Прэмія Медычы (фр. : Prix Médicis ) — літаратурная прэмія, створаная ў Францыі ў 1958 годзе. Заснавальнікамі прэміі з’яўляюцца Галіна Барбізан і Жан-П'ер Жыраду ,[ 1] якія вырашылі, што Ганкураўская прэмія і Вялікая літаратурная прэмія Французскай акадэміі незаслужана абыходзяць бокам авангардных пісьменнікаў.
Прэмія Медычы першапачаткова арыентавалася на прадстаўнікоў школы «новага рамана». Пазней кола аўтараў пашырылася, аднак умова ўручэння засталася нязменнай: прэмія прысуджаецца «аўтару рамана ці апавядання, імя якога яшчэ не вядома шырокаму колу чытачоў, але які валодае несумнеўным арыгінальным талентам».
З 1970 года Прэмія Медычы ўручаецца таксама за лепшы замежны твор, з 1985 года — за эсэістыку .
Лаўрэаты
Лаўрэаты прэміі Медычы за раман
1958 — Клод Алье , «La Mise en scène»
1959 — Клод Марыяк , «Le Dîner en ville»
1960 — Анры Тама , «John Perkins: suivi d’un scrupule»
1961 — Філіп Салерс , «Le Parc»
1962 — Калет Адры , «Derrière la baignoire»
1963 — Жэрар Жарло , «Un chat qui aboie»
1964 — Манік Уіціг , «L’Opoponax»
1965 — Рэнэ-Віктор Пій , «La Rhubarbe»
1966 — Мары-Клер Бле , «Une saison dans la vie d’Emmanuel»
1967 — Клод Сімон , «Histoire»
1968 — Элі Візель , «Жабрак з Іерусаліма»
1969 — Элен Сіксу , «Dedans»
1970 — Каміль Бурнікель , «Sélinonte ou la Chambre impériale»
1971 — Паскаль Ленэ , «Ірэвалюцыя»
1972 — Морыс Клавель , «Le Tiers des étoiles»
1973 — Тоні Дзювер , «Paysage de fantaisie»
1974 — Дамінік Фернандэс , «Porporino ou les Mystères de Naples»
1975 — Жак Альміра , «Le Voyage à Naucratis»
1976 — Марк Халадэнка , «Les États du désert»
1977 — Мішэль Бютэль , «L’Autre Amour»
1978 — Жорж Перэк , «Жыццё спосаб ужывання»
1979 — Клод Дзюран , «La Nuit zoologique»
1980 :
1981 — Франсуа-Аліўе Русо , «L’Enfant d'Édouard»
1982 — Жан-Франсуа Жаслен , «L’Enfer et Cie»
1983 — Жан Эшназ , «Cherokee»
1984 — Бернар-Анры Леві , «Le Diable en tête»
1985 — Мішэль Брадо , «Naissance d’une passion»
1986 — П'ер Камбеско , «Les Funérailles de la Sardine»
1987 — П'ер Мертэнс , «Les Éblouissements»
1988 — Крысціяна Рашфор , «La Porte du fond»
1989 — Серж Дуброўскі , «Le Livre brisé»"
1990 — Жан-Ноэль Панкрацы , "Les Quartiers d’hiver
1991 — Іў Сімон , «La Dérive des sentiments»
1992 — Мішэль Рыо , «Tlacuilo»
1993 — Эмануэль Бернейм , «Sa femme»
1994 — Іў Бержэ , «Immobile dans le courant du fleuve»
1995 :
1996 :
1997 — Філіп Ле Гійу , «Яны, сем імёнаў мастакоў»/ «Les, Sept Noms du peintre»
1998 — Амерык , «Мангольскі воўк» / «Le Loup mongol»
1999 — Крысціян Астэр , «Мая вялікая кватэра» / «Mon grand appartement»
2000 — Ян Аперы , «Diabolus in musica»
2001 — Бенуа Дзюцёртр , «Падарожжа ў Францыю» / «Le Voyage en France»
2002 — Ан Ф. Гарэта , «Не аднойчы» / «Pas un jour»
2003 — Юбер Мінгарэлі , «Чатыры салдаты» / «Quatre soldats»
2004 — Мары Німье , «Каралева бязмоўя» / «La Reine du silence»
2005 — Жан-ФІліп Тусэн , «Бегчы» / «Fuir»
2006 — Сорж Шаландон , «Абяцанне» / «Une promesse»
