved 2020-04-20.
  26. ↑ "Indibility Creative Pvt Ltd Judgment" (PDF).
  27. ↑ Nag, Jayatri NagJayatri; Mar 15, Mumbai Mirror | Updated; 2019; Ist, 20:33. "Ensure screening of Anik Dutta's Bhobishyoter Bhoot: Supreme Court to West Bengal govt". Pune Mirror (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20. {{cite web}}: |last3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  28. ↑ "Supreme Court political-class puzzle on Bhobishyoter Bhoot". telegraphindia.com (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  29. ↑ 29.0 29.1 Bhatia, Gautam (2019-04-14). "Making the Path by Walking: The Supreme Court's Film Censorship Judgment". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  30. ↑ Jain, Ritika (2019-04-11). "How SC defended freedom of speech by pulling up Mamata govt for blocking satirical film". ThePrint (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  31. ↑ Indian, The Logical (2019-04-12). "Free Speech Cannot Be Gagged': SC Fines Mamata Govt Rs 20 Lakh For 'Virtual Ban' On Movie". thelogicalindian.com (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  32. ↑ "Pay Rs 20 lakh to producer, Supreme Court tells Mamata government". Hindustan Times (in ஆங்கிலம்). 2019-04-12. Retrieved 2020-04-20.
  33. ↑ "Supreme Court Imposes Rs 20 Lakh Fine On Mamata Govt For 'Virtual Ban' On Film 'Bhobishyoter Bhoot'". Outlook (India). Retrieved 2020-04-20.
  34. ↑ Bhatia, Gautam (2018-09-29). "The Sabarimala Judgment – III: Justice Chandrachud and Radical Equality". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  35. ↑ "Sabarimala Ban "A Form Of Untouchability", Says Justice Chandrachud". NDTV.com. Retrieved 2020-04-20.
  36. ↑ झा, Ashok Jha अशोक (2018-10-06). "Exclusion of women from Sabarimala amounts to untouchability: Justice Chandrachud". Forward Press (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  37. ↑ "'Purification' ritual at Sabarimala appears to violate ban on untouchability, undermines DY Chandrachud's observations in 28 Sept SC verdict". Firstpost. Retrieved 2020-04-20.
  38. ↑ "Women visited this sacred temple. Then violent protests broke out. Why?". Culture (in ஆங்கிலம்). 2019-01-08. Retrieved 2020-04-20.
  39. ↑ ThiruvananthapuramJanuary 3, India Today Web Desk; January 3, 2019UPDATED; Ist, 2019 11:07. "Sabarimala protests: Activist succumbs to injuries, Kerala on edge after 2 women enter temple". India Today (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  40. ↑ "Tens of thousands protest in India over Sabarimala temple". aljazeera.com. Retrieved 2020-04-20.
  41. ↑ "Sabarimala dissenting view: What Justices Nariman, Chandrachud said". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-11-15. Retrieved 2020-04-20.
  42. ↑ "Sabarimala: To review or not is only narrow question, rest later: The 2 in 3-2". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-11-15. Retrieved 2020-04-20.
  43. ↑ "Sabarimala review plea: Let big bench decide larger issues, essential religious practices, rules SC". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-11-15. Retrieved 2020-04-20.
  44. ↑ "Joseph Shine Judgment" (PDF).
  45. ↑ Krishnan, Murali. "Marital Rape Debate: Justice DY Chandrachud on Right to say "no" after Marriage". Bar and Bench - Indian Legal news (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  46. ↑ "'Husband not the master of his wife': Supreme Court scraps 150-year-old law that made adultery a crime". businesstoday.in. Retrieved 2020-04-20.
  47. ↑ "Supreme Court signal on marital rape: Consent, sexual autonomy in marriage are key values". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2018-09-28. Retrieved 2020-04-20.
  48. ↑ DelhiSeptember 27, Prabhash K. Dutta New; September 27, 2018UPDATED; Ist, 2018 23:37. "Adultery law: Justice DY Chandrachud overturns another judgment by his father". India Today (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  49. ↑ "Supreme Court verdict on adultery: Justice DY Chandrachud does it again, overrules father's judgment". Firstpost. Retrieved 2020-04-20.
