Міхаіл Францавіч Кусцінскі

Міхаіл Францавіч Кусцінскі
Дата нараджэння	16 (28) верасня 1829 ці 28 верасня 1829(1829-09-28)
Месца нараджэння	маёнтак Завідзічы, Лепельскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя (цяпер Лепельскі раён, Віцебская вобласць, Беларусь)
Дата смерці	1905
Грамадзянства	Расійская імперыя
Род дзейнасці	навуковец
Навуковая сфера	археалогія, краязнаўства, гісторыя
Альма-матар	Віленскі дваранскі інстытут, Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Міхаіл Францавіч Кусцінскі (28 верасня 1829, маёнтак Завідзічы, Лепельскі павет, Віцебская губерня, Расійская імперыя (цяпер Лепельскі раён, Віцебская вобласць, Беларусь) — 1905) — археолаг і краязнавец. З 1874 г. член Маскоўскага археалагічнага таварыства  (руск.) (бел. (член-карэспандэнт з 1867 г.).

Скончыў Віленскі дваранскі інстытут і юрыдычны факультэт Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт. З 1852 г. пад уплывам свайго сябра па факультэце А. С. Уварава  (руск.) (бел. пачаў займацца раскопкамі. З 1855—1890 гг. вывучаў археалагічныя помнікі Віцебскай губерні, склаў яе археалагічную карту. Праз свайго сакурсніка па ўніверсітэце А. С. Уварава  (руск.) (бел. падтрымліваў сувязь з археолагамі Санкт-Пецярбурга і Масквы. Для Імператарскай Акадэміі мастацтваў зрабіў табліцу курганоў і гарадзішчаў па кожным павеце Віцебскай губерні. Упершыню ў Беларусі пачаў фатаграфаваць працэс раскопак, складаць фотатэку помнікаў старажытнасцей Віцебскай і суседніх губерняў. Першым у 1874 г. даследаваў Гняздоўскія курганныя могільнікі  (руск.) (бел., тэрыторыі ў вярхоўях Волгі, Заходняй Дзвіны, Дняпра. Вывучаў Барысавы камяні. Стварыў у Завідзічах музей, які прыцягваў увагу многіх археолагаў. У аддзеле рукапісаў Бібліятэкі Акадэміі навук Літвы імя Урублеўскіх захоўваюцца яго «Успаміны».

Міхаіл Кусцінскі быў аўтарам знакамітага фотаздымка «Беларускі дудар». Фотаздымак упершыню быў надрукаваны 11 чэрвеня 1904 года ў варшаўскім ілюстраваным тыднёвіку «Naokoło Świata». Выданне адзначае, што фотаздымкі фатографа-аматара М. Кусцінскага былі ўзнагароджаныя ў конкурсе, зладжаным рэдакцыяй. Фотаздымак шмат разоў перадрукоўваўся і выдаваўся. Сярод іншых, у форме паштоўкі яго выдала (1906—1914) беларускае выдавецтва ў Пецярбургу Загляне сонца і ў наша аконца^[1].

• [Доклад о раскопках курганов возле Черцов б. Лепельского пов.] // Труды Первого Археологического съезда в Москве, 1869 / изданы под редакцией гр. А. С. Уварова. Т. 1. — М.:в Синодальной типографии, 1871. — С.
• Из заметок о курганах Лепельского уезда // Полоцкие епархиальные ведомости. — 1903. — № 7. — С. 232 — 235.
• Лепельские древности // Виленский вестник. — 1866. — № 181. — С.
• Опыт археологических исследований в Лепельском у. // Витебские губернские ведомости. — Витебск, 1865. — № 20. — С.

• Алексеев, Л. В. Белорусская археология и историческое краеведение во второй половине XIX — начале XX в. / Л. В. Алексеев // Советская археология. — 1968. — № 3. — С. 85—100.
• Каханоўскі, Г. А. Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI—XIX стст. / Г. А. Каханоўскі; Навук. рэд. Л. Д. Побаль. — Мн.: Навука і тэхніка, 1984. — 118, [2] с.
• Кусцiнскi Мiхаiл Францавiч // Археалогія Беларусі: энцыклапедыя: у 2 т. / [склад. Ю. У. Каласоўскі; рэдкал.: Т. У. Бялова (гал. рэд.) і інш.]. Т. 1: А — К. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2009. — 492, [1] c. — С. 490. — ISBN 978-985-11-0354-2.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 9: Кулібін — Малаіта / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1999. — Т. 9. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0155-9 (т. 9).
• Кусцíнскi Мiхаiл Францавiч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 413. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.