Антисемитизам во современа Австрија

Доказите за присуството на еврејските заедници во географската област каде денес се наоѓа Австрија може да се проследат уште во 12 век. Во 1848 година на Евреите им биле доделени граѓански права и право да основаат автономна верска заедница, но правата на целосно државјанство биле дадени дури во 1867 година. Во атмосфера на економска, верска и социјална слобода, еврејското население пораснало од 6.000 во 1860 година на речиси 185.000 во 1938 година. Во март 1938 година, Австрија била анектирана од Нацистичка Германија и илјадници Австријци и австриски Евреи кои се спротивставиле на нацистичката власт биле испратени во концентрациони логори. Од 65.000 виенски Евреи депортирани во концентрациони логори, само околу 2.000 преживеале, додека околу 800 ја преживеале Втората светска војна криејќи се.^[3]

Антисемитизмот не престанал да постои по Втората светска војна и продолжил да биде дел од австрискиот политички живот и култура со најсилно влијание во политичките партии и медиумите. Бернд Марин, австриски социолог, го карактеризира антисемитизмот во Австрија по 1945 година како „антисемитизам без Евреи“, бидејќи Евреите сочинуваат само 0,1 отсто од австриското население. Антисемитизмот бил посилен во оние области каде Евреите повеќе не живееле и каде што претходно практично не живееле Евреи, како и меѓу луѓето кои ниту имале ниту имаат личен контакт со Евреите. Бидејќи повоените предрасуди кон Евреите биле јавно забранети, антисемитизмот всушност претставувал „антисемитизам без антисемитисти“, но различни изрази за него можело да се најдат во австриските политики. Во текот на 80-тите, табу-темата против отворените изрази на експлицитно антисемитски верувања останала, но средствата за нејзино заобиколување јазично ги прошириле нејзините граници на таков начин што самата тема изгубила дел од своето значење. Антиеврејските предрасуди кои останале скриени почнале да излегуваат на површина и сè почесто се наоѓаат на јавни места. Така, вербалниот антисемитизам ретко се изразува директно, туку користи кодирани изрази, кои одразуваат една од главните одлики на земјата - амбивалентност и двосмисленост кон нејзиното минато.^[4]

Денес, еврејската заедница во Австрија се состои од околу 8.000 лица. Заедницата „Еврејска вера“ е петта по големина признаена верска заедница во Австрија со статус на корпорација според јавното право. Сепак, антисемитизмот во современа Австрија се чини дека повеќе се фокусира на дифузни и традиционални стереотипи отколку на чинови на физичка агресија. Тоа е главната идеолошка компонента на повеќето екстремно десничарски групи и нивните публикации во Австрија. Екстремните десничарски и неонацистички групи ги интензивирале своите активности од 2000 година, охрабрени од изборниот успех на ФПО во март 1999 година. Во текот на првите години на 21 век, темите директно поврзани со националсоцијалистичкото минато постојано се дебатирале во јавната сфера: биле одржани демонстрации против изложбата на Вермахт, имало контроверзии во врска со споменикот на Холокаустот кој бил официјално отворен во 2000 година и прашањето на реституција.^[5]

Според CFCA (Координативен форум за борба против антисемитизмот) имало повеќе од 15 антисемитски инциденти во текот на годините 2012-2013 година. Повеќето од нив вклучувале цртежи со свастики, сквернавење на еврејски гробови, оцрнување на отскочните камења во Салцбург (камења што ги одбележуваат имињата на луѓето убиени за време на холокаустот), па дури и протерување на млад човек од одмор, поради неговата вероисповед.^[6] Во текот на 2014 година повторно биле вандализирани два камења.^[7][8] Во јули истата година, додека операцијата „Заштитен раб“ се одвивала во Појасот Газа, тренинг-натпревар меѓу фудбалските тимови на Израел и Австрија завршил со насилен напад на израелскиот тим од страна на некои австриски пропалестински навивачи.^[9] Неколку месеци подоцна, моторџија облечен како неонацист мавтал со нож кон минувачите покрај синагогата во Виена, додека извикувал ксенофобични и антисемитски слогани.^[10] Дополнително, во главниот град бил обезличен споменик во чест на жртвите на Холокаустот.^[11]

