Цвінтарэй звычайны

	Цвінтарэй звычайны
Навуковая класіфікацыя
Дамен:	Эўкарыёты
Царства:	Расліны
Аддзел:	Кветкавыя
Клас:	Двухдольныя
Парадак:	Гарычкакветныя
Сямейства:	Гарычкавыя
Род:	Цвінтарэй
Від:	Цвінтарэй звычайны
Міжнародная навуковая назва
	Centaurium erythraea Rafn, 1800
ITIS	30045
NCBI	172057
EOL	582596
GRIN	t:320036
IPNI	326619-2
TPL	kew-2708639

Цвінтарэ́й звычайны^[1] (Centaurium erythraea) — від кветкавых раслін роду Цвінтарэй (Centaurium) сямейства Гарычкавыя (Gentianaceae).

Назвы

Цвінтарэй звычайны, сардэчнік, цэнтаўрыя, тысячнік.

Батанічнае апісанне

Аднагадовая або двухгадовая травяністая расліна вышынёй 15—30 см. Сцябло прамое, чатырохграннае, разгалінаванае ў верхняй частцы. Лісце простае, суцэльнае, супраціўнае, з гладкім краем, чаргаванае па даўжыні сцябла і ў прыкаранёвай разетцы. Сцябловае лісце лінейна-ланцэтнае, завостранае, сядзячае. Прыкаранёвае лісце з чаранкамі. Кветкі з пяццю пялёсткамі, ярка-ружовага колеру з жаўтаватай трубкай. Суквецце — шчыток. Плод — каробачка.

Распаўсюджанне і экалогія

Расліна распаўсюджана ва ўмераных і трапічных (Пакістан) абласцях Еўразіі і ў Паўночнай Афрыцы (Лівія, Алжыр, Марока, Туніс)^[2]. Натуралізавалася на тэрыторыі Паўднёвай і Паўночнай Амерыцы, Аўстраліі, Новай Зеландыі, на Азорскіх і Канарскіх астравах^[2].

Святлолюбівая расліна, мезафіт і мезатроф^[3]. Расце на вільготных і забалочаных лугах, узлесках і палянах шыракалістых лясоў, ускрайках нізінных балот, аблогах і берагах азёр^[3].

Ахоўваецца ў Эстоніі, шэрагу рэгіёнаў Расіі і Украіны^[3].

Выкарыстанне

Лекавая расліна.

Зноскі

↑ Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.
↑ ^а ^б Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) (англ.)
↑ ^а ^б ^в Золототысячник обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)

Літаратура

Кім Г. А. Цвінтарэй // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз. — С. 267.
Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 1029. Centaurium erythraea Raf. (C. umbellatum Gilib., C. minus Moench) — Золототысячник обыкновенный // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2004. — Т. 3. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 43. — ISBN 5-87317-163-7.