  50. ↑ "Adultery law: Justice DY Chandrachud overturns another judgment by his father". msn.com. Retrieved 2020-04-20.
  51. ↑ "Adultery verdict: Justice Chandrachud overrules his father Y V Chandrachud's ruling". The New Indian Express. Retrieved 2020-04-20.
  52. ↑ Sebastian, Manu (2018-09-27). "Justice Chandrachud Does It Again, Overrules His Father's 33 Year Old Judgment On Adultery Law [Read Judgment]". livelaw.in (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  53. ↑ "Sexism in Indian army: Top court ruling shatters glass ceiling for women officers | DW | 18.02.2020". DW.COM (in பிரிட்டிஷ் ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  54. ↑ "SC directs Centre to grant permanent commission to women army officers in landmark verdict ending gender bias". The New Indian Express. Retrieved 2020-04-20.
  55. ↑ Feb 2020, Times Now | 17; Ist, 12:25 Pm, SC directs permanent commission to women officers in armed forces, retrieved 2020-04-20{{citation}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  56. ↑ "Women to get permanent commission in Indian Army! Here's everything about the SC's historic judgement". The Financial Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2020-02-17. Retrieved 2020-04-20.
  57. ↑ M, Apoorva; hani (2020-02-17). "'Women aren't adjuncts' — what SC said while granting permanent commission to women in Army". ThePrint (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  58. ↑ "In her own right". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2020-02-19. Retrieved 2020-04-20.
  59. ↑ "Speech of the President at the IJC 2020" (PDF).[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  60. ↑ "Latin American Herald Tribune - 'End Gender Stereotypes': Indian Court Rules in Favor of Women Navy Officers". laht.com. Retrieved 2020-04-20.[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  61. ↑ "After Army, Supreme Court grants permanent commission to women officers in Navy". https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/after-army-supreme-court-grants-permanent-commission-to-women-officers-in-navy/articleshow/74667440.cms?from=mdr. 
  62. ↑ Roy, Debayan (2020-03-17). "'Women sail with same efficiency' — SC says yes to permanent commission for women in Navy". ThePrint (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  63. ↑ Bindra, Japnam (2020-03-17). "SC rules in favour of permanent commission for women officers in Navy". Livemint (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  64. ↑ "After Army, Supreme Court grants permanent commission to women officers in Navy". https://economictimes.indiatimes.com/news/defence/after-army-supreme-court-grants-permanent-commission-to-women-officers-in-navy/articleshow/74667440.cms. 
  65. ↑ Desk, News (2020-03-19). "After Army, Way For Permanent Commission To Women In Navy Cleared by SC". HW English (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  66. ↑ "Boost for women in Indian Navy! Supreme Court allows permanent commission; details". The Financial Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2020-03-17. Retrieved 2020-04-20.
  67. ↑ "First Army, now Navy: Supreme Court nods yes to permanent commission for women". The New Indian Express. Retrieved 2020-04-20.
  68. ↑ "'Can sail as efficiently as males': SC grants permanent commission to women officers in Navy". The Statesman (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2020-03-17. Retrieved 2020-04-20.
  69. ↑ "Women equal to men: SC grants women permanent commission in Navy". Outlook (India). Retrieved 2020-04-20.
  70. ↑ "Sexual harassment at workplace is affront to rights of woman: SC". Outlook (India). Retrieved 2020-04-20.
  71. ↑ "Sexual harassment affront to rights of woman employee: Supreme Court". Deccan Herald (in ஆங்கிலம்). 2020-03-11. Retrieved 2020-04-20.
  72. ↑ Scroll Staff. "Sexual harassment at workplace violates women's fundamental rights: Supreme Court". Scroll.in (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  73. ↑ "Failed by NGT, saved by SC". Deccan Herald (in ஆங்கிலம்). 2019-04-29. Retrieved 2020-04-21.
