Ілья Львовіч Сяльвінскі

Ілья Львовіч Сяльвінскі
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	12 (24) кастрычніка 1899[1] ці 24 кастрычніка 1899(1899-10-24)[2]
Месца нараджэння	Сімферопаль, Таўрычаская губерня, Расійская імперыя[3]
Дата смерці	22 сакавіка 1968(1968-03-22)[3][4][…] (68 гадоў)
Месца смерці	Масква, РСФСР, СССР[3]
Пахаванне	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Альма-матар	факультэт грамадскіх навук МДУ[d]
Месца працы	Цэнтрасаюз[d] Q4430614? Літаратурны інстытут імя А. М. Горкага Праўда Літаратурная газета[d] Oktyabr[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Кірунак	сацыялістычны рэалізм
Жанр	верш і апавядальная паэзія[d]
Мова твораў	руская
Грамадская дзейнасць
Партыя	УКП(б)
Член у	Усерасійскі саюз паэтаў[d] Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сяльві́нскі Ілля (Карл) Львовіч^[5] (12 (24) кастрычніка 1899 — 22 сакавіка 1968) — рускі савецкі пісьменнік, паэт, драматург.

Нарадзіўся ў горадзе Сімферопаль. У 1905 годзе сям’я ў пошуках работы пераехала ў Турцыю. У Канстанцінопалі Ілья Сяльвінскі вучыўся ў каледжы пры французскай каталіцкай1 місіі і ў арабскай школе Еды-Куле. У 1906 годзе вярнуўся на радзіму. З 1907 года сям’я жыла ў Адэсе, з 1911 года — у Еўпаторыі. У Еўпаторыі Ілья Сяльвінскі паступіў у Вышэйшае пачатковае гарадское вучылішча. У 1915—1919 гадах вучыўся ў мужчынскай гімназіі. У 1918 годзе стаў акцёрам тэатра «Гратэск». У гэтым жа годзе стаў байцом Чырвонай гвардыі, удзельнічаў у баях за Перакоп, дзе атрымаў раненне і кантузію. У 1919 годзе паступі ў на медыцынскі факультэт Таўрычаскага ўніверсітэта ў Сімферопалі і адначасова працаваў грузчыкам, натуршчыкам у мастацкай майстэрні, рэпарцёрам у газеце «Крымская пошта», інструктарам французскай барацьбы. У 1921 годзе І. Сяльвінскі пераехаў у Маскву і ў 1923 годзе скончыў факультэт грамадскіх навук 1-га Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта. З 1922 года працаваў у Цэнтрасаюзе, у 1928—1932 гадах — у Саюзпушніне, здзейсніў паездкі ў Кіргізію, Якуцію, на Камчатку, у Японію. З 1931 года вёў заняткі на Вышэйшых літаратурных курсах, а ў 1938—1941 гадах займаў пасаду загадчыка кафедры паэзіі Літаратурнага інстытута імя А. М. Горкага. У 1933—1934 гадах у якасці карэспандэнта газеты «Праўда» прымаў удзел у палярнай экспедыцыі на параходзе «Чалюскін». Член КПСС з 1941 года^[6]. У час Вялікай Айчыннай вайны у армейскіх газетах «Сын Отечества», «Боевой натиск», «Вперед, к победе!», «На разгром врага»^[7] Крымскага (жнівень 1941 — студзень 1942 года), Паўночна-Каўказскага (студзень 1942 — люты 1944 года) і Прыбалтыйскага (красавік — жнівень 1945 года) франтоў, у званні батальённага камісара^[7] прымаў удзел у баях, быў двойчы паранены.

Пасля вайны І. Л. Сяльвінскі выкладаў у Літаратурным інстытуце імя А. М. Горкага.

Памёр І. Л. Сяльвінскі 22 сакавіка 1968 года. Пахаваны на Новадзявочых могілках у Маскве.

Як паэт І. Л. Сяльвінскі пачаў друкавацца ў 1915 годзе^[8]. У 1921 годзе быў прыняты ва Усерасійскі саюз паэтаў. Быў старшынёй літаратурнага цэнтра канструктывістаў. Член Саюза савецкіх пісьменнікаў з 1934 года. Вядомасць паэту прынесла паэма «Улялаеўшчына» (1924, апублікавана ў 1927, перапрацавана ў 1956 годзе) аб падаўленні анархісцка-кулацкага паўстання^[8]. Першая кніга — паэтычны зборнік «Рэкорды» (1926)^[8].

Раннія творы паэта адметныя эксперыментатарствам у галіне паэтычнай формы і мовы. У канцы 1930-х гадоў звярнуўся да жанру вершаванай гістарычнай драмы^[8].

• 3 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга
• Ордэн Чырвонай Зоркі (1943)
• Ордэн Айчыннай вайны 1-й ступені (1943)
• Медаль «За абарону Масквы» (1946)^[9]

• У 1990 годзе ў Бандарным завулку Сімферопаля быў створаны Дом-музей Іллі Сялвінскага (аддзел Крымскага рэспубліканскага краязнаўчага музея)^[7].
• У гонар І. Л. Сяльвінскага названа адна з вуліц Сімферопаля.
• У горадзе Еўпаторыя ў 1993 годзе імем І. Сяльвінскага названа гімназія, у якой ён вучыўся.
• У 2009 годзе, да 110-годдзя з дня нараджэння паэта, яго імем была названа бібліятэка ў Еўпаторыі.

• Сяльві́нскі Ілья (Карл) Львовіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 337. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сельви́нский Илья (Карл) Львович // Литературный энциклопедический словарь (руск.) / [Подгот. Е. И. Бонч-Бруевич и др.]; Под общ. ред. В. М. Кожевникова, П. А. Николаева. — М.: Советская энциклопедия, 1987. — С. 696. — 750 с. — 100 000 экз.
• Сельви́нский Илья (Карл) Львович / Фарбер Л. М. // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)
• С. Г. Сельви́нский, Илья Львович // Театральная энциклопедия. В 5 томах. / Под редакцией С. С. Мокульского (том 1), П. А. Маркова (тома 2—5). — М., Советская энциклопедия, 1961—1967. — Т. 4: Нежин — Сярев. — М., 1965. — Стб. 895—896. — 1152 стб. с илл., 6 л. илл. — 40 500 экз. (руск.)
• Русские писатели. Поэты: (советский период): биобиблиографический указатель / Рос. нац. б-ка; [редкол.: О. Д. Голубева д. филол. н. (пред.) и др.]. — Т. 23 : И. Сельвинский — Я. Смеляков / [сост. Д. Б. Азиатцева и др. ; ред.: Н. Г. Захаренко, И. В. Ханукаева]. — 2000. — 575, [1] с. — Имен. указ.: с. 536—575. — ISBN 5-7000-0031-8, ISBN 5-8192-0048-8 (т. 23). (руск.)

• Крымский «Байрон» Илья Сельвинский (руск.) // РИА Новости
• Илья Сельвинский Архівавана 8 студзеня 2024. (руск.) // Санкт-Пецярбургская філармонія
• Русская поэзия и проза XX века. Сельвинский Илья (Карл) Львович (руск.) // Расійская нацыянальная бібліятэка
• Алексей Мельников Жить в горячих сердцах, а не в бронзе. К 120-летию со дня рождения Ильи Сельвинского // Литературная газета (руск.)
• Праект «Память народа» (руск.)