2007 — Жан Ацфельд , «Стратэгія антылоп» / «La Stratégie des antilopes»
2008 — Жан-Мары Блас дэ Раблес , «Там, дзе тыгры ў сябе» / «Là où les tigres sont chez eux»
2009 — Дані Лафер'ер , «Загадка вяртання» / «L'énigme du retour»
2010 — Мейліс дэ Керангаль , «Нараджэнне маста» / "Naissance d’un pont
2011 — Мацьё Ліндон , «Ce qu’aimer veut dire»
2012 — Эманюэль Пірэйр , «Усеагульная феерыя» / «Féerie générale»
2013 — Мары Дар'ёсек , «Il faut beaucoup aimer les hommes»[ 2]
2014 — Антуан Валадзін , «Terminus radieux»[ 3]
2015 — Наталі Азуле , «Ціт не любіў Бераніку» / «Titus n’aimait pas Bérénice»[ 4]
2016 — Іван Яблонка , «Летыцыя, ці Канец людзей» / «Laëtitia ou la Fin des hommes»[ 5]
2017 — Янік Энель , «Мацней трымай сваю карону» / «Tiens ferme ta couronne»[ 6]
2018 — П'ер Гіёта , «Ідыятыя» / «Idiotie»[ 7]
2019 — Люк Ланг , «Спроба» / «La Tentation»[ 8]
2020 — Хлоя Дэлом , «Сінтэтычнае сэрца» / «Le Cœre sintéthique»
2021 — Крысцін Анго , "Падарожжа на ўсход" / "Le Voyage dans l'Est"
2022 — Эмануэль Баямак-Там , «Трынаццатая гадзіна» / "Treizième Heure"
2023 — Кевін Ламберт , «Няхай будзе радасць з намі» / "Que notre joie demeure"
Лаўрэаты прэміі Медычы за лепшы замежны твор
1970 — Луіджы Малерба , «Saut de la mort», Італія
1971 — Джэймс Дыкі , «Збавенне» / «Deliverance» , ЗША
1972 — Севера Сардуй , «Кобра», Куба
1973 — Мілан Кундзера , «Жыццё не тут», Чэхаславакія
1974 — Хуліа Картасар , «Кніга Мануэля», Аргенціна
1975 — Стывен Мілхаузер , «Эдвін Мілхаус: Жыццё і смерць амерыканскага пісьменніка» / «Edwin Mullhouse: The Life and Death of an American Writer» , ЗША
1976 — Дорыс Лесінг , «Залаты сшытак», Вялікабрытанія
1977 — Эктар Б’янчоці , «Трактат аб порах года», Аргенціна
1978 — Аляксандр Зіноўеў , раман «Светлая будучыня», СССР
1979 — Алеха Карпенцьер , «Арфа і цень», Куба
1980 — Андрэ Брынк , «Сухі белы сезон», Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка
1981 — Давід Шахар , «Дзень графіні», Ізраіль
1982 — Умберта Эка , «Імя ружы», Італія
1983 — Кенет Уайт , «Белы шлях» / «La Route bleue», Шатландыя
1984 — Эльза Марантэ , "Aracoeli", Італія
1985 — Джозеф Хелер , «Госпаду вядома», ЗША
1986 — Джон Хоукс , «Прыгоды ў гандлі шкурамі на Алясцы» / «Adventures in the Alaskan Skin Trade» ЗША ; Джуліян Барнс , «Папугай Флобера» Вялікабрытанія
1987 — Антоніа Табукі , «Індыйскі накцюрн», Італія
1988 — Томас Бернхард , «Старыя майстры», Аўстрыя
1989 — Альвара Муціс , «La Neige de l’amiral», Калумбія
1990 — Амітаў Гош , «Les Feux du Bengale», Індыя
1991 — П'етра Чытаці , «Histoire qui fut heureuse puis douloureuse et funeste», Італія
1992 — Луіс Беглі , «Хлусня ваеннага часу» / «Wartime Lies» , ЗША
1993 — Пол Остэр , «Левіяфан», ЗША
1994 — Роберт Шнайдэр , «Сястра сну», Аўстрыя
1995 — Алесандра Барыка , «Замкі гневу», Італія
1996 :
1997 — Том Карагесан Бойл , «Амерыка», ЗША
1998 — Джонатан Коу , «Дом сну», Вялікабрытанія
1999 — Б’ёрн Ларсан , «Le Capitaine et les Rêves», Швецыя
