ទេវទហៈ

	ពុទ្ធស្ថាន
ស្ថានធំទាំង៤ដែលជាសំវេជ្ជនីយដ្ឋាន
	លុម្ពិនី · ពុទ្ធគយា; ឥសិបតនមិគទាយវ័ន · កុសិនារា
ពុទ្ធស្ថានធំៗដទៃ
	សាវត្ថី · រាជគ្រឹះ; សង្កស្ស · វេសាលី
ពុទ្ធស្ថានផ្សេងទៀត
	បាតលីបុត្រ · Gaya · កោសម្ពី; កបិលពស្តុ · ទេវទហៈ; Kesariya · បាវា ; នាលន្ទា · ពារាណសី
Later Sites
	Sanchi · Mathura; Ellora · អចិន្តា · Vikramshila; Ratnagiri · Udayagiri · Lalitgiri ; Bharhut · Barabar Caves
	មើល; ពិភាក្សា; កែប្រែ;

ទេវទហៈគឺជាទីក្រុងចាស់មួយនៅក្នុងប្រទេសនេប៉ាល់។ ទីក្រុងនេះគឺជាជាតិភូមិរបស់ព្រះនាងមហាមាយាដែលជាមាតារបស់ព្រះពុទ្ធ និងព្រះនាងគោតមីដែលត្រូវជាព្រះមាតុច្ឆាព្រះអង្គ ដែលព្រះនាងទាំងពីរបានរៀបអភិសេកនឹងព្រះបាទសុទ្ធោទនមហារាជដែលសោយរាជនៅនគរកបិលវត្ថុ។

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

ដើមឡើយមានព្រះរាជាមួយព្រះអង្គសោយរាជសម្បត្តិនៅទីក្រុងពារាណសីបានកើតរោគឃ្លង់។ ព្រះអង្គក៏ផ្ទេររាជសម្បត្តិអោយទៅព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ រួចក៏យាងទៅនៅក្នុងព្រៃសក្កៈ(ព្រៃម៉ៃសាក់)។ ព្រះរាជាអង្គនោះបានបេះផ្លែឈើសោយជាអាហារជាប្រចាំ។ ថ្ងៃមួយព្រះអង្គបានបេះចំផ្លែឈើដែលជាថ្នាំអាចព្យាបាលជំងឺព្រះអង្គ ក្រោយពីបានសោយហើយ ទ្រង់ក៏បានជាសះស្បើយពីជំងឺ។ ក្រោយមកស្តេចក៏បានជួបនឹងព្រះនាងបិយា ដែលជាបុត្រីច្បងរបស់ព្រះបាទឱក្កាករាជដែលត្រូវព្រះបិតាព្រះនាងបញ្ជូនចេញពីព្រះនគរដោយសារនយោបាយផ្ទៃក្នុងរាជវាំង។ កាលស្តេចនោះជ្រាបថា ព្រះនាងបិយាមានជាតិក្សត្រីយានី ព្រះអង្គក៏ជួយព្យាបាលរោគឃ្លង់ព្រះនាងរហូតជា។ ទាំងពីរព្រះអង្គក៏បានរួមរស់ជាមួយគ្នា យាងរកទឹកដីសាងព្រះនគរនៅត្រង់ព្រៃកោលៈ ឬកោលិយៈ ទើបទ្រង់សន្មតអោយឈ្មោះថាកោលិយនគរ មានទេវទហៈជារាជធានី។
តមកជាច្រើនជំនាន់ ព្រះបាទអញ្ជនៈបានសោយរាជ្យនៅក្នុងនគរនេះ។ ព្រះអង្គមានប្អូនស្រីម្នាក់ ព្រះនាមកញ្ចនា។ ព្រះនាងកញ្ចនាបានរៀបអភិសេកនឹងព្រះបាទសីហហនុដែលជាស្តេចសោយរាជ្យនៅនគរកបិលវត្ថុ មានព្រះរាជបុត្រា៥ព្រះអង្គគឺ ព្រះសុទ្ធោទនៈ១ ព្រះសុក្កោទនៈ១ ព្រះអមិតោទនៈ១ ព្រះធោតោទនៈ១ និងព្រះខណិតោទនៈ១ មានព្រះរាជបុត្រី២ព្រះអង្គ គឺព្រះនាងអមិតា១ និងព្រះនាងបមិតា១។
ចំណែកឯព្រះបាទអញ្ជនៈ បានរៀបអភិសេកជាមួយព្រះនាងយសោធរា មានព្រះរាជឱរសពីរ គឺសុប្បពុទ្ធ១ និងទណ្ឌបាណិ១ និងមានបុត្រីពីរព្រះអង្គទៀតគឺ ព្រះនាងមហាមាយា១ និងព្រះនាងគោតមី១។