Гарлачык жоўты малы

Гарлачык жоўты малы
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя Клас:  Двухдольныя Парадак:  Гарлачыкакветныя Сямейства:  Гарлачыкавыя Род:  Гарлачык жоўты Від:  Гарлачык жоўты малы
Міжнародная навуковая назва
Nuphar pumila (Timm) DC. (1821)
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   517579 NCBI   38861 EOL   1278110 GRIN   t:416169 IPNI   605460-1 TPL   kew-2383377

Гарлачык жоўты малы^[1] (Nuphar pumila) — шматгадовая травяністая водная расліна роду Гарлачык жоўты (Nuphar) сямейства Гарлачыкавыя (Nymphaeaceae).

Кветка гарлачыка жоўтага малага

Шматгадовая травяністая водная бессцябловая расліна з тоўстым мясістым карэнішчам і плывучым ярка-зялёным, скурыстым, авальна-эліптычным сэрцападобным лісцем дыяметрам 5—15 см; падводнае лісце тонкае, маршчакаватае, светла-зялёнае, з плоскімі чаранкамі^[2].

Кветкі дробныя (дыяметрам 2—3 см), аранжава-жоўтыя адзіночныя, з моцным прыемным пахам, з 5 жоўтымі, знізу зялёнымі чашалісцікамі і шматлікімі пялёсткамі. Рыльца пукатае, з 8—10 добра прыкметнымі прамянямі. Плод ягадападобны, выгнуты, з рабрыстай шыйкай, 20-40 мм даўжынёй і 15-20 мм шырынёй^[2].

Расце ў сярэдняй паласе Еўразіі, Скандынавіі, у паўночных раёнах Усходняй Еўропы, лясной зоне Сібіры і Далёкага Усходу, на поўдні Сахаліна. Гарлачык жоўты малы сустракаецца ў наступных краінах: Аўстрыя, Беларусь, Швецыя, Чэхія, Германія, Іспанія, Данія, Фінляндыя, Літва, Латвія, Нарвегія, Польшча, Швейцарыя, Вялікабрытанія і Францыя, а таксама ЗША.

На Беларусі вельмі рэдкі від, трапляецца ў невялікай колькасці на абмежаваных тэрыторыях на паўднёва-ўсходняй мяжы арэалу.

Гідрафіт. Расце пераважна ў мезатрофных і алігатрофных умовах. Месцы росту: невялікія поймавыя, лясныя і балотныя азёры, радзей затокі буйных азёр і рэк на глыбіні 0,5—1,5 м, на глеістых адкладах. Утварае дастаткова шчыльныя або разрэджаныя зараснікі, часам расце невялікімі групамі і адзінкавымі экземплярамі.

Цвіце ў чэрвені—верасні, пладаносіць у ліпені—лістападзе. Размнажэнне насеннае і вегетатыўнае (карэнішчамі). Плод выспявае пад вадой.

Ядавітая расліна.

Карані расліны выкарыстоўваюцца для палягчэння праблем са страваваннем, а таксама як танізуючы сродак.

• Чырвоная кніга Рэспублікі Беларусь: Рэдкія і тыя, што знаходзяцца пад пагрозай знікнення віды жывёл і раслін. — Мн.: БелЭн, 1993. — ISBN 5-85700-095-5.
• Мартыненка В. П. Гарла́чык жо́ўты (Nuphar) // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — С. 563—564. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 571. Nuphar pumila (Timm) DC. — Кубышка малая // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — ISBN 9-87317-128-9.
• Комаров В. Л. Nuphar pumilum (Hoffm.) DC. — Кубышка малая // Флора СССР. В 30-ти томах / Главный редактор акад. В. Л. Комаров; Редактор тома Б. К. Шишкин. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1937. — Т. VII. — С. 13—14. — 792 + XXVI с. — 5 200 экз.
• Крупкина Л. И. Nuphar pumila (Timm) DC. — Кубышка малая // Флора Восточной Европы / Отв. ред. и ред. тома Н. Н. Цвелёв. — СПб.: Мир и семья; Изд-во СПХФА, 2001. — Т. X. — С. 30. — 670 с. — 700 экз. — ISBN 5-8085-0122-9
• 2. Nuphar Smith — Кубышка // Определитель высших растений Беларуси (руск.) / Под ред. В. И. Парфёнова. — Мн.: Дизайн Про, 1999. — С. 44. — 472 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-6182-78-6.

Гэты від занесены ў Чырвоную кнігу Беларусі і ахоўваецца законам. II катэгорыя (EN)

• Nuphar pumila (Small yellow pond lily) (нявызн.). Rare Species Explorer. Michigan Natural Features Inventory. Архівавана з першакрыніцы 28 верасня 2012. Праверана 5/22/2012.