Металарэзны станок

Металарэзны станок — станок, прызначаны для памернай апрацоўкі металічных загатовак шляхам зняцця матэрыяла механічным спосабам.

Лічыцца, што гісторыя металарэзных станкоў пачынаецца з вынаходства супарта такарнага станка^[1]. Каля 1751 г. французскі інжынер і вынаходнік Жак дэ Вакансон стварыў станок са спецыяльнай прыладай для фіксацыі разца, у якім адсутнічаў непасрэдны ўплыў рукі чалавека на формаўтварэнне паверхні.

Станкі класіфікуюцца па мноству прыкмет.

• Па класу дакладнасці металарэзныя станкі класіфікуюцца на пяць класаў:
  • (Н) Нармальнай дакладнасці
  • (П) Падвышанай дакладнасці
  • (В) Высокай дакладнасці
  • (А) асабліва высокай дакладнасці
  • (С) асабліва дакладныя станкі (майстар-станкі)
• Класіфікацыя металарэзных станкоў па масе:
  • лёгкія (< 1 т)
  • сярэднія (1-10 т)
  • цяжкія (>10 т)
  • унікальныя (>100 т)
• Класіфікацыя металарэзных станкоў па ступені аўтаматызацыі:
  • ручныя
  • паўаўтаматы
  • аўтаматы
  • станкі з ЛПК
  • гнуткія вытворчыя сістэмы
• Класіфікацыя металарэзных станкоў па ступені спецыялізацыі:
  • універсальныя. Для вытворчасці шырокай наменклатуры дэталяў малымі партыямі. Выкарыстоўваюцца ў адзінкавай і сэрыйнам вытворчасці. Таксама ўжываюць падчас рэмонтных работ.
  • спецыялізаваня. Для вытворчасці вялікіх партый дэталяў аднаго тыпа. Ужываюцца ў сярэдняй і буйнасерыйнай вытворчасці
  • спецыяльныя. Для стварэння адной дэталі ці дэталі аднаго тыпаразмеру. Ужываюцца ў буйнасерыйнай і масавай вытворчасці

Па тыпу апрацоўкі ў СССР была прынята наступная класіфікацыя:

Для ажыццяўлення працэсу рэзання на металарэзных станках неабходна забяспечыць узаемасувязь формаўтваральных рухаў.

У металарэжучага станка ёсць прывад (механічны, гідраўлічны, пнеўматычны), з дапамогай якога забяспечваецца перадача руху рабочым органам: шпіндэлю, супарту і г. д. Комплекс гэтых рухаў завецца формаўтваральнымі рухамі. Іх класіфікуюць двума відамі:

1) Асноўныя рухі (рабочыя), якія прызначаны непасрэдна для ажыццяўлення працэсу рэзання:

а) Галоўны рух Dг — ажыццяўляецца з максімальнай хуткасцю. Можа перадавацца як загатоўцы (напрыклад у такарных станках) так і інструменту (напр. у свідравальных, шліфавальных, фрэзерных станках). Характар рухаў: круцільны ці паступальны. Характарызуецца хуткасцю — v (м/с).

б) Рух падачы Ds — ажыццяўляецца з меншай хуткасцю і таксама можа перадавацца і загатоўцы і інструменту. Характар руху: круцільны, кругавы, паступальны, перарывісты. Віды падач:

• падача на ход, на двайны ход Sx. (мм/ход), Sдв.х. (мм/дв.ход);
• падача на зуб Sz (мм/зуб);
• падача на абарот So (мм/абарот);
• хвілінная падача Sm (мм/хв).

2) дапаможныя рухі — спрыяюць ажыццяўленню працэсу рэзання, але не ўдзельнічаюць у ім непасрэдна. Віды дапаможных рухаў:

• наладка станка;
• усталёўка рэжымаў рэзання;
• усталёўка абмежавальнікаў ходу ў адпаведнасці з памерамі і канфігурацыямі загатовак;
• кіраванне станком падчас работы;
• усталёўка загатоўкі, здыманне гатовай дэталі;
• усталёўка і змена інструмента і іншае.

• Супарт
• Бабка, модуль станка
• Шпіндэль
• Заточка металарэзнага інструмента

• Налчан А.Г. Металлорежущие станки. — М.: Машгиз, 1956. — 664 с. — 50 000 экз.

Для паляпшэння артыкула пажадана Знайсці і дадаць спасылкі на аўтарытэтныя крыніцы, якія пацвярджаюць напісанае