2000 — Майкл Андатжэ , «Le Fantôme d’Anil», Канада
2001 — Антоніа Скармета , «La Noce du poète», Чылі
2002 — Філіп Рот , «Людскае кляймо», ЗША
2003 — Энрыке Віла-Матас , «Le Mal de Montano», Іспанія
2004 — Ааран Апельфельд , «Histoire d’une vie», Ізраіль
2005 — Архан Памук , «Снег », Турцыя
2006 — Норман Маня , «Вяртанне хулігана», Румынія , ЗША
2007 — Дэніел Мендэльсан , «Страчаныя: пошук шасці з шасці мільёнаў» / «The Lost: A Search for Six of Six Million» , ЗША
2008 — Ален Клод Зульцэр , «Ідэальны афіцыянт» / «Ein perfekter Kellner» , Швейцарыя
2009 — Дэйв Эгерс , «Што ёсць што: Аўтабіяграфія Валянціна Эчака Дэнга» / «What Is the What: The Autobiography of Valentino Achak Deng» , ЗША
2010 — Дэвід Ван , «Сакван-Айленд» / «Sukkwan Island» , ЗША
2011 — Давід Гросман , «Une femme fuyant l’annonce», Ізраіль
2012 — Аўраам Іегошуа , «Рэтраспектыва», Ізраіль [ 9]
2013 — Тойн Хейманс , «На моры» / «Op zee» , Нідэрланды [ 2]
2014 — Лілі Брэт , «Лола Бенскі» / «Lola Bensky» , Аўстралія [ 3]
2015 — Хакан Гюндай , «Яшчэ» / «Daha» , Турцыя [ 4]
2016 — Стыў Сем-Сандберг , «Выбраныя» / «De utvalda» , Швецыя [ 10]
2017 — Паола Кан’елі , «Восем гор» / «Le otto montagne» , Італія
2018 — Рэйчэл Кушнер , «Пакой Марса» / «The Mars Room» , ЗША
2019 — Аўдур Ава Алафсдоцір , «Міс Ісландыя» / «Ungfrú Ísland» , Ісландыя
2020 — Антоніа Муньёс Маліна , «Адзінокая прагулка сярод людзей» / «Un andar solitario entre la gente» , Іспанія [ 11]
2021 — Юнас Хасен Кеміры , «Бацькавая дамова» / «Pappaklausulen» , Швецыя
2022 — Андрэй Куркоў , «Шэрыя пчолы», Украіна
2023 :
Лаўрэаты прэміі Медычы за эсэістыку
1986 — Мішэль Сер , «Пяць пачуццяў» / «Les Cinq Sens»
1987 — Жорж Баржо , «Сонца над Абьякам» / «Le Soleil sur Aubiac»
1989 — Вацлаў Ямек , «Трактат аб кароткіх цудах» / «Traité des courtes merveilles»
1990 — Рэнэ Жырар , «Шэкспір, агонь жадання» / «Shakespeare, les feux de l’envie»
1991 — Ален Этчэгоен , «Вальс этык» / «La Valse des éthiques»
1992 — Люк Феры , «Новы экалагічны парадак» / «Le Nouvel Ordre écologique»
1993 — Мішэль Анфрэ , «Скульптура сябе» / «La Sculpture de soi»
1994 — Жэром Гарсен , «Для Жана Прэво» / «Pour Jean Prévost»
1995 — Паскаль Брукнер , «Спроба нявіннасці» / «La Tentation de l’innocence»
1996 — Вівіян Форэстэр , «Эканамічны жах» / «L’Horreur économique»
1997 — Мішэль Вінок , «Стагоддзе інтэлектуалаў» / «Siècle des intellectuels»
1998 — Альберта Мангель , «Гісторыя чытання» / «Une histoire de la lecture» Канада
1999 — Крысцін Жардзі , «Людзі з Тэмзы і іншых берагоў» / «Gens de la Tamise et d’autres rivages»
2000 — Армель Ле Бра-Шапар , «Le Zoo des philosophes»
2001 — Эдві Пленель , «Сакрэты юнацтва» / «Secrets de jeunesse»
2002 — Даніель Дэмарке , «Кафка і маладыя дзяўчаты» / «Kafka et les jeunes filles»
2003 — Мішэль Шнейдэр , «Уяўныя смерці» / «Morts imaginaires»
2004 — Дзіян дэ Маржэры , «Аўрора і Жорж» / «Aurore et George»
2005 — Мары Дэплешэн , Лідзія Вьёле, «Выратаванае жыццё» / «La Vie sauve»
