Ѓаконик

Ѓаконик^[1]^[2] (грчки: Διακονικόν) — просторот на јужната страна од централната апсида на црквата, каде што се чуваат одежди, книги и сл., кои се користат во богослужбата^[3] (светите садови се чуваат во жртвеникот, северната страна на светилиштето) во источнокатоличката и православната црква.

Ѓаконикот содржи таласидион (мијалник), чии отпадни води се собираат, се користат за миење на светите работи и дури потоа се фрлаат. Со оваа вода свештенството може да ги мие рацете пред Божествената литургија. Ѓакониците обично имаат шкафови или фиоки каде што може безбедно да се чуваат одеждите и црковните завеси (антепендија). Овде се чуваат и јагленот и местото за загревање зеон (зовриена вода, која се тура во путир пред причест, крпи и други потребни предмети).

Во светилиштето можат да седат само епископите или свештеникот; ѓаконите и свештенослужителите можат да седат во ѓаконикот кога не се потребни за нивната главна цел. Бидејќи ѓаконикот се наоѓа зад иконостасот, тој се смета за свето место и таму можат да влезат само оние кои имаат одредена литургиска должност.

За време на владеењето на Јустин II (565-574), во чие време е извршена промената на литургијата, ѓаконикот и жртвеникот почнале да се делат во посебни апсиди на источниот крај на светилиштето. Пред тоа имало само една апсида.

Во црквите во централна Сирија од поранешниот период, ѓаконикот е правоаголна, странична апсида на Калат-Семан била додадена подоцна.^[3]