Яўген Анегін (раман)

Яўген Анегін
Евгеній Онѣгинъ
Вокладка першага выдання першай главы, 1825 год
Жанр	раман у вершах
Аўтар	Аляксандр Сяргеевіч Пушкін
Мова арыгінала	руская
Дата напісання	1823—1830
Дата першай публікацыі	1825—1832, 1833
Ілюстратар	Ілья Яфімавіч Рэпін
Прысвечаны	Pyotr Pletnyov[d]
Персанажы	Tatyana Larina[d], Eugene Onegin[d], Q105194669?, Vladimir Lensky[d] і Olga[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

«Яўге́н Ане́гін» — раман у вершах рускага паэта Аляксандра Сяргеевіча Пушкіна, пачаты 9 мая 1823 года і скончаны 5 кастрычніка 1831 года, адзін з самых значных твораў рускага пісьменства. Аповед вядзецца ад імя безыменнага аўтара, які, зрэшты, у першых жа строфах назвае Анегіна «друг мой старадаўні». Паводле вядомага вызначэння В. Р. Бялінскага, Пушкін назваў «Яўгена Анегіна» раманам у вершах, паколькі ў ім выяўлена «жыццё ва ўсёй яго празаічнай рэчаіснасці»^[1].

Аляксандр Пушкін працаваў над гэтым раманам цягам больш чым сямі гадоў^[2]. Працу над ім Пушкін называў чынам — з усёй сваёй творчай спадчыны толькі «Барыса Гадунова» ён характарызаваў тым жа словам. У творы на шырокім фоне карцін рускага жыцця паказаны драматычны лёс прадстаўнікоў рускага дваранства першай чвэрці XIX стагоддзя.

Пушкін пачаў працу над «Яўгенам Анегіным» 9 мая 1823 года ў Кішынёве, падчас сваёй ссылкі. Аўтар адмовіўся ад рамантызму як вядучага творчага метада і пачаў пісаць рэалістычны раман у вершах, хаця ў першых главах яшчэ заўважны ўплыў рамантызму. Твор стаў першым раманам у вершах у гісторыі сусветнай літаратуры (але жанравым штуршком паслужыла паэма «Дон Жуан» Дж. Байрана (1819 год))^[3][4][5].

Раман перакладаўся на беларускую мову А. Дударом (1936) і А. Куляшовым (1949).

• Беларускі пераклад Алеся Дудара
• Беларускі пераклад Аркадзя Куляшова