  74. ↑ IANS. "Goa activists, Opposition welcome SC order on airport". https://www.business-standard.com/article/news-ians/goa-activists-opposition-welcome-sc-order-on-airport-119032901261_1.html. 
  75. ↑ "Rainbow Warriors in Goa get new airport EIA annulled - Civil Society Magazine". civilsocietyonline.com. Retrieved 2020-04-21.
  76. ↑ "Mopa, Goa judgment" (PDF).
  77. ↑ Bhardwaj, Prachi (2019-03-29). "Environmental Clearance for development of Airport at Mopa, Goa to be revisited". SCC Blog (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  78. ↑ "Supreme Court Suspends Environmental Clearance Granted To Goa's Mopa Airport". BloombergQuint (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  79. ↑ "Goa turbulence throws light on mega projects". Livemint (in ஆங்கிலம்). 2019-04-25. Retrieved 2020-04-21.
  80. ↑ "UN Lauds SC Decision To Suspend Construction of Goa Airport". Renewable Energy and Environmental Sustainability in India (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-04-02. Retrieved 2020-04-21.
  81. ↑ "SC quotes 'environmental rule of law', stalls Goa's Mopa airport - The Times Of India - Mumbai, 3/31/2019". epaper.timesgroup.com. Retrieved 2020-04-21.
  82. ↑ "BDA judgment" (PDF).
  83. ↑ "Get fresh environmental impact study for PRR: Supreme Court to Karnataka govt". Deccan Herald (in ஆங்கிலம்). 2020-03-18. Retrieved 2020-04-21.
  84. ↑ "Apex court raps BDA over PRR, seeks new eco-study". The New Indian Express. Retrieved 2020-04-21.
  85. ↑ "Take fresh environmental clearance for 8-lane project in Bengaluru: SC to BDA". Deccan Herald (in ஆங்கிலம்). 2020-03-17. Retrieved 2020-04-21.
  86. ↑ "Alembic Judgment" (PDF).
  87. ↑ "SC penalises three pharma cos, asks to pay fine of Rs 10 Cr each". Deccan Herald (in ஆங்கிலம்). 2020-04-02. Retrieved 2020-04-21.
  88. ↑ Lawstreet. "Industries Causing Pollution Asked To Pay Rs. 30 Crore As Compensation For Preservation Of Environment: SC [Read Order]". Lawstreet.co (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  89. ↑ NETWORK, LIVELAW NEWS (2020-04-02). "'Ex Post Facto' Environmental Clearance Unsustainable In Law : SC [Read Judgment]". livelaw.in (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  90. ↑ "Krishna Kumar Judgment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-01-28. Retrieved 2021-04-02.
  91. ↑ "Html.Raw(Re-Promulgation Of Ordinance Is A Fraud On The Constitution – Analysis In Light Of Krishna Kumar Singh V. State Of Bihar - Government, Public Sector - India)". mondaq.com. Retrieved 2020-04-21.
  92. ↑ Chatterjee, Sujoy (2017-09-02). "Krishna Kumar II: laying re-promulgations to rest?". Indian Law Review 1 (3): 327–338. doi:10.1080/24730580.2018.1453738. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:2473-0580. 
  93. ↑ "NCT Judgment".[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  94. ↑ Bhatia, Gautam (2018-07-04). ""Working a Democratic Constitution": The Supreme Court's judgment in NCT of Delhi v Union of India". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  95. ↑ "MP Floor test Judgment" (PDF).
  96. ↑ "Pavitra Judgment" (PDF).
  97. ↑ DushyantDushyant; May 17, Mumbai Mirror | Updated; 2019; Ist, 06:16. "The imagined idea of merit". Mumbai Mirror (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21. {{cite web}}: |last3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  98. ↑ Bhaskar, Anurag (2019-05-16). "Supreme Court just destroyed the 'merit' argument upper castes use to oppose reservations". ThePrint (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  99. ↑ "It's Time to Defang 'Meritocracy', an Argument That Claims Lives". The Wire. Retrieved 2020-04-21.
