Этнаграфічная Літва

Этнаграфічная Літва (літ.: Etnografinė Lietuva) — канцэпцыя, паводле якой этнічная літоўская тэрыторыя займала значную частку тэрыторый Вялікага Княства Літоўскага. З гэтага пункту гледжання літоўцы — усе сучасныя жыхары гэтых абласцей, незалежна ад таго, размаўляюць яны на літоўскай мове і лічаць сябе літоўцамі ці не^[1][2].

На думку прыхільнікаў канцэпцыі, асобы іншых нацыянальнасцей, што цяпер пражываюць у межах этнаграфічнай Літвы, у прыватнасці беларусы і палякі, былі славянізаваны, а таму іх патрэбна рэлітуанізаваць. Сваю пазіцыю яны абгрунтоўваюць тым, што этнічная прыналежнасць вызначаецца не мовай, а паходжаннем^[2].

Упершыню падобныя погляды былі згаданы ў 1905 годзе, у год Вялікага Віленскага сойму, калі старшыня Кабінета міністраў Расійскай імперыі Сяргей Вітэ атрымаў памятку, дзе казалася: «літоўцы, ведаючы, што населеная імі з гістарычных часоў тэрыторыя складаецца з літоўскіх губерняў Паўночна-Заходняга краю: Віленскай, Ковенскай і Гродзенскай губерняў, часткі Курляндыі і Сувалкаўскай губерні (уключаных у Царства Польскае), лічаць іх у этнаграфічным дачыненні літоўскімі, а іх жыхароў, якія жывуць там разам з літоўцамі, або прышэльцамі — як палякаў, яўрэяў і рускіх, — або славянізаванымі літоўцамі, як беларусаў». Сярод вядомых прадстаўнікоў канцэпцыі быў Мікалас Біржышка^[2].

Паводле меркавання польскага гісторыка Пятра Ласоўскага, ідэя этнаграфічнай Літвы супярэчыла правам на самавызначэнне народаў, які пражываюць на гэтых тэрыторыях, асабліва палякаў і беларусаў^[2].

• 
  Арэал старалітоўскай мовы ў XVI ст.
• 
  Тэрытарыяльныя прэтэнзіі Літвы ў міжваенны перыяд.
• 
  Карта тэрытарыяльнай эвалюцыі Літвы 1920 г., апублікаваная Літоўскім інфармацыйным бюро ў Францыі.

• Літвінізм