Навум Яфімавіч Трахтэнберг

Навум Яфімавіч Трахтэнберг
Дата нараджэння	4 студзеня 1910(1910-01-04)
Месца нараджэння	Бахмач, Бахмацкая воласць[d], Канатопскі павет[d], Чарнігаўская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	16 кастрычніка 1977(1977-10-16) (67 гадоў)
Месца смерці	Мінск, БССР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя  РСФСР[d]  СССР
Альма-матар	Адэскі інстытут інжынераў грамадзянскага і камунальнага будаўніцтва[d] (1932)
Месца працы	Мінгарпраект БПІ Дзяржбуд Рэспублікі Беларусь Белдзяржпраект
Член у	Саюз архітэктараў СССР Беларускі саюз архітэктараў
Прэміі
Узнагароды

Навум Яфімавіч Трахтэнбе́рг^[1][2] (4 студзеня 1910, Бахмач, Канатопскі павет Чарнігаўскай губерні Расійская імперыя — 16 кастрычніка 1977, Мінск, БССР, СССР) — беларускі і савецкі архітэктар. Заслужаны архітэктар БССР^[3].

Навум Яфімавіч Трахтэнберг з 1924 года жыў у Адэсе, дзе спачатку скончыў будаўнічую прафшколу, а з 1928 па 1932 год вучыўся на архітэктурным факультэце Адэскага інстытута выяўленчых мастацтваў (з 1930 года — Інстытут інжынераў грамадзянскага і камунальнага будаўніцтва). Яго настаўнікамі былі М. В. Замечак і В. Д. Зейлігер. Член Саюза архітэктараў СССР з 1933 года^[4]. У кастрычніку 1934 года пераехаў у Мінск.

Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны^[4]. У студзені 1942 года дэмабілізаваны па стане здароўя. У сакавіку 1944 года яго прызначылі начальнікам аддзела планіроўкі і забудовы гарадоў Упраўлення па справах архітэктуры, створанага пры СНК БССР. Навум Трахтэнберг прыняў актыўны ўдзел у аднаўленні разбуранага Мінска^[5].

Працаваў галоўным архітэктарам праектаў, кіраўніком майстэрні з 1947 года — у Белдзяржпраекце^[4]. У 1953—1956 гадах узначальваў Майстэрню Генплана ў інстытуце «Мінскпраект», адначасова ў 1954—1976 гадах выкладаў у Беларускім політэхнічным інстытуце. У 1968 годзе за архітэктуру цэнтральнай магістралі Мінска (Ленінскага праекта) М. Я. Трахтэнбергу была прысуджана Дзяржаўная прэмія БССР.

Асноўныя працы (у аўтарскім калектыве): генпланы аднаўлення, рэканструкцыі і развіцця Бабруйска (1935—1936; 1949), Магілёва (1937—1939, разам з М. Андросавым)^[6], Мінска (1946; карэкціроўкі 1952, 1958—1959, сумесна з У. А. Каралём і С. Б. Спяранскім; 1965), Мазыра (1953), Маладзечна, Пінска, праект дэталёвай планіроўкі Мінска (1937—1939), праект забудовы цэнтральнай часткі Віцебска (1950), праекты планіроўкі і забудовы Ленінскага праспекта ў Мінску (Дзяржаўная прэмія БССР, 1968), планіроўка прыгараднай зоны Мінска (1959—1964), зон масавага адпачынку ў Заслаўскага вадасховішча (1968), карэктура генплана развіцця Мінска да 1980 г. (1944—1964)^[4], праект будынка сучаснай мэрыі ў Бірабіджане (1934)^[7].

Адзін з аўтараў кнігі «Мінск: Паваенны досвед рэканструкцыі і развіцця» (Масква, 1966)^[4].

• Дзяржаўная прэмія БССР (1968)^[8]

Узнагароджаны ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (1949), медалямі^[4].

• Трахтэнбе́рг Навум Яфімавіч // Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік / Беларус. Энцыкл.; Рэкал.: А. А. Воінаў і інш. — Мн.: БелЭн, 1993. — С. 605—606. — 620 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-078-5.
• Трахтенберг Наум Ефимович // Архитекторы Советской Белоруссии: Биогр. справочник / Союз архитекторов БССР; Сост. В. И. Аникин и др. — Мн.: Беларусь, 1991. — 262 с. — ISBN 5-338-00611-1. (руск.)
• Трахтэнбе́рг Навум Яфімавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 523. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1987. — Т. 5. Скамарохі — Яшчур. — С. 273. — 703 с. — 10 000 экз.
• Республика Беларусь: Энциклопедия в 7 т. Т. 7: Снегирь ― Ящерицын / редкол.: Г. П. Пашков и др. — Минск: БелЭн, 2008. — 744 с.: ил. — ISBN 978-985-11-0421-1.  — С. 261.

• Біяграфія Трахтэнберга Н. Е.
• Артыкул пра Трахтэнберга на сайце Беларускага Саюза Архітэктараў Архівавана 12 чэрвеня 2011.
• Инна Березкина Архитектор Наум Трахтенберг: Штрихи к портрету // Архитектурно-строительный портал ais.by (руск.)
• Трахтенберг Наум Ефимович // Архивы Беларуси (руск.)