Валерыя Сямёнаўна Вірская-Катляр

Валерыя Сямёнаўна Вірская-Катляр
укр.: Валерія Семенівна Вірська-Котляр
Дата нараджэння	29 кастрычніка 1930(1930-10-29)
Месца нараджэння	Кіеў, УССР, СССР
Дата смерці	27 лютага 2016(2016-02-27) (85 гадоў)
Месца смерці	Кіеў, Украіна
Месца пахавання	Байкавыя могілкі
Грамадзянства	СССР  Украіна
Адукацыя	Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт культуры і мастацтваў
Прафесія	балерына, харэограф, танцоўшчыца
Тэатр	Львоўскі нацыянальны акадэмічны тэатр оперы і балета імя Саламіі Крушальніцкай[d]
Узнагароды

Валерыя Сямёнаўна Вірская-Катля́р (укр.: Валерія Семенівна Вірська-Котляр, 29 кастрычніка 1930, Кіеў — 27 лютага 2016, Кіеў^[1][2]) — украінская артыстка балета, харэограф і педагог. Народная артыстка Украінскай ССР (1964).

У розныя гады была замужам за балетмайстрам Паўлам Вірскім  (руск.) (бел., танцоўшчыкам і педагогам Мікалаем Апухціным  (руск.) (бел., мастацтвазнаўцам і калекцыянерам Ігарам Дзічэнкам  (руск.) (бел..

Нарадзілася 29 кастрычніка 1930 года ў Кіеве.

У 1949 годзе скончыла Кіеўскае харэаграфічнае вучылішча (выпуск педагога Галіны Бярозавай).

У 1949—1951 гадах працавала ў балетнай трупе Львоўскага тэатра оперы і балета імя І. Франка, у 1951—1954 гадах танцавала ў Ансамблі Паўночнай групы войскаў  (руск.) (бел. МА СССР у Польшчы.

У 1954—1975 гадах была салісткай Дзяржаўнага ансамбля танца Украінскай ССР  (руск.) (бел., у складзе якога гастралявала ў многіх краінах свету.^[1] Выконвала вядучыя партыі ў танцавальных карцінах «Пра што вярба плача», «Хмель», «Плёскач», «Кастрычніцкая легенда», «Мы памятаем» і інш. Яе выканальніцкай манеры былі ўласцівы акцёрская выразнасць, эмацыйнасць, тонкае пачуццё стылю нацыянальнай харэаграфіі.^[1]

Пасля смерці ў 1975 годзе свайго мужа, заснавальніка ансамбля, яго мастацкага кіраўніка і балетмайстра Паўла Вірскага, стала балетмайстрам калектыву; займала гэтую пасаду да 1980 года.

У 1981—2005 гадах выкладала харэаграфію ў Кіеўскім універсітэце культуры і мастацтваў. У 1996 годзе атрымала вышэйшую адукацыю ў гэтай жа навучальнай установе (курс Л. Цвятковай).^[1] З 2000 года — дацэнт кафедры харэаграфіі.

• 1960 — Медаль «За працоўную доблесць»^[3]
• 1964 — Народная артыстка УССР
• 2003 — Ганаровая грамата Кабінета Міністраў Украіны^[4]
• 2005 — Ордэн «За заслугі» III ступені^[5]
• 2015 — Ордэн княгіні Вольгі III ступені^[6]

• Станишевский Ю. А. Горизонты музыкального театра: опера, балет, оперетта на современной украинской сцене. — К.; Музыкальная Украина, 1968. — 201 с. + 11 л. ил.
• Боримская Г. Самоцветы украинского танца: о Государственный заслуженный ансамбль танца УССР под руководством П. П. Вирского — К.: Искусство, 1974. — 136 с.