Коцкія Альпы (рымская правінцыя)

Коцкія Альпы
Коцкія Альпы
Краіна	Францыя; Італія;
Адміністрацыйны цэнтр	Сегузій[d];
Дата ўтварэння	63
Дата скасавання	476

Рымская правінцыя Коцкія Альпы каля 117 года.

Коцкія Альпы (лац.: Alpes Cottiae) — правінцыя Рымскай імперыі, адна з трох невялікіх правінцый, якія схаваліся ў Альпах на граніцы сучасных Францыі і Італіі. Асноўным прызначэннем гэтых правінцый было падтрыманне ў парадку дарог праз альпійскія перавалы. Коцкія Альпы межавалі з Нарбонскай Галіяй на захадзе, Прыморскімі Альпамі на поўдні, Італіяй на ўсходзе і Пенінскімі Альпамі на поўначы.

Правінцыя атрымала назву па імені лігурыйскага цара Коція, які кіраваў у гэтых краях у пачатку I ст. да н.э., чые ўладанні былі ўключаны ў склад рымскай дзяржавы імператарам Актавіянам Аўгустам. Спачатку Коцій, якому быў нададзены рымскі тытул прэфекта, а ўслед за ім ягоны сын, які насіў раманізаванае імя Марк Юлій Коцій, утрымлівалі ўладу на правах кліентаў Рыма, але пасля смерці апошняга цара ў 63 годзе, для кіравання правінцыяй сталі прызначаць пракуратараў, якіх выбіралі з саслоўя вершнікаў.

Сталіцай правінцыі быў горад Сегузій (лац.: Segusium) (сучасная Суза ў П’емонце). Пасля рэформ імператара Дыяклетыяна, правінцыя Коцкія Альпы была злучана з суседняй правінцыяй Прыморскія Альпы. Паміж 554 і 568 гадамі, пасля вайны візантыйцаў з готамі, якая скончылася заваяваннем Італіі грэкамі, была адноўлена правінцыя Коцкія Альпы. Павел Дыякан, які апісваў італійскія правінцыі эпохі ўварвання лангабардаў, згадвае і Коцкія Альпы:

«Пятая правінцыя завецца Каційскія Альпы, якія называюцца так паводле караля Кота, які жыў у часы Нерона. Яна раскінулася на паўднёвы ўсход ад Лігурыі да мора тырэнаў, на захадзе ж дасягае гальскай граніцы. У ёй знаходзяцца Аквы 22, дзе ёсць гарачыя крыніцы, Дэртона, манастыр Бобіум, затым гарады Генуя і Саона^[1].»

Як бачна, Коцкія Альпы ўваходзілі ў склад аднаго з чатырох візантыйскіх дукатаў, створаных на поўначы.

Паселішчы на тэрыторыі Коцкіх Альпаў:

Ацэлум (лац.: Ocelum, суч. фр.: Lesseau)
Сегузій (лац.: Segusium, суч. Суза), сталіца
Сцынгамагус (лац.: Scingomagus, суч. італ.: Exilles)
Цэзаа (лац.: Caesao, суч. італ.: Cesana Torinese)

У рымскі перыяд сталіца кіравалася дуумвірамі, а галоўным жрацом быў фламін Аўгуста.

Крыніцы

↑ Павел Дыякан. Гісторыя лангабардаў. II. 16.

Літаратура

Tilmann Bechert: Die Provinzen des römischen Reiches: Einführung und Überblick. Zabern, Mainz 1999, ISBN 3-8053-2399-9.
C. Letta, La dinastia dei Cozi e la romanizzazione delle Alpi occidentali, «Athenaeum», 64 (1976), pp. 37-76
C. Letta, Ancora sulle civitates di Cozio e sulla prefettura di Albanus, «Gli antichi e la montagna. Aosta, 21-23 settembre 1999», a cura di S. Roda e S. Giorcelli, Torino 2001, pp. 149—166