Во почетокот на 2015 година имало три инциденти на антисемитски графити во Австрија. Сите тие биле на спомениците за холокаустот: во комплексот на концентрациониот логор Маутхаузен-Гусен,^[12] на споменикот за Евреите од Хицинг ^[13] и на ѕидот во Салцбург.^[14] Подоцна истата година, се случил уште еден антисемитски напад кога плочите посветени на еврејските жртви на Холокаустот биле осквернавени во Винер Нојштад.^[15] Во јули истата година, антисемитски чин се случил во кампусот на религиите во Асперн кога столб со знаме на Давидова ѕвезда бил соборен и врз него бил испрскан кукаст крст. Актот го осудил архиепископот на Виена.^[16]

Латентниот антисемитизам е проблем во неколку рурални области во земјата. Некои прашања во одморалиштето Серфаус привлекле посебно внимание во 2010 година, каде на луѓето за кои се мислело дека се Евреи им било забрането да прават резервации за хотели, врз основа на расна пристрасност. Пријавено е непријателство на некои жители на селото кон оние кои сместуваат Евреи. Неколку хотели и апартмани во градот потврдиле дека на Евреите им е забранет влезот во просториите. Оние кои резервираат соби се подложени на расно профилирање, а собите им се ускратени на оние кои се идентификувани како можни православни Евреи.^[17]

Во август 2020 година, арапски имигрант (2013) од Сирија бил уапсен во Грац за напад врз Евреи, обезличување на синагога со графити „слободна Палестина“, осомничен за напад на католичка црква и ЛГБТ. Официјалено тој бил окарактеризиран како чин на радикален исламистички антисемитизам.^[18][19]

Главниот извор на официјални податоци за антисемитските инциденти во Австрија е Федералната агенција за државна заштита и борба против тероризмот (Bundesamt für Verfassungsschutz und Terrorismusbekämpfung, BVT). Друг извор за неофицијални податоци се две невладини организации во Австрија: Форумот против антисемитизмот (ФГА) и Граѓанската храброст и антирасистичка работа (ZARA).^[20]

Истражувачката студија под наслов „Ксенофобија во Австрија“, спроведена во втората половина на 1990-тите, покажала дека 46% од испитаниците покажале ниска или многу ниска тенденција кон антисемитизам, 35% биле неутрални и 19% биле силно или многу силно наклонети кон антисемитизам ^[5]. Според студијата нарачана од Универзитетот во Линц во 2002 година, која имала за цел да го измери значењето на ставовите кон антисемитизмот, повторното раѓање на нацистичката идеологија, десничарскиот екстремизам и другите форми на девијација преку сериозноста на нивната казна, го рангирале десеттото, а антисемитизмот на петнаесеттото место меѓу казните што треба да бидат построги (меѓу 25 прашања вклучени во истражувањето). Речиси 33% од испитаниците поддржале построги казни за десничарскиот екстремизам и речиси 20% за антисемитизмот. Бројот на испитаници кои се залагаат за послаба казна за двете категории се намалил помеѓу 1998 и 2002 година. Неодамнешното истражување на Евробарометар покажало дека речиси 60% од Европејците сметаат дека Израел претставува закана за светскиот мир, што е повеќе од која било друга земја во истражувањето. Процентот на австриски испитаници кои го доживуваат Израел како закана за светскиот мир е 69%, што е повисоко од просекот на ЕУ15 и на второ место по Холандија (74%).^[3]