  100. ↑ "Jagdish Balaram Judgment" (PDF).
  101. ↑ Kini, Ashok (2020-03-14). "Appointment Secured On The Basis Of A Fraudulent Caste Certificate Is Void Ab Initio: SC [Read Order]". livelaw.in (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  102. ↑ "Adani Judgment" (PDF).
  103. ↑ "SC dismisses Adani Gas plea against piped gas distribution award". Outlook (India). Retrieved 2020-04-21.
  104. ↑ "CGD authorisation: Supreme Court dismisses appeals of Adani Gas, IMC". The Financial Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2020-02-18. Retrieved 2020-04-21.
  105. ↑ "Insurance Judgment" (PDF).
  106. ↑ "Insurance II Judgment" (PDF).
  107. ↑ Krishnan, Murali. "Is Death due to Malaria from Mosquito Bite a Death due to Accident? Supreme Court answers". Bar and Bench - Indian Legal news (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  108. ↑ "Mosquito bite not covered under accidental insurance". Deccan Herald (in ஆங்கிலம்). 2019-03-26. Retrieved 2020-04-21.
  109. ↑ Bhardwaj, Prachi (2019-03-26). "Death due to malaria occasioned by a mosquito bite in a malaria prone area is not an accident". SCC Blog (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  110. ↑ "Can Death By Mosquito Bite Be Considered An Accident? Top Court Decides". NDTV.com. Retrieved 2020-04-21.
  111. ↑ "Is death by mosquito bite insurable? SC answers the question in a judgment". https://www.thehindu.com/news/national/is-death-by-mosquito-bite-insurable-sc-answers-the-question-in-a-judgment/article26645449.ece. 
  112. ↑ "Insurance III Judgment" (PDF).
  113. ↑ "Swapnil Tripathi Judgment" (PDF).
  114. ↑ PTI. "Sunlight best disinfectant, says apex court, allowing live-streaming of court proceedings". @businessline (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  115. ↑ Mittal, Priyanka (2018-09-26). "SC approves live-streaming of court proceedings". Livemint (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  116. ↑ Mehta, Ishita. "Sunlight is the best disinfectant: Supreme Court gives landmark judgment allowing live-streaming of court proceedings. Petitioner-in-person Indira Jaising tweets satisfaction. - The Leaflet". archive.indianculturalforum.in (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  117. ↑ "Lawyers welcome live streaming of court verdict". sakaltimes.com (in ஆங்கிலம்). 2018-09-27. Retrieved 2020-04-21.
  118. ↑ Sep 28, Mumbai Mirror | Updated; 2018; Ist, 20:31. "Blog: Here's why Supreme Court's decision to allow live streaming of court proceedings is a significant one". Mumbai Mirror (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  119. ↑ "RTI Judgment".[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  120. ↑ Nov 15, Mumbai Mirror | Updated; 2019; Ist, 06:00. "'Conditions Apply': SC's RTI ruling". Mumbai Mirror (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  121. ↑ Bhatia, Gautam (2019-11-15). "The RTI Judgment: On Proportionality". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  122. ↑ "Supreme Court opens CJI office to RTI". https://www.thehindu.com/news/national/office-of-cji-is-public-authority-under-rti-rules-sc/article29961646.ece. 
  123. ↑ "Why Justice DY Chandrachud is the judiciary's sexy voice of dissent". dailyo.in. Retrieved 2020-04-21.
  124. ↑ Vishwanath, Apurva (2018-10-01). "What makes Justice D.Y. Chandrachud the new 'rock star' of the Indian judiciary". ThePrint (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  125. ↑ "D.I.Y. Chandrachud: A Judge Who Is Not Afraid To Dissent | Outlook India Magazine". Outlook (India). Retrieved 2020-04-21.
  126. ↑ "Aadhaar Judgment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-09-25. Retrieved 2021-04-02.
  127. ↑ "Overview of the Legal Issues around Aadhaar". PRSIndia (in ஆங்கிலம்). 2017-06-10. Archived from the original on 2019-12-15. Retrieved 2020-04-21.
