Якаў Ільіч Веснік

Якаў Ільіч Веснік
Якаў Ільіч Веснік
Дата нараджэння	19 жніўня 1894
Месца нараджэння	Пінск, Пінскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя;
Дата смерці	17 лістапада 1937 (43 гады)
Месца смерці	СССР
Дзеці	Яўген Веснік
Альма-матар	Лазанскі ўніверсітэт;
Грамадзянства	Расійская імперыя; СССР;
Прыналежнасць	; ;
Бітвы/войны	Усходні фронт Першай сусветнай вайны;

Якаў Ільіч Ве́снік^[1] (Вясні́к^[2]; 19 жніўня 1894, Пінск, Расійская імперыя — 17 лістапада 1937) — заснавальнік і першы дырэктар «Крыварожсталі (руск.) (бел.»^[3]. Бацька Яўгена Весніка.

Біяграфія

Нарадзіўся 19 жніўня 1894 года ў Пінску ў купецкай сям’і. У 19 гадоў, паспеўшы адслужыць у арміі, адправіўся ў Швейцарыю, дзе паступіў у Лазанскі ўніверсітэт. Скончыць яго не паспеў — пачалася сусветная вайна.

У першы ж дзень вайны Якава вызначылі ў Каломенскі 119-ы пяхотны полк^[1]. У адным з баёў ва Усходняй Прусіі быў цяжка паранены. Пасля лячэння ў шпіталі адправіўся ў Петраград і, сам таго не ведаючы, наблізіўся да цэнтра маючых адбыцца рэвалюцыйных падзей.

У дні Лютаўскай рэвалюцыі 23-гадовы Якаў Веснік узначальваў атрад чырвонагвардзейцаў^[1], у ліпені 1917 года ён быў ужо камісарам пошты і тэлеграфа Выбаргскага раёна.

Грамадзянская вайна. Служба ў РСЧА

З першага дня арганізацыі Чырвонай Арміі Якаў Веснік — у яе шэрагах^[1].

Паслужны спіс члена Рэўваенсавета^[4]:

8-я армія, РСЧА Паўднёвага фронту: — з 7 лістапада 1918 — 28 лістапада 1919
11-я армія, РСЧА: — з 27 мая — 31 жніўня 1920

15-я армія, РСЧА: — з 10 лістапада — 26 снежня 1920

11-я армія, РСЧА: — з 26 студзеня — 29 мая 1921

Рамантычная сямейная гісторыя

Адзін з самых важных момантаў свайго жыцця ён перажыў ужо на зыходзе грамадзянскай вайны ў лютым 1921 года на Тыфліскім фронце. Ваенная аперацыя за авалоданне Пойлінскім чыгуначным мостам ледзь не скончылася для Весніка трагічна — у баях ён быў цяжка паранены і цудам пазбег смерці. У гэтага драматычнага эпізоду ёсць і іншы, рамантычны бок. У Бакінскім шпіталі за цяжка параненым Якавам Веснікам старанна даглядала маладзенькая медсястра, чэшка па нацыянальнасці Яўгенія Немечак. Згодна сямейнаму паданню, калі стаяла пытанне: ампутаваць ці не Якаву абедзве нагі, яна прызналася яму ў каханні і паклялася, што, незалежна ад зыходу аперацыі, гатова быць з ім усё жыццё. Пасля лячэння яны пажаніліся.

Мірны час

Пасля заканчэння грамадзянскай вайны былы ваенны камісар Якаў Веснік становіцца адным з вядучых кіраўнікоў мірнага будаўніцтва. Ён аднаўляў затопленыя Рыдэраўскія руднікі, працаваў віцэ-прэзідэнтам Амгандлю ў Нью-Ёрку і намеснікам старшыні гадлёвага прадстаўніцтва СССР у Швецыі. Быў галоўным інжынерам будаўніцтва нафтаправода ў Баку і начальнікам пракатных цэхаў «Магнітабуда». У Крывы Рог прыехаў летам 1931 года.

У 1936 годзе дырэктар Крыварожскага металургічнага камбіната Я. І. Веснік быў абвінавачаны ў садзейнічанні контррэвалюцыянерам-трацкістам і выключаны з партыі, аднак за яго ўступілася Палітбюро і партбілет быў яму вернуты^[5].

Пасля загадкавай смерці Р. К. Арджанікідзэ (18 лютага) 1937 года рушыла ўслед расправа са сваякамі і знаёмымі наркама. Я. І. Веснік быў арыштаваны па сфабрыкаванай справе 10 ліпеня 1937 года, і ўжо 17 лістапада — расстраляны па сталінскіх спісах^[6]^[7].

Яго жонка была адпраўлена ў ссылку ў Казахстан, а сын, будучы вядомы акцёр Яўген Веснік, апынуўся пад пагрозай трапіць у дзіцячы дом^[8].