Во објаснувањето на антисемитските климатски промени во текот на 21 век, Форумот против антисемитизмот (ФГА) предложил три главни случувања кои влијаеле на климата за австриската еврејска заедница: Прво, од почетокот на јавната дискусија во 2003 година во врска со исплатите за реституција и реституција на Еврејската верска заедница како компензација за жртвите на воени злосторства, се чувствува зголемен степен на антисемитски ставови кон еврејските граѓани и еврејските институции - особено Еврејската веронародна заедница. Второ, влошената ситуација на Блискиот Исток придонела за негативен однос кон еврејските граѓани. ФГА претпоставува дека тоа е затоа што многумина сè уште не прават разлика помеѓу државата Израел и Евреите и ги сметаат нивните еврејски сограѓани одговорни за настаните на Блискиот Исток. Треба да се спомене дека според годишното истражување спроведено од АДЛ во 2007 година, „Ставови кон Евреите и Блискиот Исток во шест европски земји“, Австрија била една од единствените две земји (заедно со Унгарија) каде што повеќе испитаници навеле анти -еврејско чувство наспроти анти-израелско чувства како главна причина за насилството насочено против Евреите во тие земји.^[21] Трето, ФГА тврдела дека еволуирал камуфлиран, „кодиран“ антисемитизам додека табу-темата против отворениот антисемитизам ослабел, но не исчезнал. Според ФГА, ова довело до раст на општественото прифаќање на десничарскиот екстремизам во Австрија.^[3]

Во 2015 година, Агенцијата за фундаментални права го објавила својот годишен преглед на податоците за антисемитизмот достапни во Европската Унија. Според извештајот, забележан е пораст на антисемитските престапи во Австрија. Исто така, бројот на инциденти регистрирани во 2014 година (58 инциденти) е највисокиот годишен број на инциденти во периодот 2004–2014 година. Дополнителните неофицијални податоци вклучени во прегледот покажуваат дека 31 случаи од 58 евидентирани биле антисемитски графити.^[22]

Лигата против клеветата (АДЛ) во 2015 година го објавила „ADL Global 100“,^[23] меѓународно истражување спроведено во 2013–2014 година за мерење на антисемитските мислења во 100 земји ширум светот. Истражувањето открило дека 28% од возрасната популација во Австрија имаат антисемитски мислења, како што се гледа преку податоците: Повеќе од 50% од населението изразиле согласност со фразата „Евреите сè уште зборуваат премногу за тоа што им се случило во Холокаустот“ и повеќе од 40% од населението се согласило со „Евреите се полојални на Израел отколку на оваа земја“ и „Евреите имаат премногу моќ на меѓународните финансиски пазари“.

Степенот на закана и непријателство кон Евреите изразени во јазикот варира многу: различни форми и различни степени на директност и смелост може да се диференцираат според контекстот и говорникот во четири хиерархиски нивоа на антисемитски изјави:^[24]

• Ниво 1 - Банализирање и релативизација на антисемитизмот и уникатноста на Холокаустот. Ова се случило во тотално формални и официјални контексти како што се вести и информативни програми на австриската радио и телевизија.
• Ниво 2 - Превртување т.е изјави со содржина: „ антисемитизмот е вина на самите Евреи“. Ваквите забелешки се спакувани различно и се јавуваат во многу контексти, особено во полујавните.
• Ниво 3 - Сите традиционални антисемитски предрасуди изгледаат имплицитни или експлицитни. Ова бара или помалку формални контексти или особено добро познати личности.
• Ниво 4 - Директна и отворена злоупотреба на Евреите. Таквите ознаки се појавуваат само во анонимни поставки.

Така, низа и квалитети на антисемитски расправи може да се најдат во современа Австрија. „Евреите“ го формираат архетипското друго, додека антисемитската расправа го формира моделот за ксенофобични, сексистички и други такви расправи. „Тишината“ се однесува на три различни прашања: прво, кодирањето на антисемитските верувања, како што е споменато погоре, преку импликации и аналогии; второ, молкот на големи делови од австриските елити кога антисемитизмот се инструментализира од политички причини; трето, експлицитното негирање преку оправдувачките дискурси.^[25][26]

• Историја на Евреите во Австрија