  128. ↑ "Aadhaar Act as Money Bill: Fraud on Constitution…violates rights, says Justice (Dissenting) Chandrachud". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2018-09-27. Retrieved 2020-04-21.
  129. ↑ Krishnan, Murali. "Aadhaar: "Passage as money bill fraud on Constitution", DY Chandrachud J dissents". Bar and Bench - Indian Legal news (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  130. ↑ 130.0 130.1 "Justice DY Chandrachud's 'historic dissent' on Aadhaar verdict hailed". National Herald (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  131. ↑ Bhatia, Gautam (2018-09-27). "The Aadhaar Judgment: A Dissent for the Ages". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  132. ↑ "Why Justice Chandrachud dislikes Aadhaar - the lone dissenting voice speaks his mind". businesstoday.in. Retrieved 2020-04-21.
  133. ↑ DelhiAugust 20, India Today Tech New; August 20, 2018UPDATED; Ist, 2018 16:25. "Aadhaar is mass surveillance system, will lead to civil death for Indians: Edward Snowden". India Today (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21. {{cite web}}: |first3= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  134. ↑ "The Aadhaar Card: Cybersecurity Issues with India's Biometric Experiment". The Henry M. Jackson School of International Studies (in ஆங்கிலம்). 2019-05-09. Retrieved 2020-04-21.
  135. ↑ Henne, Kathryn (2019), Haggart, Blayne; Henne, Kathryn; Tusikov, Natasha (eds.), "Surveillance in the Name of Governance: Aadhaar as a Fix for Leaking Systems in India", Information, Technology and Control in a Changing World: Understanding Power Structures in the 21st Century, International Political Economy Series (in ஆங்கிலம்), Springer International Publishing, pp. 223–245, doi:10.1007/978-3-030-14540-8_11, ISBN 978-3-030-14540-8 {{citation}}: Missing or empty |url= (help)
  136. ↑ Bhatia, Gautam (2018-10-01). "The Aadhaar Judgment and the Constitution – III: On the Money Bill (Guest Post)". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  137. ↑ "'Aadhaar Act is Unconstitutional': The Fiery Dissent of Justice D.Y. Chandrachud". The Wire. Retrieved 2020-04-21.
  138. ↑ "Fraud on the Constitution: Justice Chandrachud's Stinging Dissent". The Quint (in ஆங்கிலம்). 2018-09-26. Retrieved 2020-04-21.
  139. ↑ "Lone Voice Of Dissent But A Powerful One - The Times Of India - Delhi, 9/27/2018". epaper.timesgroup.com. Retrieved 2020-04-21.
  140. ↑ 100010509524078 (2018-09-28). "Aadhaar order Analysis: In 10 years, dissenting voice would find support, predicts jurist". dtNext.in (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21. {{cite web}}: |last= has numeric name (help)[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  141. ↑ "How Justice Chandrachud's dissent on Aadhaar influenced Jamaica ruling". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-04-17. Retrieved 2020-04-21.
  142. ↑ Khosla, Madhav (2019-06-20). "How Jamaican Supreme Court has killed India's hope of selling Aadhaar to the world, for now". ThePrint (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  143. ↑ Bench, Bar &. "The Afterlife of the Aadhaar Dissent: The Jamaican Supreme Court Strikes Down a National Biometric Identification System". Bar and Bench - Indian Legal news (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  144. ↑ "Jamaica Supreme Court follows Justice Chandrachud's dissent". Deccan Chronicle (in ஆங்கிலம்). 2019-04-14. Retrieved 2020-04-21.
  145. ↑ "The Afterlife of the Aadhaar Dissent: The Jamaican Supreme Court Strikes Down a National Biometric Identification – Gautam Bhatia". MediaNama (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-04-15. Retrieved 2020-04-21.
  146. ↑ Bhatia, Gautam (2019-04-13). "The Afterlife of the Aadhaar Dissent: The Jamaican Supreme Court Strikes Down a National Biometric Identification System". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  147. ↑ "Roger Mathew Judgment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-08-11. Retrieved 2021-04-02.
