Мадонна са святым Іосіфам і Іаанам Хрысціцелем

	Панторма
	Мадонна са Святым Іосіфам і Іаанам Хрысціцелем. каля 1522-1524
	італ.: Sacra Famiglia con san Giovannino
Матэрыял	алей на палатне
Тэхніка	жывапіс
Памеры	120 × 99 см
	Эрмітаж, г. Санкт-Пецярбург
	(інв. ГЭ-5527)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мадонна са Святым Іосіфам і Іаанам Хрысціцелем (італ.: Sacra Famiglia con san Giovannino) — карціна Панторма ў стылі маньерызму, датаваная каля 1522—1523, якая захоўваецца ў Эрмітажы.

Гісторыя

Праца адносіцца да ранняга перыяду творчасці мастака, трапіла ў Эрмітаж у 1923 годзе праз куплю калекцыі графіні Е. І. Мардвінавай. Карціна паступіла ў Эрмітаж з няслушнай атрыбуцыяй Роса Ф'ярэнціна (руск.) (бел. і толькі ў 1934 годзе навуковым супрацоўнікам музея М. І. Шчарбачовай была правільна вызначана як праца Панторма^[1].

Таксама існуе падрыхтоўчы малюнак, які захоўваецца ў Кабінеце малюнкаў і гравюр (італ.) (бел. ва Уфіцы, на якім намаляваная толькі мадонна з немаўлём і адсутнічаюць Іосіф і Ян^[1]. Без усялякіх зменаў мастак паўтарыў іх у канчатковым варыянце, аж да асобных дэталяў — галаўнога ўбору мадонны, зморшчын плашча, птушкі ў руцэ дзіцяці^[2]. Дзякуючы падобнай дакладнасці і ўдалося вызначыць правільную атрыбуцыю палатна^[2].

Апісанне карціны

Карціна адзначана чыста фларэнційскай манументальнасцю ў разуменні формы^[2]. Марыя з Сынам на руках сядзіць на цёмным фоне^[3]. Вобраз мадонны стрыманы і строгі. Выгібы яе цела толькі адгадваюцца пад надзвычай пышнымі складкамі зялёнага плашча, накінутага на чырвоную сукенку^[2]. Занадта доўгая шыя ўвянчаная маленькай галоўкай. Марыя, якая прадчувае трагічны лёс свайго сына, паказана халоднай і далёкай, вочы амаль вільготныя са слязамі ў адрозненне яд какетлівага позірку яе сына^[3]. Персанажы маньеристических твораў, як правіла, надзелены рысамі арыстакратычнага фанабэрыстасці і пачуццём перавагі, якія як бы загадваюць гледачу выконваць пэўную дыстанцыю. Жаночы вобраз эрмитажной карціны не раз з'яўляецца ў мастацтве Панторма. Гэтая мадонна нагадвае даму з люнета роспісаў, выкананых мастаком у пачатку 20-х гадоў XVI стагоддзя ў Поджа-а-Каяна (руск.) (бел.. У дамы такі ж авал асобы, абрыс падбародка, тыя ж, як бы заплаканыя, вочы; абапіраючыся на парапет, яна, падобна Мадоне на карціне з Эрмітажа, гэтак жа абыякава глядзіць удалячынь^[2].

Маленькі Ісус, які прысеў на руках сваёй маці, трымае шчыгла, сімвал сваёй страсці. Па баках з'яўляюцца з цемры выявы святога Іосіфа і Іаана Хрысціцеля^[3].