2006 — Жан-Бертран Панталіс , «Брат папярэдняга» / «Frère du précédent»
2007 — Джоан Дыдыян , «Год чароўных разважанняў» / «The Year of Magical Thinking» , ЗША
2008 — Сесіль Гільбер , «Warhol Spirit»
2009 — Ален Феры , «Памяць аб вар’яцтве Эмы» / «Mémoire d’un fou d’Emma»
2010 — Мішэль Пастуро , «Колер нашых успамінаў» / «La Couleur de nos souvenirs»
2011 — Сільвен Тэсон , «У сібірскіх лясах» / «Dans les forêts de Sibérie»
2012 — Давід Ван Рэйбрук , «Конга. Гісторыя» / «Congo. Une histoire» , Бельгія
2013 — Святлана Алексіевіч , «Час сэканд хэнд» (у фр. перакладзе «Канец чырвонага чалавека» / «La Fin de l’homme rouge» ),[ 2] Беларусь
2014 — Фрэдэрык Пажак , «Невызначаны маніфест» / «Manifeste incertain» [ 3]
2015 — Ніколь Лап’ер , «Спасай кто может жизнь» / «Sauve qui peut la vie» [ 4]
2016 — Жак Анрык , «Бокс» / «Boxe» [ 10]
2017 — Шулем Дын , «Хто сыходзіць, не вяртаецца» / «All Who Go Do Not Return» ,[ 6] Італія
2018 — Стэфана Масіні , «Браты Леман» / «Les Frères Lehman» , Італія
2019 — Бюль Аж’е і Ан Дзяткін, «Я забылася» / «J’ai oublié»
2020 — Карл Уве Кнаусгор , «Мая барацьба. Кніга шостая» / «Min kamp. Sjette bok» , Нарвегія
2021 — Якута Алікавазовіч , «Быццам неба ў нас унутры» / «Comme un ciel en nous»
2022 — Жорж Дзідзі-Юберман , «Сведка да канца» / «Le Témoin jusqu’au bout»
2023 — Лор Мюрат , «Пруст, рымская сям’я» / «Proust: roman familial»
Крыніцы
↑ History of the prize (фр.) (Archive.org 17 July 2011]
↑ а б в "Marie Darrieussecq reçoit le prix Médicis pour "Il faut beaucoup aimer les hommes" " . Le Monde (фр.) . November 12, 2013. Праверана November 13, 2013 .
↑ а б в "Prix Médicis 2014 : Antoine Volodine supplante Éric Reinhardt" . Le Figaro (фр.) . 4 November 2014. Праверана 8 November 2014 .
↑ а б в Nathalie Azoulai, Hakan Günday et Nicole Lapierre, lauréats du Médicis 2015 (нявызн.) . livreshebdo.fr (5 лістапада 2015). Праверана November 7, 2015.
↑ Mohammed Aïssaoui . Ivan Jablonka, l'histoire d'un extraordinaire Prix Médicis (фр.) . Le Figaro (2 лістапада 2016). Праверана November 2, 2016.
↑ а б Eléonore Sulser . Le beau palmarès du Prix Médicis (фр.) (недаступная спасылка) . Le Temps (9 лістапада 2017). Архівавана з першакрыніцы 10 лістапада 2017. Праверана 9 November 2017.
↑ Prix Médicis 2018 : Pierre Guyotat et Rachel Kushner primés (фр.) . Hachette (6 лістапада 2018). Праверана 28 January 2019.
↑ Le prix Médicis attribué à Luc Lang pour "La tentation" Le Monde
↑ Michal Shmulovich . Israeli author A.B. Yehoshua wins prestigious French literary award (нявызн.) . The Times of Israel (6 лістапада 2012). Праверана November 7, 2012.
↑ а б Vincy Thomas . Le Médicis 2016 couronne Ivan Jablonka, Jacques Henric et Steve Sem-Sandberg (нявызн.) . Livres Hebdo (2 лістапада 2016). Праверана November 2, 2016.
↑ Moryoussef, Ilana . Le Prix Médicis 2020 est décerné à Chloé Delaume, découvrez le palmarès complet (фр.) . www.franceinter.fr (6 лістапада 2020). Праверана 24 November 2020.