  148. ↑ Bindra, Japnam (2019-11-14). "Supreme Court to verify the correctness of the Aadhaar Judgment". Livemint (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  149. ↑ "Romila Thappar Judgment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-06-17. Retrieved 2021-04-02.
  150. ↑ ""Kill PM Plot" Can't Be Vague Charge: Justice Chandrachud's Dissent View". NDTV.com. Retrieved 2020-04-21.
  151. ↑ "https://thewire.in/rights/justice-chandrachud-bhima-koregaon-maharashtra-police-activists-arrests". The Wire. Retrieved 2020-04-21. {{cite web}}: External link in |title= (help)[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  152. ↑ Scroll Staff. "Justice Chandrachud dissents again: Bhima Koregaon case needs impartial investigation". Scroll.in (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  153. ↑ "Bhima Koregaon case: Justice DY Chandrachud dissents against majority judgment, says 'voice of Opposition can't be muzzled'". Firstpost. Retrieved 2020-04-21.
  154. ↑ "Why Justice Chandrachud Thinks an SIT, Not Maha Police, Should Probe Bhima Koregaon Case". The Wire. Retrieved 2020-04-21.
  155. ↑ Bhatia, Gautam (2019-11-14). "What is a "Review"?". Indian Constitutional Law and Philosophy (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  156. ↑ "A revival of battles already fought and lost". https://www.thehindu.com/opinion/lead/a-revival-of-battles-already-fought-and-lost/article30099889.ece. 
  157. ↑ "Rajeevaru Judgment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-09-25. Retrieved 2021-04-02.
  158. ↑ "Govt Must Read 'Extremely Important' Dissent Order in Sabarimala Verdict: Justice Nariman". News18. Retrieved 2020-04-21.
  159. ↑ Scroll Staff. "'Read dissenting view in Sabarimala verdict, our orders not to be played with': SC judge to Centre". Scroll.in (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  160. ↑ "Sabarimala: Justices Chandrachud, Nariman dissent, call for compliance of previous verdict". The Indian Express (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). 2019-11-14. Retrieved 2020-04-21.
  161. ↑ "Abhiram Singh Judgment" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2020-09-25. Retrieved 2021-04-02.
  162. ↑ "Democracy and Dissent in the Indian Supreme Court's Election Speech Verdict". IACL-IADC Blog (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-21.
  163. ↑ "Jindal Stainless Judgment" (PDF).
  164. ↑ "OHCHR Regional Office for the Pacific Region". pacific.ohchr.org. Retrieved 2020-04-20.
  165. ↑ News, U. H. "India supreme court justice offers public lecture on global social justice | University of Hawaiʻi System News" (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  166. ↑ 19th Annual Bodh Raj Sawhny Memorial Oration 2018 (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  167. ↑ "NLUD invite" (PDF).
  168. ↑ Justice D Y Chandrachud (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  169. ↑ Lecture by Hon'ble Justice Dr. D. Y. Chandrachud, on Why Constitution Matters (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  170. ↑ "2019 Invite - Arts Festival" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2019-12-07. Retrieved 2021-04-02.
  171. ↑ "A Borrowed Constitution: Fact Or Myth" | Nani Palkhiwala Lecture By Justice DY Chandrachud | Part 1 (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  172. ↑ "Constitution contemplated strong Centre for preserving stability of India: Chandrachud". Outlook (India). Retrieved 2020-04-20.
  173. ↑ Green Law Lecture by Hon'ble Justice Dr D.Y. Chandrachud (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  174. ↑ JGUAdmin (2019-03-27). "Jindal Global University Launches Environmental Law Course: One year Masters Programme in Collaboration with WWF-India". The Blog (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.
  175. ↑ Imagining Freedom Through Art with Justice Dhanjaya Chandrachud (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  176. ↑ "Lit Live I-Day Lecture: Justice Chandrachud takes the mic, will encourage people to imagine freedom via art". https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/lit-live-i-day-lecture-justice-chandrachud-takes-the-mic-will-encourage-people-to-imagine-freedom-via-art/articleshow/70701299.cms. 
