Урочнік звычайны

	Урочнік звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Астракветныя
Сямейства:	Астравыя
Падсямейства:	Carduoideae
Трыба:	Cardueae
Род:	Урочнік
Від:	Урочнік звычайны
Міжнародная навуковая назва
	Carlina vulgaris L.
Сінонімы
	Carlina taurica Klok.
ITIS	36936
NCBI	41500
EOL	467752
IPNI	189321-1
TPL	gcc-91676

Уро́чнік звычайны^[1]^[2] (Carlina vulgaris) — від раслін з роду Урочнік (Carlina) сямейства Астравыя (Asteraceae).

Назва

Беларускія народныя назвы — дзядоўнік^[2], чартапалох^[1]^[3], ударнік^[4].

Батанічнае апісанне

Двухгадовыя травяністыя расліны з прамым, слаба разгалінаваным, густа апушаным сцяблом вышынёй да 70 см. Корань верацёнападобнай формы. Лісце простае, суцэльнае, густа апушанае знізу, да 15^[5] см у даўжыню. Прыкаранёвае і ніжняе сцябловае лісце лінейна-ланцэтнае, у разетцы. Ніжняе лісце з чаранкамі, сцябловае — сядзячае. Кветкі ў адзіночных кошыках дыяметрам да 4 (2—5^[6]) см, у верхавінкавых шчытападобных суквеццях. Колер кветак саламяна-жоўты. Краявыя кветкі часам пурпуровыя^[5]. Плод — сухая сямянка бурага колеру з адценнямі, з валаскамі або чубком^[6].

Арэал і экалогія

Даволі рэдкі від. Расце на Каўказе, Балканах, у Цэнтральнай, Усходняй Еўропе^[5]. На тэрыторыі Беларусі — заносны від^[7]. Сустракаецца каля дарог, на пустках, на ўзлесках і палянах, сухіх лугах. Цвіце з чэрвеня па верасень. Святлолюбівая і засухаўстойлівая расліна. Марозаўстойлівая да −29 °C. Лекавая^[6]^[7], дубільная^[7] і дэкаратыўная расліна^[7].

Зноскі

↑ ^а ^б Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 33. — 160 с. — 2 350 экз.
↑ ^а ^б Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
↑ Анненков Н. (руск.) (бел. Ботанический словарь, Спб, 1878
↑ Шатэрнік М. В. Краёвы слоўнік Чэрвеньшчыны. Мінск, 1929
↑ ^а ^б ^в Колючник обыкновенный, длиннолистный — Carlina vulgaris L. // Мегаэнциклопедия Кирилла и Мефодия (руск.)
↑ ^а ^б ^в Урочнік звычайны: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)
↑ ^а ^б ^в ^г Растения Беларуси. Астровые. Колючник обыкновенный // Гербарий ЦБС НАН Беларуси

Літаратура

Кім Г. А. Урочнік // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — С. 168. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
Определитель высших растений Беларуси / Под ред. В. И. Парфенова. — Минск: Дизайн ПРО, 1999. — 472 с.