Гедройцы (мястэчка)

Мястэчка Гедройцы літ.: Giedraičiai Герб У цэнтры мястэчка Краіна  Літва Павет Уцянскі Раён Маляцкі Сянюнія Гедройцкая Каардынаты 55°04′40″ пн. ш. 25°15′30″ у. д.HGЯO Вышыня цэнтра 131 м Насельніцтва 684 чал. (2011) Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Гедройцы на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гедройцы^[1] або Гедройці^[2], таксама Гіедра́йчэй^[3] (літ.: Giedraičiai) — мястэчка ў Маляцкім раёне Уцянскага павета Літвы. Цэнтр Гедройцкай сянюніі. Размешчана на беразе возера Кемент (Гейдроцы), за 21 км на паўднёвы захад ад Малятаў.

Упершыню Гедройцы (ням.: Gedereiten) згадваюцца ў крыжацкай хроніцы 1338 года. У 1373 і 1375 гадах вёску спусташалі крыжакі. У 1385 годзе яна ўвайшла ў склад Віленскага павета Віленскага ваяводства.

У 1445 годзе ў Гедройцах быў пабудаваны касцёл, фундаваны ксяндзом Юзафам Гедройцем. Пад 1514 годзе яны ўпамінаюцца як мястэчка.

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Гедройцы апынуліся ў складзе Расійскай імперыі, у Віленскім павеце Віленскай губерні.

У часы паўстання 1863—1864 гадоў у ваколіцах Гедройцаў адбылася адна з найбуйнейшых бітваў з расійскімі войскамі.

У 1918 годзе абвешчаны часткай Літвы. У снежні 1920 года ў ваколіцах Гедройцаў адбыліся баі паміж літоўскім і польскім войскамі. Пасля мястэчка было ў нейтральнай зоне паміж Літвой і Польшчай, але потым увайшло ў склад Літвы. З 1940 года ў Літоўскай ССР. У часы Другой сусветнай вайны з чэрвеня 1941 да 1944 года мястэчка было пад акупацыяй Германіі.

З 1990 года ў складзе адноўленай незалежнай Літвы.

• XIX стагоддзе: ~1881 год — 297 чал. (148 муж. і 149 жан.)^[4]
• XXI стагоддзе: 2011 год — 684 чал.

• Касцёл Святога Барталамея (1812)
• Могілкі старыя каталіцкія

• Міхал Гедройц (каля 1420—1485) — каталіцкі манах, па смерці зваўся блаславёным.

• Міхаіл Спірыдонаў. Беларусь у канцы XVII ст. (карта) // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 16—17. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.
• Giedrojcie // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack (польск.). — Warszawa, 1881. — S. 546.
• Giedrojcie // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom XV, cz. 1: Abablewo — Januszowo (польск.). — Warszawa, 1900. — S. 493.

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гедройцы (мястэчка)
• Гедройцы (мястэчка) на сайце Radzima.org