Джакавічаўскі батальён

Джакавічаўскі батальён
Гады існавання	1936—1938
Краіна	Другая Іспанская Рэспубліка
Падпарадкаванне	Інтэрнацыянальныя брыгады
Уваходзіць у	13-я польская інтэрбрыгада, 45-я дывізія, 129-я інтэрбрыгада
Тып	батальён
Заступнік	Джура Джакавіч
Удзел у	Грамадзянская вайна ў Іспаніі
Камандзіры
Вядомыя камандзіры	Коста Надзь, Пека Дапчэвіч

Батальён імя Джура Джакавіча (ісп.: Batallón Đuro Đaković, сербахарв.: Батаљон Ђуро Ђаковић / Bataljon Đuro Đaković) — югаслаўскі пяхотны батальён інтэрнацыянальных брыгад, які ўдзельнічаў у грамадзянскай вайне Іспаніі на баку рэспубліканцаў. Названы ў гонар югаслаўскага рэвалюцыянера Джура Джакавіча, сакратара Камуністычнай партыі Югаславіі ў 1928—1929 гадах, арыштаванага і пазней застрэленага пры спробе ўцёкаў падчас кіравання югаслаўскага караля Аляксандра I^[1]. Падраздзяленне змагалася часта бок аб бок з балгарскім батальёнам імя Дзеды Благоева^[2]. У склад югаслаўскага батальёна ўваходзілі некалькі сотняў з 543 югаславаў, якія змагаліся ў батальёнах імя Масарыка, Джаковіча і Дзімітрава (усяго налічвалася 1664 югаслаўскіх добраахвотніка ў Іспаніі).

У склад батальёна ўваходзіла рота кулямётчыкаў і тры роты пяхотнікаў. Акрамя югаславаў, у батальёне неслі службу і шматлікія іспанцы (сярод іх сустракаліся часта анархісты). Некаторы час батальён дзейнічаў незалежна (з 10 красавіка па 28 чэрвеня 1937, але затым нёс службу ў розных падраздзяленнях^[3]:

• 13-я польская інтэрбрыгада (28 красавіка — 4 жніўня 1937)
• 45-я дывізія (4 жніўня — 19 кастрычніка 1937)
• Рэзерв 45-й дывізіі (19 кастрычніка 1937 — 13 лютага 1938)
• 129-я інтэрбрыгада (13 лютага — 5 кастрычніка 1938)

Батальён удзельнічаў у бітвах за Мадрыд, на рацэ Харама, пры Брунетэ. У складзе XV інтэрбрыгады ён часцяком адбіваў шматлікія атакі фалангістаў, несучы пры гэтым велізарныя страты. Так, падчас Арагонскай аперацыі і аблогі Сарагосы падраздзяленне страціла большую частку свайго асабістага складу, з прычыны чаго злучэнне перавялі ў рэзерв. Апошняя бітва, у якім прыняў удзел батальён, адбылася на рацэ Эбра. У верасні 1938 года падчас развітальнага парада ў Барселоне ён быў распушчаны афіцыйна, але яго салдаты працягвалі змагацца аж да канца вайны і абараняць Барселону.

Пасля капітуляцыі рэспубліканцаў большасць югаславаў была інтэрнавана ў Францыю як ворагі рэжыму Франсіска Франка. Пасля акупацыі Францыі нацыстамі некаторыя былыя інтэрбрыгадзіры ўцяклі з лагераў і ўступілі ў антынацысцкі рух «макі», а некаторым удалося нават вярнуцца ў Югаславію: ім давялося змагацца ў гады Народна-вызваленчай вайны Югаславіі. Самымі вядомымі ветэранамі грамадзянскай вайны, якія праявілі сябе ў баях супраць немцаў, сталі генерал Пека Дапчэвіч, Коча Паповіч, Коста Надзь і Петар Драпшын^[4].

• Югаслаўскія добраахвотнікі ў Іспаніі