Аўрэль Болеслаў Стодала

Аўрэль Болеслаў Стодала
Aurel Stodola
Дата нараджэння	10 мая 1859(1859-05-10)[1]
Месца нараджэння	Ліптаўскі Мікулаш, Каралеўства Венгрыя, Аўстрыйская імперыя
Дата смерці	25 снежня 1942(1942-12-25)[2] (83 гады)
Месца смерці	Цюрых, Цюрых[d], кантон Цюрых, Швейцарыя[3]
Грамадзянства	Аўстрыйская імперыя  Венгрыя  Чэхаславакія  Першая Славацкая рэспубліка
Род дзейнасці	інжынер-механік, фізік, вынаходнік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	інжынерная справа
Месца працы	Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха
Альма-матар	Будапешцкі ўніверсітэт тэхналогіі і эканомікі (1877) Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха (1880) Ján Francisci-Rimavský Gymnasium[d]
Вядомыя вучні	Альберт Эйнштэйн, Якоб Акерт  (руск.) (бел., Нікалас Гоф  (руск.) (бел.
Вядомы як	прыкладная тэрмадынаміка, газатурбінныя генератары
Член у	Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Пруская акадэмія навук
Узнагароды	James Watt International Medal[d] (1941) Grashof Commemorative Medal[d] (1908)
Сайт	aurelstodola.sk
Медыяфайлы на Вікісховішчы

А́ўрэль Бо́леслаў Сто́дала (англ.: Aurel Stodola, 1859—1942) — славацкі вучоны, педагог, інжынер-канструктар. Заснавальнік прыкладной тэрмадынамікі, турбінабудавання.

З 1877 года вывучаў машынабудаванне ў Політэхнічнай школе ў Будапешце, затым, ў 1878 годзе ў Політэхнічным інстытуце ў Цюрыху, дзе атрымаў дыплом з адзнакай ў 1881 годзе. Пасля заканчэння вучобы дапамог аднавіць разбураную пажарам вытворчасць на гарбарным заводзе свайго бацькі. З 1884 па 1892 год працаваў на машынабудаўнічым заводзе Ruston ў Празе.

З сакавіка 1892 года быў прафесарам у галіне машынабудавання ў Швейцарскім політэхнічным інстытуце (цяпер — швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха). Адным з яго студэнтаў быў Альберт Эйнштэйн.^[4]

У 1892 годзе Стодала заснаваў турбомашинную лабараторыю, вядомую ў цяперашні час як en:Laboratory for Energy Conversion. Стаў вядомы як спецыяліст у галіне турбамашын і цеплавых рухавікоў. Сфармуляваў названы яго імем закон аб прадукцыйнасці турбін. Кансультацыі Стодалы згулялі важную ролю пры стварэнні Генры Зоэлі у 1903 годзе яго першай шматступеннай турбіны і Гансам Хольцвартам ў 1905 годзе першай гатовай да вытворчасці газавай турбіны.

У 1903 годзе апублікаваў кнігу Die Dampfturbinen Und Die Aussichten Der Wärmekraftmaschinen: Versuche Und Studien, у якой разгледжана тэрмадынаміка турбін, паднятыя тэмы газадынамікі, вібратрываласці, супраціўлення матэрыялаў элементаў канструкцый, у тым ліку хуткаабарочваюшчыхся, канцэнтрацыі механічных напружанняў на адтулінах.^[5]

Распрацавалі пратэз рукі ў супрацоўніцтве з Фердынандам Заўэрбрухам.

Напісаў кнігу «Думкі аб веры з кропкі гледжання інжынера» (Springer-Verlag, 1931). Акрамя таго, ён займаўся філасофскімі і эканамічнымі пытаннямі і перапісваўся з Альбертам Эйнштэйнам і Альбертам Швейцэрам.

Пасля выхаду на пенсію ў 1929 годзе працягваў весці даследаванні.

Браты: Корнэль Мілан  (руск.) (бел. і Эміл Стодала  (руск.) (бел..

• Паравыя турбіны і будучыня цеплавых рухавікоў. 1904.^[6]
• Тэорыя аўтаматычнага рэгулявання. — М.: 1949 г.^[7]