  177. ↑ Scrutinize Those In Power Every Day: Justice Chandrachud -Human Rights Day 2019 Speech (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  178. ↑ Democracy's true test is the ability to allow individuals to voice their opinion:Justice Chandrachud (in ஆங்கிலம்), retrieved 2020-04-20
  179. ↑ Legal, India (2020-02-22). "Dissent Not Anti-National excerpts/ Justice PD Desai Memorial Lecture 2020". India Legal (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Archived from the original on 2023-03-31. Retrieved 2020-04-20.
  180. ↑ "Blanket labelling of dissent as anti-national hurts ethos of". Outlook (India). Retrieved 2020-04-20.
  181. ↑ Feb 16, PTI | Updated; 2020; Ist, 08:07. "Dissent a safety valve: Justice Chandrachud". Pune Mirror (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20. {{cite web}}: |last2= has numeric name (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)[தொடர்பிழந்த இணைப்பு]
  182. ↑ NETWORK, LIVELAW NEWS (2020-02-16). "'The Framers of Constitution Rejected The Notion of a Hindu India And a Muslim India':Justice Chandrachud [Read Full Text Of Speech]". livelaw.in (in ஆங்கிலம்). Retrieved 2020-04-20.

வெளி இணைப்புகள்
Index: pl ar de en es fr it arz nl ja pt ceb sv uk vi war zh ru af ast az bg zh-min-nan bn be ca cs cy da et el eo eu fa gl ko hi hr id he ka la lv lt hu mk ms min no nn ce uz kk ro simple sk sl sr sh fi ta tt th tg azb tr ur zh-yue hy my ace als am an hyw ban bjn map-bms ba be-tarask bcl bpy bar bs br cv nv eml hif fo fy ga gd gu hak ha hsb io ig ilo ia ie os is jv kn ht ku ckb ky mrj lb lij li lmo mai mg ml zh-classical mr xmf mzn cdo mn nap new ne frr oc mhr or as pa pnb ps pms nds crh qu sa sah sco sq scn si sd szl su sw tl shn te bug vec vo wa wuu yi yo diq bat-smg zu lad kbd ang smn ab roa-rup frp arc gn av ay bh bi bo bxr cbk-zam co za dag ary se pdc dv dsb myv ext fur gv gag inh ki glk gan guw xal haw rw kbp pam csb kw km kv koi kg gom ks gcr lo lbe ltg lez nia ln jbo lg mt mi tw mwl mdf mnw nqo fj nah na nds-nl nrm nov om pi pag pap pfl pcd krc kaa ksh rm rue sm sat sc trv stq nso sn cu so srn kab roa-tara tet tpi to chr tum tk tyv udm ug vep fiu-vro vls wo xh zea ty ak bm ch ny ee ff got iu ik kl mad cr pih ami pwn pnt dz rmy rn sg st tn ss ti din chy ts kcg ve
Prefix: a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Portal di Ensiklopedia Dunia

Portal : Agama
Agama
Portal : Bahasa
Bahasa
Portal : Biografi
Biografi
Portal : Budaya
Budaya
Portal : Ekonomi
Ekonomi
Portal : Elektronika
Elektronika
Portal : Film
Film
Portal : Filsafat
Filsafat
Portal : Geografi
Geografi
Portal : Indonesia
Indonesia
Portal : Ilmu
Ilmu
Portal : Lingkungan
Lingkungan
Portal : Masyarakat
Masyarakat
Portal : Matematika
Matematika
Portal : Militer
Militer
Portal : Mitologi
Mitologi
Portal : Musik
Musik
Portal : Olahraga
Olahraga
Portal : Pendidikan
Pendidikan
Portal : Politik
Politik
Portal : Sastra
Sastra
Portal : Sejarah
Sejarah
Portal : Seni
Seni
Portal : Teknologi
Teknologi

Kembali kehalaman sebelumnya